Nhiều bệnh viện đã được yêu cầu không cần thông qua Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention) và gửi toàn bộ hồ sơ bệnh nhân vào trung tâm dữ liệu ở Washington, dấy lên nhiều nghi vấn về sự minh bạch.
Sheryl Gay Stolberg, ngày 14 tháng 7, 2020
Translated from The New York Times article Trump Administration Strips C.D.C. of Control of Coronavirus Data.
Một nhà khoa học tại Bệnh viện Houston Methodist vào tháng trước đang chuẩn bị các mẫu lấy từ bệnh nhân để xét nghiệm coronavirus. Erin Schaff / Thời báo New York
WASHINGTON — Chính quyền Trump đã yêu cầu nhiều bệnh viện không thông qua Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (Centers for Disease Control and Prevention) và gửi toàn bộ hồ sơ bệnh nhân Covid-19 về trung tâm dữ liệu ở Washington bắt đầu vào Thứ Tư. Động thái này đã dấy lên lo ngại từ các chuyên gia y tế e sợ rằng dữ liệu sẽ được chính trị hoá hay sẽ được che mắt khỏi công chúng.
Những chỉ thị mới đã được đưa ra gần đây với một văn bản ít chú ý trên trang mạng của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (Department of Health and Human Services). Bắt đầu từ lúc này, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh – không phải C.D.C – sẽ thu thập những báo cáo hằng ngày về bệnh nhân được chữa trị từ các bệnh viện, số liệu của những giường bệnh hiện có và số máy thở, và những thông tin quan trọng cho việc theo dõi đại dịch.
Các quan chức cho hay sự thay đổi sẽ tinh giản viện thu thập dữ liệu và hỗ trợ đội đặc nhiệm chống virus của Nhà Trắng trong việc phân phối các mặt hàng cung cấp khan hiếm như đồ bảo hộ cá nhân và thuốc remdesivir, loại thuốc đầu tiên có biểu hiện hiệu quả trong việc chữa trị virus. Nhưng hệ thống dữ liệu của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh khi nhận được những thông tin mới sẽ không công khai cho công chúng, điều đó có thể làm ảnh hưởng đến rất nhiều nhà nghiên cứu, biểu đồ gia và các quan chức y tế khi họ thường dựa vào dữ liệu của C.D.C để đưa ra những dự báo và quyết định quan trọng.
“Theo như thông lệ, C.D.C là nơi các dữ liệu y tế công cộng được gửi về, và điều này làm dấy lên rất nhiều câu hỏi không chỉ về sự truy cập của những nhà nghiên cứu, mà còn truy cập của nhóm phóng viên, mà còn của công chúng để am hiểu tốt hơn về diều gì đang xảy ra với sự phát triển của dịch bệnh,” bà Jen Kates, giám đốc của chương trình y tế quốc tế và chính sách cho dịch bệnh H.I.V với quỹ tài trợ phi đảng phái Kaiser Family cho ý kiến
“Làm cách nào để dữ liệu được bảo mật?”, bà ấy đặt câu hỏi. “Sẽ có sự minh bạch trong đó không? Sẽ có khả năng được truy cập không? Và C.D.C có giai trò gì trong việc thấu hiểu dữ liệu?”
Tin tức về sự thay đổi gây sự bất ngờ ở C.D.C, theo hai quan chức cho hay dưới điều kiện ẩn danh do họ không được phép thảo luận vấn đề này. Michael R. Caputo, một người phát ngôn viên của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, cho rằng hệ thống ở C.D.C không đầy đủ và sẽ sát nhập hai hệ thống lại với nhau. Ông cũng nói rằng trung tâm C.D.C vẫn sẽ tiếp tục công khai dữ liệu cho công chúng.
"Ngày hôm nay, trung tâm C.D.C. vẫn còn ít nhất một tuần chậm trễ để báo cáo dữ liệu từ bệnh viện,” ông Caputo phát biểu. “Hoa Kỳ đang cần dữ liệu trực tuyến. Hệ thống dữ liệu mới, nhanh chóng và hoàn thiện là thứ đất nước chúng ta đang cần để triệt hạ virus corona, và trung tâm C.D.C., một nhánh hoạt động của H.H.S., sẽ chắc chắn tham gia vào hoạt động phản ứng dịch tinh giản của khắp chính phủ. Họ sẽ không còn nắm quyền kiểm soát nó nữa."
Nhưng những chỉ thị cho các bệnh viện trong hướng dẫn của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh dứt khoát và nhấn mạnh: “Bắt đầu từ 15 tháng Bảy, 2020, tất cả các bệnh viện sẽ không còn báo cáo những thông tin về Covid-19 trong tư liệu này đến trang mạng National Healthcare Safety Network,” một hệ thống của C.D.C để thu thập dữ liệu của trên 25,000 trung tâm y tế khắp quốc gia.
Những chuyên gia y tế cộng đồng đã bày tỏ nhiều quan ngại rằng chính quyền Trump đang chính trị hoá khoa học và gây tổn hại đến những chuyên gia y tế, đặc biệt là ở C.D.C; bốn cựu giám đốc của cơ quan, xuyên suốt trong chính quyền của Đảng Cộng Hoà và Đảng Dân Chủ, đã bày tỏ trong bài viết nêu ý kiến được xuất bản vào thứ Ba của báo Washington Post. Việc chuyển dịch vai trò thu thập dữ liệu càng củng cố những mối quan ngại đó.
"Quy về trung ương toàn bộ các dữ liệu dưới bóng vốn dĩ của một bộ máy chính trị là điều nguy hiểm và sản sinh ra sự ngờ vực,” bác sĩ Nicole Lurie, người đã từng phục vụ với vai trò Phụ tá Bộ trưởng đặc trách Sẵn sàng và Đáp ứng (Assistant secretary for preparedness and response) dưới đời tổng thổng Barack Obama cho hay. “Điều đó hoàn toàn cắt đi những khả năng của các cơ quan như C.D.C để hoàn thành những công việc cơ bản.”
Sự dịch chuyển phát xuất từ một cuộc điện đàm căng thẳng vài tuần trước giữa các nhà điều hành bệnh viện và bác sĩ Deborah L. Birx, người điều hành phản ứng dịch bệnh virus corona của Nhà Trắng. Sau bác sĩ Brix cho rằng các bệnh viện không báo cáo đầy đủ dữ liệu, bà đã triệu tập một nhóm làm việc của các quan chức chính phủ và bệnh viện để đề xuất ra một kế hoạch mới, theo bác sĩ Janis Orlowski, người tham dự cuộc họp và là viên chức trưởng về y tế của Hiệp Hội các trường Đại Học Y Hoa Kỳ cho biết.
Mặc dù bà hiểu mối lo ngại từ bác sĩ Lurie, bác sĩ Orlowski cho biết chính quyền đã cam kết trong “một thảo luận bằng lời nói” để dữ liệu được công khai – hay tối thiểu để các bệnh việc có quyền truy cập vào nó.
“Chúng tôi yên tâm với điều đó miễn là họ vẫn tiếp tục làm việc với chúng tôi, vẫn tiếp tục đưa các thông tin cho công chúng, và vẫn đến chừng nào chúng tôi có thể duy trì các khuyến cáo họ và quan sát dữ liệu,” bà cho hay, cho rằng việc chuyển dịch là “một nỗ lực chân thành để tinh giản và củng cố việc thu thập dữ liệu.”
Sự thay đổi phơi bày ra những khoảng trống lớn trong khả năng của chính phủ trong việc thu thập và đảm nhiệm các thông tin y tế - một hệ thống đã quá đỗi lỗi thời, các chuyên gia cho hay. Trung tâm C.D.C. đã thu thập các dữ liệu virus corona qua mạng lưới National Healthcare Safety Network. Mạng lưới đó của trung tâm đã được mở rộng ra ngay từ lúc bùng phát ban đầu của đại dịch nhằm theo dõi công suất của bệnh viện và thông tin bệnh nhân đặc biệt liên quan đến Covid-19.
Trong chỉ thị mới, Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh đã thông báo rằng, trong tương lai, các bệnh viện đều phải báo cáo thông tin chi tiết hằng ngày trực tiếp đến hệ thống trung ương mới, được vận hành bởi TeleTracking, một doanh nghiệp dữ liệu y tế với những trụ sợ chính ở Pittsburgh. Tuy nhiên, nếu những bệnh viện đều đã báo cáo những thông tin này cho tiểu bang trực thuộc, họ có thể tiếp tục làm điều đó nếu như họ nhận được văn bản thông báo rằng tiểu bang sẽ đảm nhiệm việc báo cáo.
Thượng nghị sĩ Patty Murray của Washington, thành viên đứng đầu của Đảng Dân Chủ về Uỷ ban Y tế của Thượng Viện, đã đặt nhiều câu hỏi về hợp đồng của TeleTracking, gọi nó là “thiếu vắng sự cạnh tranh, một hợp đồng ngốn hàng triệu Mỹ kim” cho một “hệ thống dữ liệu y tế trùng lập.”
Cả mạng lưới C.D.C và hệ thống TeleTracking được hình thành bởi Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh đều dựa trên cái gọi là “dữ liệu đẩy”, rằng nhân viên bệnh viện phải nhập dữ liệu bằng tay, thay vì chính phủ truy cập vào một hệ thống điện tử để thu thập thông tin.
Toàn bộ vấn đề này cần được huỷ bỏ và bắt đầu lại từ đầu,” bác sĩ Dan Hanfling, một chuyên gia về y tế và phòng chống thiên tai và là phó giám đốc của In-Q-Tel, một công ty phi lợi nhuận về đầu tư chiến lược tập trung về an ninh quốc gia cho hay. “Thật nực cười rằng chính quyền này không thể tìm nguồn vốn để đưa công nghệ thế kỷ thứ 21 vào việc quản lý dữ liệu cho cuộc chiến này."
