Translated from Jacobin's article Joe Biden Missed His Golden Opportunity to Attack the Pandemic
By WALKER BRAGMAN, on 21-01-2022, 19:00:00 -
Một trong những cách tốt nhất mà ông Joe Biden có thể chống dịch và nâng cao tỉ lệ chích ngừa của Hoa Kỳ chính là ủng hộ chính sách Medicare for All (tạm dịch: Medicare cho mọi nhà), hay ít ra là một chương trình y tế công khác. Nhưng ông đã từ chối làm vậy. Hôm 13/1, Tòa án Tối cao đã bác bỏ mệnh lệnh bắt buộc các doanh nghiệp với hơn 100 nhân viên phải tiêm ngừa hoặc xét nghiệm covid của Tổng thống Joe Biden. Phán quyết này là một đòn giáng đối với chính quyền Biden trong nỗ lực thúc đẩy người dân Mỹ chích ngừa, khi mà con số người nhận vaccine vẫn ì ạch trong mấy tháng qua vì vấn đề do dự và hoài nghi vaccine của cộng đồng. Mặc dù vaccine rất có hiệu quả trong việc ngăn ngừa lây lan, giảm số ca nhập viện và tử vong vì COVID-19, hiện nay chỉ có 36% người Mỹ chích đầy đủ 2 mũi và mũi tăng cường, và có khoảng ¼ số dân vẫn chưa chích mũi nào. Theo một cuộc khảo sát hồi tháng 9, có tới hơn 80% trên tổng số người chưa tiêm vaccine không hề có ý định chích ngừa. Tòa án đưa ra phán quyết ngay vào giai đoạn khủng hoảng của Nhà Trắng. Biến thể Omicron đang hoành hành khắp cả nước, dẫn đến việc số ca nhập viện vì COVID tăng cao kỷ lục và tỉ lệ ủng hộ tổng thống thấp chưa từng có. Biden luôn chỉ trích “các thông tin sai lệch nguy hiểm trên truyền hình cáp và mạng xã hội” đã làm người dân do dự với vaccine. Nhưng phần lớn trách nhiệm cũng nằm ở việc chính quyền của ông đã không cố gắng hết sức để đẩy lùi các thông tin sai lệnh và tạo điều kiện cho người dân được chích ngừa dễ dàng. Chẳng hạn như việc thành lập một chương trình bảo hiểm y tế quốc gia như Medicare for All hay một chương trình công khác. Các chuyên gia cho rằng, chiến thuật này đã có thể giúp đất nước lật ngược thế cờ trong cuộc chiến chống COVID. Nhiều cuộc khảo sát đã chỉ ra rằng, những người chưa tiêm vaccine thường có thu nhập thấp và không có bảo hiểm. Một nghiên cứu từ Kaiser Family Foundation vào tháng 6 cho thấy, những người dân không có bảo hiểm có nguy cơ không được chích ngừa cao gấp đôi. Chương trình bảo hiểm y tế quốc gia sẽ giúp ngăn chặn lan truyền thông tin sai lệch, thứ đang cản trở một số người đi chích ngừa. “Bằng chứng cho thấy: Khi người Mỹ có thể tiếp cận dịch vụ sức khỏe định kỳ mà không phải bận tâm về rào cản tài chính, thì nhiều khả năng là họ sẽ tin tưởng lời khuyên từ bác sĩ gia đình của mình và sẽ tiêm vaccine phòng COVID-19,” theo nhận định của bà Susan Rogers, một bác sĩ nội khoa ở Chicago kiêm chủ tịch của Physicians for a National Health Program, một hiệp hội ủng hộ mô hình đơn nộp (single-payer). ”Tuy nhiên, vì hệ thống y tế rời rạc của nước ta nên đa số người Mỹ không có được cơ hội để xây dựng mối quan hệ tín nhiệm với một chuyên gia sức khỏe." Vai trò của các chuyên gia sức khỏe gia đình Xét trên góc độ sức khỏe cộng đồng, chính sách bảo hiểm y tế quốc gia là hoàn toàn hợp lý — đặc biệt là trong thời kỳ đại dịch. Một báo cáo vào tháng 3 năm 2021 của tổ chức cấp tiến Public Citizen cho thấy hệ thống bảo hiểm đơn nộp đã có thể cứu mạng sống của hàng trăm ngàn người dân Mỹ trước COVID. Báo cáo chỉ ra rằng, dưới hệ thống này, các bệnh viện sẽ được tài trợ tốt hơn và các bác sĩ y tá cũng sẽ có thể cung cấp dịch vụ chăm sóc tốt hơn cho bệnh nhân. Người dân Mỹ sẽ không còn bỏ việc khám bệnh vì sợ tốn tiền hay không có bảo hiểm. Đặc biệt, người da màu “sẽ không còn đối mặt với nguy cơ không có bảo hiểm cao, từ đó giảm thiểu sự chênh lệch chủng tộc trong việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe,” theo báo cáo. Hệ thống bảo hiểm y tế quốc gia còn đem lại một lợi ích có tác động trực tiếp đến chiến dịch triển khai vaccine: gia tăng số người được tiếp cận với các bác sĩ gia đình, cũng chính là nhóm đối tượng đã luôn đóng vai trò chủ chốt trong nỗ lực tiêm ngừa cho cả nước. Lâu nay, bác sĩ gia đình luôn có vai trò vững vàng đối với chuyện vaccine. Vào đầu năm ngoái, một cuộc khảo sát gồm 5000 bệnh nhân từ CVS đã chỉ ra rằng bác sĩ gia đình chính là những chuyên gia quan trọng nhất mà người bệnh tham khảo khi họ phân vân về quyết định tiêm phòng COVID. Một phần là vì từ lâu, hình tượng của bác sĩ gia đình đã gắn liền với việc tiêm ngừa. Một khảo sát đăng trên tạp chí y khoa Annals of Family Medicine cho biết trong năm 2017, quá nửa các vaccine dưới chương trình Medicare Fee-For-Service phần B đều là do bác sĩ gia đình thực hiện, tính luôn cả 25-50% các mũi vaccine tại hầu hết các quận hạt. Biden hiểu rõ về vai trò then chốt của họ trong công cuộc thuyết phục người dân chích ngừa. Vào tháng 9, ông kêu gọi các bác sĩ chủ động nói chuyện về mũi vaccine với những bệnh nhân vẫn chưa chích ngừa của mình. “Hôm nay tôi thỉnh cầu các vị y bác sĩ ở đây, trong hai tuần tới, xin các vị đích thân liên lạc với những bệnh nhân chưa được tiêm vaccine và thuyết phục họ đi chích ngừa,” tổng thống nói. Tuy nhiên, nhiều người Mỹ không có bác sĩ gia đình để nói chuyện với họ về những vấn đề này. Theo một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Hiệp hội Y khoa khoa Nội Hoa Kỳ (JAMA) vào tháng 12 năm 2019, ¼ trong tổng số dân Mỹ không có bác sĩ gia đình, và con số đó ngày một tăng lên. Nghiên cứu cho biết, một trong những lý do chính khiến ngày càng ít người có bác sĩ gia đình hơn là vì các yêu cầu của bảo hiểm y tế. Báo cáo nhận xét: “Rào cản tài chính có thể gây trở ngại cho một số người dân Mỹ trong việc đi khám bác sĩ định kỳ, đặc biệt là với những ai không có bảo hiểm.” Theo bà Rogers, “Do vấn đề chi phí, người dân không có bảo hiểm có thể sẽ không đi khám định kỳ trong nhiều năm,” trong khi “người dân dùng bảo hiểm của các công ty tư thì không chỉ phải đối mặt với các khoản phụ trả (copay) và miễn thường (deductible) tốn kém khiến họ ngại đi tái khám thường xuyên, mà còn với tình trạng công ty bảo hiểm liên tục thay đổi mạng lưới nhà cung cấp khiến việc tiếp xúc lâu dài với cùng một bác sĩ gia đình gần như là bất khả thi.” Giải pháp, bà Rogers nói, là một chương trình bảo hiểm y tế quốc hữu hóa song song. “Một hệ thống Medicare for