Translated from WSJ article Biden Aims to Appoint Liberal Judges After Trump’s Conservative Push
Tổng thống đắc cử sẽ tìm những ứng viên có khả năng hiểu được vai trò quan trọng của cơ quan tư pháp trong việc giải quyết vấn đề quốc gia và bảo vệ nhân quyền.
Jess Bravin, Ngày 28, Tháng 11, 2020.
Khả năng bổ nhiệm thẩm phán của Joe Biden có thể bị hạnchế nếu đảng Cộng hòa duy trì quyền kiểm soát Thượng viện Hoa Kỳ, PHOTO: JOSHUA ROBERTS/REUTERS
WASHINGTON - Vào tháng 1, tổng thống đắc cử Joe biden sẽ nỗ lực chỉnh đốn lại cơ quan tư pháp liên bang qua việc bổ nhiệm nhiều ứng viên Dân chủ hơn. Đây là một bước ngoặt lớn so với thời tổng thống Trump vì những người này nắm vị thế tư pháp quan trọng để giải quyết vấn đề của quốc gia và bảo vệ những quyền cá nhân đang ngày một nâng cao.
Bà Cynthia Hogan, cựu cố vấn của ông Biden thời ông còn là phó tổng thống và trong Uỷ ban Tư pháp Thượng viện, cho biết: “Ông Joe Biden tin rằng luật pháp nên hướng tới những người thấp cổ bé họng. Điều này không hướng tới một kết quả cụ thể, nhưng không ai bị bất lợi chỉ vì họ ở trong tầng lớp lao động, nghèo, da Đen, phụ nữ, hay nhập cư.”
Các cố vấn của ông Biden cũng cho biết sẽ lập danh sách ứng viên tiềm năng trước ngày ông nhậm chức, trong đó có danh sách cho Toà án Tối cao, nơi ông Stephen Breyer, 82 tuổi, từng được tổng thống Clinton bổ nhiệm, đang làm việc.
Ông Trump cùng các đảng viên Cộng hoà tại Thượng viện quyết tâm không để phía ông Biden lấp ghế nào. Tuy nhiên, khi ông Biden nhậm chức, người được bà Clinton và ông Obama bổ nhiệm có thể từ chức mà không lo về việc những người kế nhiệm không cùng chung chí hướng.
Việc bổ nhiệm thẩm phán của ông Biden có thể bị hạn chế hơn nếu phe Cộng hoà vẫn kiểm soát Thượng viện. Phần lớn Thượng viện đang bị đe doạ trong hai cuộc đua vào ngày 5 tháng 1 tại bang Georgia. Trừ khi đảng Dân chủ thắng cả hai, Thượng nghị sĩ Mitch McConnell vẫn là lãnh đạo đa số (và ông có mục tiêu hàng đầu là kiểm soát tư pháp bảo thủ).
Tại Thượng viện của phe Cộng hoà, Thượng nghị sĩ Charles Grassley, người dự kiến dành lại chức chủ tịch Uỷ ban Tư pháp, sẽ quản lí các đề cử của ông Biden. Ông Grassley (vừa xét nghiệm dương tính với coronavirus) và ông Biden là đồng nghiệp nhiều năm.
Một phụ tá phe Cộng hoà của Thượng viện cho biết: “Cả hai người đều là Thượng nghị sĩ theo đường lối truyền thống và từng thoả hiệp giúp cho các cơ quan hoạt động.” Tuy nhiên, đảng Cộng hoà rất thận trọng về cơ hội thoả hiệp. Người phụ tá cho biết thêm: “Đây có phải là ông Joe Biden mà ông Mitch McConnell và Chuck Grassley từng làm việc cùng không?”
Phía ông McConnell không đem ra bình luận nào ngoài đề cập đến ý định tiếp tục xác nhận những người ông Trump đề cử đến hết năm của các lãnh đạo phe Cộng hoà.
Triết lý về tư pháp của ông Biden bắt nguồn từ cách tiếp cận tự do của Toà án Tối cao từ những năm 1950 và 1960 dưới thời Chánh án Earl Warren. Trong thời gian này, quyền cá nhân được mở rộng, biện pháp bảo vệ tội phạm được thực thi và phân biệt chủng tộc trong trường học và nơi công cộng đều được xoá bỏ.
