Translated from: https://www.npr.org/sections/health-shots/2022/07/13/1111078951/health-insurance-abortion
JULIE APPLEBY, July 13, 2022
Liệu bảo hiểm y tế của bạn có chi trả cho dịch vụ phá thai khi giờ đây Pháp viện Tối cao Mỹ đã bãi bỏ luật Roe v. Wade?
Kể cả thời điểm trước khi có phán quyết cuối cùng vào ngày 24/06, các gói bảo hiểm chi trả cho phá thai cũng đã cách biệt rất nhiều. Giờ đây vấn đề càng phức tạp hơn khi các tiểu bang được đặt ra luật riêng mà khoảng nửa số này được cho là sẽ giới hạn hoặc cấm phá thai trong mọi trường hợp.
Trước tiên, cần phải hiểu rõ rằng, câu hỏi liệu một gói bảo hiểm y tế có bao gồm chi phí phá thai không thì không giống với câu hỏi liệu phá thai có được cấp phép trong tiểu bang hay không.
Các vấn đề này có xu hướng sẽ tồn tại nhiều năm trước khi các phiên tòa về nó xuất hiện.
“Các tiểu bang sẽ thông qua luật, sẽ có mâu thuẫn xảy ra và rồi nó tới tay tòa án,” theo Erin Fuse Brown, giám đốc Trung tâm Luật, Sức khỏe và Xã hội tại Đại học Luật thuộc Đại học bang Georgia. “Mọi thứ sẽ mất một ít thời gian.”
Trong khi chờ đợi, đây là những câu trả lời cho ba câu hỏi thường gặp.
1/ Các quyền lợi về sức khỏe - hay các nhà tuyển dụng - có được yêu cầu chi trả cho phá thai theo nhu cầu hay không?
Câu trả lời đơn giản là “không”.
“Không có điều luật nào yêu cầu rằng quyền lợi về sức khỏe, dù là từ nhà tuyển dụng hay từ bất kì đơn vị nào, phải chi trả cho việc phá thai theo ý muốn,” giáo sư Fuse Brown trả lời.
Luật là vậy nhưng sự thật thì phức tạp hơn nhiều.
Một số nơi làm việc có chi trả cho nhân viên được phá thai theo ý muốn. Người lao động có thể tra cứu trong hợp đồng của mình hoặc gọi thẳng cho công ty bảo hiểm để kiểm tra.
Việc chi trả thường sẽ tồn tại ở các công ty có quỹ bảo hiểm riêng (self-insured employers) vì những chi phí đó nhìn chung là không bị ràng buộc bởi pháp luật. Những công ty này, thường là những công ty lớn, sẽ chi trả viện phí cho nhân viên như chi trả chi phí phát sinh, dù họ cũng sẽ thuê những bên thứ ba, như bảo hiểm y tế, để xử lý các điều mục và văn bản hành chính.
Vấn đề bảo hiểm này nan giải hơn vì bị chi phối bởi nhiều nhân tố, bao gồm cả các cấp độ cho phép phá thai mà tiểu bang quy định.
Mớ bòng bong này có thể rối ren đến mức nào? Phá thai có thể được chi trả theo bảo hiểm nhưng nếu không có cơ sở nào tiếp nhận, bệnh nhân không thể phá thai được. Tuy nhiên, nếu gói bảo hiểm đang dùng không trả cho chi phí phá thai, một người vẫn có thể phá thai - trong trường hợp có dịch vụ ở tiểu bang của họ hoặc họ có khả năng đi xa và tự chi trả bằng tiền túi của mình. Chưa dừng lại ở đó, vẫn còn những câu hỏi chưa được giải đáp về việc những chính quyền cấm phá thai có quyền đụng chạm đến gói bảo hiểm của các công ty tư nhân hay không.
Dù vậy, hàng triệu người dân Mỹ đang làm việc cho những doanh nghiệp nhỏ, họ sẽ mua bảo hiểm trực tiếp từ công ty bảo hiểm y tế và công ty bảo hiểm mới là người đứng ra chi trả viện phí của người lao động. Những bảo hiểm đó, được gọi là “bảo hiểm trọn gói” (fully insured), lại sẽ bị tác động bởi luật của tiểu bang, mà luật thì đã biến động không ngừng xung quanh chi phí phá thai này.