All sẽ đảm bảo cho mọi người dân ở Hoa Kỳ có cơ hội được đi khám bệnh thường xuyên, có toàn quyền lựa chọn bác sĩ mà không phải lo ngại về chi phí.” Có một chuyên gia y tế tín nhiệm bên cạnh cũng sẽ giúp ích rất nhiều cho công cuộc chiến đấu chống thông tin y tế sai lệch về vaccine COVID. Theo một khảo sát của Kaiser Family Foundation hồi tháng 11, có 78% người Mỹ trưởng thành, tức trong 10 người thì có đến gần 8 người, nếu không hoàn toàn tin tưởng thì cũng hoang mang vì nhiều thông tin xuyên tạc về đại dịch hoặc vaccine. Cùng với đảng viên Cộng hòa, người chưa được tiêm ngừa thường là nhóm đối tượng có những quan niệm sai lầm này. Những thông tin sai lệch này đang giết người. Một khảo sát của NPR vào tháng 12 cho thấy, các quận hạt bỏ phiếu cho Trump vào năm 2020 có tỷ lệ tiêm chủng thấp hơn và tỷ lệ tử vong cao hơn so với các quận hạt đã bỏ phiếu cho Biden. Thống kê hàng tuần của Morning Consult cho thấy tỉ lệ người dân nghi ngờ vaccine ở các quốc gia có hệ thống chăm sóc y tế miễn phí và/hoặc đơn nộp thấp hơn hẳn so với ở Hoa Kỳ. Trong số các quốc gia được theo dõi, chỉ có Nga là tệ hơn Mỹ. Biden từ bỏ cải cách Tuy là Biden từng hứa sẽ thiết lập một chương trình bảo hiểm nhà nước song song trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020, kể từ khi ông nhậm chức, chủ đề cải cách hệ thống y tế quy mô lớn đã biến mất khỏi diễn đàn chính sự. Hồi tháng 4 năm rồi, khi Nhà Trắng công bố bản thảo cho dự luật American Families Plan trị giá 1,8 nghìn tỷ đô (phần tiếp theo của đạo luật American Rescue Plan mà ông Biden đã ký vào tháng 3, cơ sở cho đạo luật Build Back Better), bản thảo có một dòng nói về mục tiêu thiết lập một chương trình bảo hiểm nhà nước. Nhưng chính sách này đã không được đưa vào dự luật. Theo chia sẻ của Alex Lawson, giám đốc điều hành của tổ chức cấp tiến Social Security Works, vấn đề cải cách chăm sóc y tế, ngoài việc mở rộng Affordable Care Act (ACA, còn gọi là ObamaCare) và trợ cấp cho các gói bảo hiểm y tế tư nhân có mặt trên thị trường ACA, chưa bao giờ là ưu tiên của chính quyền Biden, mặc dù nó có thể giúp chiến dịch triển khai vaccine thuận lợi hơn. “Biden đã có thể bổ nhiệm một Thượng nghị sĩ nào đó phụ trách [tiến hành chính sách bảo hiểm chính phủ] cho Nhà Trắng. Đó đã có thể là một ưu tiên của Nhà Trắng,” Lawson nói. “Nhưng nếu không có sự ưu tiên từ Nhà Trắng, cá nhân tôi thấy điều này khá rõ ràng, thì chính sách này chỉ có thể được thực thi nhờ vào sự ủng hộ từ Thượng viện.” Khi Nhà Trắng công bố ngân sách dự trù hồi tháng 5, bản thảo chỉ bao gồm các khoản trợ cấp bảo hiểm tư nhân theo sự thúc đẩy của giới vận động hành lang ngành bảo hiểm, còn tài trợ cho chương trình chính phủ thì không thấy đâu. Thượng nghị sĩ Patty Murray (Dân chủ, Washington) và Đại biểu Frank Pallone (Dân chủ, New Jersey) cam kết sẽ tiếp tục đấu tranh cho một dự luật có đầy đủ cải cách, nhưng tính đến đầu tháng 1 này, mọi việc vẫn đang trong giai đoạn tiến hành. Theo lời Lawson nói với đài NBC, lúc Biden công bố ngân sách kế hoạch, Lawson nghĩ rằng cơ hội để thành lập một chương trình bảo hiểm nhà nước đã vụt mất trong thời điểm hiện tại. “Với tình hình bây giờ, tôi nghĩ là chúng ta sẽ không thể thấy chủ đề này trở thành tâm điểm chính luận nữa,” ông nói. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng thúc đẩy cải cách y tế có thể sẽ khuyến khích nâng cao tỷ lệ nhận vaccine — và có khả năng cải thiện tỷ lệ ủng hộ ảm đạm của Biden. Kết quả của các cuộc thăm dò ý kiến luôn cho thấy mức độ ủng hộ cao dành cho chương trình bảo hiểm y tế quốc hữu hóa. Một khảo sát từ tháng 3 năm ngoái của Morning Consult cho thấy có 55% cử tri ủng hộ Medicare for All, chỉ có 32% phản đối, và có 68% đồng ý với ý tưởng chương trình bảo hiểm chính phủ. Ở thời điểm này, đốc thúc cho một chương trình bảo hiểm chính phủ hẳn là điều bất khả thi đối với một vị tổng thống chưa thể thực hiện được các mục tiêu đề ra khi tranh cử. Làm vậy sẽ khiến Biden rơi vào tình thế xung đột, không chỉ với những Thượng nghị sĩ bảo thủ như Joe Manchin (Dân chủ, West Virginia) và Kyrsten Sinema (Dân chủ, Arizona), mà còn là với nguồn lợi tức dồi dào của các tập đoàn kinh doanh y tế đang ăn nên làm ra. Không lâu sau khi Biden nhậm chức, ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe đã bắt tay vào việc ngăn chặn bất kỳ cải cách lớn nào đối với hệ thống hiện tại. Quá khích nhất là Partnership for America’s Health Care Future(PAHCF), một hiệp hội bình phong (front group) cho các công ty bảo hiểm sức khỏe, công ty dược phẩm, và chuỗi bệnh viện. PAHCF tung ra quảng cáo rằng chương trình bảo hiểm nhà nước sẽ đồng nghĩa với “chi phí cao hơn và ít lựa chọn hơn cho người Mỹ,” lấp liếm rằng bất cứ thay đổi nào với hệ thống chăm sóc y tế của Hoa Kỳ cũng sẽ gây tổn hại đến cho các cộng đồng da màu — mặc dù sự thật là người da màu phải đối mặt với nhiều loại rào cản y tế và hệ lụy sức khỏe tồi tệ hơn dưới hệ thống bảo hiểm tư nhân hiện tại. Trong khi đó, các đề xuất bảo hiểm đơn nộp ở cấp tiểu bang cũng vấp phải sự phản đối gay gắt. Khi bang Washington thông qua chương trình bảo hiểm đơn nộp của mình vào năm 2019, các bệnh viện đã thành công vận động hành lang, nêu ra một lỗ hổng cho phép họ từ chối nhận loại bảo hiểm này. PAHCF có một tổ chức trực thuộc chuyên hoạt động ở cấp tiểu bang và đã đối đầu với các đề xuất bảo hiểm đơn nộp tiểu bang ở Colorado, Nevada và Connecticut. “Đa số người dân Mỹ — cũng như các bác sĩ của mình — đều ủng hộ một hệ thống y tế quốc gia công bằng và do chính phủ tài trợ mang tên Medicare for All,” bà Rogers nói. “Thật không may, đối tượng hưởng lợi nhiều nhất từ hệ thống mục nát của chúng ta, như là các công ty dược phẩm và bảo hiểm tư nhân, thì có sẵn hàng trăm tỷ đô la để chi cho việc vận động hành lang, quyên góp chính trị, và các chiến dịch quảng cáo gây hoang mang. Những người ủng hộ Medicare for All cần phải tụ họp lại thành đoàn thể trong mọi cộng đồng, nhằm khiến cho tiếng nói và phiếu bầu của chúng ta có sức mạnh hơn so với uy lực vận động hành lang của những kẻ trục lợi từ việc chăm sóc y tế.”
Người dịch: An Nguyen & Trang Ly
Biên tập: Vũ Yên
Comments