Ông Biden đã từng kỳ vọng về các động thái của quốc hội trong nhiều năm làm việc tại Uỷ ban Tư pháp Thượng viện, nơi ông từng là đảng viên Dân chủ và trở thành chủ tịch từ năm 1981 đến 1995. Trong nhiệm kỳ, ông giám sát việc đánh bại đảng viên phe Cộng hoà Robert Bork để giành ghế trong Toà án Tối cao. Ông Biden cũng phản đối sự xác nhận tiếp theo của một đảng viên Cộng hoà khác, Thẩm phán Clarence Thomas.
Các cố vấn cho biết ông Biden xem việc bổ nhiệm tư pháp là ưu tiên hàng đầu, ngay trong đại dịch, suy thoái kinh tế và biến đổi khí hậu đang làm ông bận tâm. Ông là cựu Chủ tịch Uỷ ban Tư pháp Thượng viện đầu tiên được bầu làm tổng thống sau ông Martin Van Buren từ năm 1836. Ông Mark Gitensterin, cựu cố vấn Uỷ ban Tư pháp dưới thời ông Biden, cho hay: “Biden dạy về luật hiến pháp và ông biết rất nhiều về lĩnh vực này. Ông cũng suy nghĩ rất nhiều về điều đó, và có lẽ cống hiến nhiều hơn bất kỳ ai trong việc lựa chọn thẩm phán trong suốt lịch sử. Chúng tôi muốn nhiều ghế nhất có thể để cải tiến những vị trí đó hơn nữa.”
Giáo sư luật từ đại học Harvard, ông Laurence Tribe, cố vấn không chính thức của ông Biden từ những năm 1980, cho biết ông Biden tin vào “quyền lực chính phủ trung tâm trong việc giải quyết các vấn đề nổi cộm. Đây là cách tiếp cận hiến pháp tự do Toà án Tối cao sử dụng trong Thoả thuận mới, làm nền tảng cho các sáng kiến liên bang từ An sinh Xã hội đến Đạo luật Quyền Công dân năm 1964.
Ông Tribe cho biết: “Biden cũng nhận thấy Hiến pháp bảo vệ con người không phải thông qua “một danh sách các quyền, mà là những giá trị và nguyên tắc cơ bản.” Ông Tribe cũng cho biết cách tiếp cận này dẫn đến việc Toà án Tối cao vô hiệu hoá các lệnh cấm với biện pháp tránh thai, công nhận quyền phá thai và cho phép hôn nhân đồng tính, điều mà ông Biden đã tán thành trước cả tổng thống Obama.
Bà Hogan cho biết ông Obama đã giao cho ông Biden lãnh đạo cuộc tìm kiếm khi có một ghế trống xuất hiện vào năm 2009. Sau đó ông đã đề nghị thẩm phán Sonia Sotomayor, người từng làm cho dự án nhà ở Bronx, N.Y., lên làm cho toà phúc thẩm liên bang. Một thành viên khác từ phe Dân chủ, Thẩm phán Elena Kagan, cũng từng được ông Biden dìu dắt. Bà từng làm cho ông Biden tại Uỷ ban Tư pháp trong quá trình xác nhận Thẩm phán Ruth Bader đã quá cố.
Không nghi ngờ gì những người được Biden đề cử sẽ khác với những người được ông Trump lựa chọn, người đã dựa vào các nhà lãnh đạo của các nhóm bảo thủ như Hiệp hội Liên bang để giới thiệu các ứng cử viên. Ông Trump đã bổ nhiệm hơn 200 thẩm phán liên bang, trong đó khoảng 75% là nam giới và 85% là người da trắng, theo Trung tâm Nghiên cứu Pew. Ngược lại, khoảng 45% những người được bổ nhiệm Obama là phụ nữ và 35% không da trắng.
“Chúng tôi muốn đảm bảo rằng các tòa án, chứ không chỉ Tòa án Tối cao, thực sự là một tấm gương phản chiếu của nước Mỹ”, Ted Kaufman, một người thân tín lâu năm của Biden và là cựu thượng nghị sĩ Delaware, đồng chủ tịch cuộc chuyển giao tổng thống, cho biết.