Bác sĩ Hanfling và một số đã đồng ý rằng thông tin không cần phải được trung ương hoá, nhưng họ không đồng ý về cách nó nên xảy ra. Bác sĩ Hanfling kêu gọi cho một “trung tâm điều khiển dữ liệu quốc gia” mới có thể được dùng để “dự đoán, nhận diện, phát hiện, theo dõi và báo cáo các dịch bệnh khẩn cấp.”
Bà Donna E. Shalala, dân biểu của tiểu bang Florida, cựu Bộ Truởng Bộ Y tế dưới thời tổng thống Bill Clinton, cho rằng Trung tâm C.D.C. là cơ quan chính đáng thực hiện việc thu thập dữ liệu y tế. Bà nói rằng nếu nó những lỗi lầm từ những hệ thống của C.D.C., những lỗi đó cần được sửa chữa.
“Chỉ riêng Trung tâm C.D.C. mới có chuyên môn để thu thập dữ liệu,” bà Shalala nói. “Tôi nghĩ nếu bất kì chuyển dịch nào nhằm tước đi trách nhiệm của những người có chuyên môn đều là sự chính trị hoá.”
Những bệnh viện nói rằng những yêu cầu báo cáo trước kia đều cồng kềnh, một phần do các yêu cầu đó liên tục thay đổi.
"Đây đã và đang là một sự rắc rối và mơ hồ của chính phủ để liên tục thay đổi cách báo cáo trong khi các bệnh viện đang ở những tiền tuyến của đại dịch,” Carrie Williams, một người phát ngôn viên của Hiệp Hội Bệnh viện Texas (Texas Hospital Association), viết trong một email.
Ở Trung tâm Y khoa Đại học Rush ở Chicago khi mà đại dịch đang hoành hành, bệnh viện đã có bốn nhân viên toàn thời gian báo cáo dữ liệu virus cho bốn cơ quan khác nhau, bác sĩ Bala N. Hota, giám đốc phân tích bệnh viện cho hay. Bệnh viện Rush đã thu thập hơn 100 phương thức đo lường khác nhau, một trong số đó sẽ quyết định bao nhiêu tiền bệnh viện sẽ nhận được từ các chương trình liên bang khác nhau.
Nhưng trong khi bác sĩ Hota ủng hộ việc tinh giản quy trình và sự tham gia của tiểu bang cùng với các cơ quan địa phương trong việc báo cáo, ông cũng đã quan ngại rằng nhiều tháng từ khi đại dịch bắt đầu, Hoa Kỳ đã và đang chưa có được một hệ thống hoàn thiện trong việc thu thập những loại thông tin cần thiết để dễ dàng chuyển các bệnh nhân ra khỏi một bệnh viện quá tải đến bệnh viện còn giường trống.
“Trung tâm C.D.C. là cơ quan chính đáng để là tiền tuyến cho việc thu thập dữ liệu,” ông Hota phát biểu.
Song, Trung tâm C.D.C. đã bị chỉ trích cách thu thập dữ liệu. Trong tháng Năm, cơ quan đã thừa nhận rằng trong quá trình theo dõi sự phát tán của virus, Trung tâm đã kết hợp những kiểm tra phát hiện ca nhiễm dương tính cùng với những ca phục hồi khỏi Covid-19. Hệ thống đó đã làm rối ren bức tranh tổng thể về đại dịch, nhưng lại làm tăng lên số phần trăm người dân Hoa Kỳ đã được kiểm tra mà tổng thống Trump đã hô hào về số liệu kiểm tra ở Mỹ được thi hành.
Những phàn nàn về dữ liệu của virus corana cũng dần nổi lên ở khắp quốc gia.
Ở Florida, một cựu quản lý dữ liệu cho Uỷ Ban Y Tế cáo buộc cấp trên của cô đã chỉ đạo cô để “thao túng” dữ liệu nhằm cho kế hoạch dỡ bỏ Lệnh Ở Nhà của tiểu bang vào mùa Xuân này. Bà Shalala đã nói rằng Thị Trưởng của Hạt Miami-Dade “rất quan ngại về dữ liệu của tiểu bang đến nỗi ông đã phải liên lạc với bệnh viện nhằm lấy báo cáo trực tiếp.”
Và Arizona đã huỷ đối tác với một đội phát triển biểu đồ từ một trường đại học khi mà đội ấy đã đưa những dự báo về số lượng ca sẽ tăng, thúc đẩy sự chống cự từ Will Humble, nguyên giám đốc Hiệp Hội Y tế Cộng đồng của Arizona và một cựu giám đốc của Uỷ Ban Phục Vụ Y Tế (Health Services Department) của tiểu bang.
“Niềm tin, trách nhiệm và tính minh bạch – cả ba đều đi cùng với nhau,” Ông Humble phát biểu. Với hệ thống mới của chính phủ liên bang, ông nói rằng: “Họ nên giữ nó minh bạch, bằng không thì mọi người sẽ nghĩ rằng nó là một mục đích khác.”
Reed Abelson biên tập từ New York.
Translation by Q.Mai
Comments