Mười một bang đã giới hạn điều khoản chi trả dịch vụ phá thai của các bảo hiểm tư nhân trong hầu hết các tình huống, theo Kaiser Family Foundation, nhưng vài bang cũng cho phép người dân mua một điều khoản bổ sung giúp họ chi trả dịch vụ này.
Nếu bạn không chắc chắn về loại bảo hiểm bạn có, hãy hỏi những người quản lý vấn đề này.
“Sẽ không có cách nào để nhìn thoáng qua thẻ bảo hiểm mà biết chắc được rằng mình thuộc loại trọn gói hay quỹ tự túc của doanh nghiệp,” theo giáo sư Fuse Brown.
Hai mươi sáu tiểu bang ngăn chặn điều khoản phá thai trong bảo hiểm của ACA, bảy tiểu bang khác thì yêu cầu phải có điều khoản này, theo thông tin từ KFF. Những bang đó là California, Illinois, Maine, Maryland, New York, Oregon và Washington.
Các điều lệ của Medicaid, chương trình sức khỏe liên bang dành cho người có thu nhập thấp, cũng có sự chênh lệch theo địa phương. Ba mươi bốn bang và Quận ở Columbia tuân theo Hyde Amendment, một tu chính án giới hạn các quỹ liên bang chi trả cho phá thai, ngoại trừ các ca do hiếp dâm, loạn luân hoặc để cứu lấy mạng sống người mẹ, nhưng vẫn còn một số bang cho phép chi trả cho các ca phá thai có liên quan đến tình trạng y tế khác.
Vì tất cả những lý do đó, không lạ gì khi một nghiên cứu được xuất bản trong tạp chí Health Affairs vào tháng Tư chỉ ra rằng phần lớn bệnh nhân chi trả cho phá thai bằng tiền túi của mình (69% theo nghiên cứu). Những nhà nghiên cứu nhận thấy chi phí trung bình của phá thai bằng thuốc là $560 và can thiệp phẫu thuật dao động từ $575 trong tam cá nguyệt đầu tiên đến $895 trong tam cá nguyệt thứ hai.
2/ Vậy còn chi phí chi trả cho những dịch vụ thai sản đòi hỏi sự điều trị tương tự phá thai?
Chính sách bảo hiểm phải bao gồm những dịch vụ chăm sóc sức khỏe thiết yếu, kể cả những chăm sóc y tế về thai sản và phá thai khi việc mang thai ảnh hưởng đến tính mạng của bệnh nhân.
Fuse Brown nói: “Theo Đạo luật phân biệt đối xử khi mang thai năm 1978 và những quy định liên quan, thai sản và chăm sóc tiền sản, kể cả mang thai với nguy cơ cao, chăm sóc sản khoa nói chung được yêu cầu phải bao gồm trong bảo hiểm.”
Đối với mang thai ngoài thử cung - khi mà trứng thụ tinh làm tổ ngoài tử cung - việc hình thành phôi thai là bất khả thi và nhìn chung tình trạng này thường gây nguy hiếm đến tính mạng của người nếu không được điều trị y tế. Những trường hợp cũng có thể xảy ra, ví dụ như khi người bị sảy thai nhưng mô thai không được lấy ra hết có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng.
Mặc dù tất cả những luật cấm phá thai của các bang hiện nay đều bao gồm ngoại lệ là để cứu tính mạng người mẹ, việc xác định trường hợp nào được xem là nguy hiểm đến tính mạng theo luật định vẫn còn mơ hồ. Điều đó nghĩa là các bác sĩ tại các bang cấm phá thai phải suy xét mức độ nguy hiểm đến người mẹ dưới con mắt y khoa và cả luật pháp.
“Đây là một câu hỏi thiên về việc liệu những người phụ nữ có được cung cấp dịch vụ chăm sóc hay không hơn là về việc liệu bảo hiểm xã hội có chi trả hay không,” Katie Keith, một thành viên nghiên cứu tại Trung tâm Cải cách Bảo hiểm Y tế tại Đại học Georgetown, nói, “Những điều luật này được thiết kế nhằm mang tính chất đe dọa, để khiến những nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc cảm thấy sợ hãi mà không làm những việc như thế nữa.”
3/ Liệu những cư dân ở những bang cấm phá thai có thể được hưởng bảo hiểm ở bang khác hoặc được hỗ trợ chi phí đi lại hay không?