Trong chiến dịch tranh cử, ông Biden cho biết ông có ý định bổ nhiệm người phụ nữ Da đen đầu tiên vào Tòa án Tối cao.
Các nhà hoạt động bảo thủ có thể sẽ kiên quyết chống lại các lựa chọn vào Tòa án Tối cao của ông Biden — và đối với một số người, đó là hành động cá nhân. Sự bác bỏ Thẩm phán Bork bởi Thượng viện do Dân chủ kiểm soát, trong một cuộc bỏ phiếu 58-42 bao gồm sáu đảng viên Cộng hòa bỏ phiếu chống lại ông, vẫn là một vết thương cho nhiều người bảo thủ hơn 30 năm sau.
“Biden đã đứng đầu và ông ấy không thể khác với [Sen. Edward] Kennedy và những người còn lại trong số họ, ”John Bolton, học trò của ông Bork tại Trường Luật Yale và, với tư cách là một quan chức Bộ Tư pháp Reagan, đã làm việc trong đề cử của Bork. "Những người bảo thủ không bao giờ quên điều đó."
Sau cùng ông Anthony Kennedy đã thành thẩm phán, nghiêng về phe bảo thủ. Nhưng ông nghiêng về một số ý kiến hạn chế một số hình phạt hình sự và công nhận quyền của người LGBT. Thẩm phán Kennedy đã chia sẻ quan điểm, như ông Biden đưa ra trong phiên điều trần chuẩn thuận của mình, rằng “quyền của chúng ta có thể mở rộng với di sản tự do đáng tự hào và đang phát triển của nước Mỹ”.
Ông Gitenstein nói rằng có một số điều trớ trêu rằng ông Biden sẽ nhậm chức đúng lúc bức tường lửa của Tòa án Tối cao mà ông đã giúp xây dựng để chống lại nền luật học bảo thủ sụp đổ, sau khi ông Trump bổ nhiệm Tư pháp Brett Kavanaugh kế nhiệm Thẩm Phán Kennedy.
Ông Gitenstein nói: “Chúng tôi đã làm rất tốt trong cuộc chiến cho Bork và họ phải mất 30 năm để đảo ngược tình thế. "Nhưng họ đã làm."
Ông Biden cũng có thể gặp rào cản từ cánh trái. Các nhóm cấp tiến nói rằng đa dạng sắc tộc và giới tính là chưa đủ.
Nan Aron, chủ tịch Liên minh vì Công lý, cho biết: “Hai chính phủ của đảng Dân chủ trước đây đã ưu tiên sự đa dạng, nhưng hầu hết những người được bổ nhiệm“ là công tố viên hoặc đến từ các công ty luật doanh nghiệp lớn ”, Nan Aron, chủ tịch Liên minh vì Công lý, cho biết. Các tổ chức tiến bộ đang làm việc để xác định nhiều ứng viên hơn— “luật sư vì lợi ích công, luật sư dân quyền, người bào chữa cho công chúng, luật sư của nguyên đơn,” bà Aron cũng như các học giả pháp lý nói.
Ông Biden vào những năm 1980 đã tự định vị thế chống lại chiến dịch của chính quyền Reagan cho luật học “ý định ban đầu” — một tiền thân của phương pháp nguyên bản được những người được bổ nhiệm của Trump như Công lý Amy Coney Barrett tán thành.
Tuy nhiên, ông Biden đã không hoàn toàn tuân theo chủ nghĩa tự do chính thống. Trong khi cá nhân phản đối án tử hình, ông không đồng ý với các thẩm phán đã kết luận rằng Hiến pháp cấm nó. Và mặc dù ông là người ủng hộ lâu năm cho quyền phá thai của phụ nữ, ông vẫn chỉ trích lý do đằng sau tiền lệ năm 1973 “Tôi không nghĩ Roe là luật hiến pháp tuyệt vời,” ông nói với các phụ tá, theo lời kể của ông Gitenstein về đề cử Bork, “Các vấn đề về nguyên tắc”.
Phỏng Dịch: Ha Vi Nguyen
Biên Tập: L. Tạ
Comments