Các ông lớn như Microsoft, Ngân hàng Mỹ, Disney hay Netflix, cho biết họ sẽ lập nên các chương trình nhằm hỗ trợ chi phí đi lại để nhân viên hoặc những người thụ hưởng lợi ích có thể được cung cấp dịch vụ phá thai hợp pháp tại những bang chưa ban hành lệnh cấm.
Nhưng mọi chuyện không hẳn là đơn giản như vậy. Nhà tuyển dụng phải tìm hiểu xem liệu nhân viên sẽ được hoàn trả thông qua các chương trình sức khỏe hay bằng cách nào khác. Bên cạnh đó, bảo mật thông tin cũng có thể là một vấn đề. Một số nhà tư vấn cũng nói rằng các doanh nghiệp sẽ phải cân nhắc những xung đột khác. Ví dụ, nếu một doanh nghiệp, chi trả hoàn toàn chi phí đi lại cho một ca phá thai nhưng lại không phải cho một ca mắc chứng rối loạn ăn uống, liệu điều đó có vi phạm Đạo luật bình đẳng về sức khỏe tâm thần và bình đẳng về chất gây nghiện? Nếu một chương trình không có nhà cung cấp nào sẵn sàng hoặc có khả năng thực hiện việc phá thai, thì chương trình đó có vi phạm bất kỳ quy tắc nào của tiểu bang hoặc liên bang yêu cầu quyền tiếp cận hợp lý trong mạng lưới với các bác sĩ và dịch vụ y tế không?
Các nhà làm luật phải suy nghĩ về những xung đột đấy, Jessica Waltman, phó chủ tịch phụ trách về quyền lợi nhân viên tại công ty tư vấn MZQ cho biết. “Họ có thể đặt tất cả các kế hoạch của doanh nghiệp ở tiểu bang của họ vào tình thế rất bấp bênh nếu luật tiểu bang đó cấm họ tuân thủ luật liên bang,” cô nói, đặc biệt là nếu họ hạn chế quyền tiếp cận các quyền lợi được quy định trong Đạo luật Phân biệt Đối xử khi Mang thai.
Có những xung đột tiềm tàng khác nếu doanh nghiệp được đặt tại một bang cho phép phá thai nhưng nhân viên lại ở bang cấm quyền đấy. “Nếu tôi làm việc cho một công ty ở Oregon, chính sách bảo hiểm của tôi bao gồm cả dịch vụ phá thai, nhưng tôi sẽ làm gì nếu là một nhân viên ở Oklahoma? Tôi cũng không biết mọi chuyện sẽ như thế nào,” Réne Thorne, một giám đốc tại công ty luật Jackson Lewis nói khi giám sát các vụ kiện tụng liên quan đến các công ty tự cung cấp gói bảo hiểm.
Tuy nhiên, vẫn còn chưa rõ liệu luật của tiểu bang có nhằm vào các công ty bảo hiểm, doanh nghiệp hoặc các bên có chi trả cho dịch vụ phá thai, bao gồm chi phí đi lại và tư vấn y tế từ xa.
Các luật hạn chế việc phá thai, Thorne viết trong một bài báo trên trang web công ty của mình, thường áp dụng cho nhà cung cấp dịch vụ y tế và đôi khi những người "hỗ trợ hoặc tiếp tay" cho việc phá thai. Một số bang, như Texas, thưởng $10,000 người dân kiện ẩn danh bất cứ ai cung cấp hoặc tiếp tay cho ai đó tiếp cận dịch vụ phá thai bất hợp pháp.
Việc tranh luận xem những luật đó sẽ được áp dụng cho người sử dụng lao động hay công ty bảo hiểm chắc chắn sẽ phải kết thúc bằng một phiên tòa.
“Chúng tôi đang dở khóc dở cười, vì chúng tôi chưa bao giờ ở trong tình huống mà các chương trình, cũng như các nhà tài trợ và những người quản lý, có thể phải đối mặt với trách nhiệm hình sự liên quan đến quyền lợi của chương trình,” Seth Perreta, giám đốc tại tập đoàn luật Groom, đưa ra lời khuyên cho các doanh nghiệp.
Câu trả lời sẽ không xuất hiện sớm, nhưng “sẽ có rất nhiều kiện tụng xung quanh điều này,” Thorne nói.
Nguoi dich: Kim Pham, Mary Do
Bien tap: Kim Pham, Mary Do, Chau Tran