Nhà khoa học tiên phong trong lĩnh vực vaccine

Translated from Nature's article Kathrin Jansen: Vaccine leader

Vị giám đốc điều hành này đã quản lý một trong số những nỗ lực thần tốc để phát triển thành công vaccine COVID-19.

By ELIE DOLGIN, on 14-12-2020, 01:00:00

Nguồn ảnh: Peter Carr/The Journal News/Imagn Content Services, LLC Kathrin Jansen đã biết cô đang làm công việc hết sức mạo hiểm. Khi đại dịch COVID-19 xảy ra, vaccine dựa trên RNA thông tin - mRNA là một công nghệ chưa được chứng minh. Không có công ty nào được chấp thuận thử nghiệm vaccine này trên người trước đây. Nhưng với số lượng ca tử vong tăng lên trên toàn cầu vào tháng 3, Jansen đã tập trung mọi nguồn lực vào nền tảng vaccine mới này. Với tư cách là người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và phát triển vaccine tại công ty dược phẩm Pfizer của Hoa Kỳ, Jansen đã dẫn đầu một nỗ lực lập kỷ lục để chứng minh rằng vaccine COVID-19 của công ty là an toàn và hiệu quả đối với con người. Nhóm của cô đã tạo ra thành tích đó chỉ trong 210 ngày, từ khi bắt đầu thử nghiệm vào tháng 4 đến khi hoàn thành các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III vào tháng 11. Hàng nghìn nhà khoa học trên khắp thế giới, từ các học viện và ngành công nghiệp, đã tham gia vào việc phát triển và thử nghiệm hàng chục loại vaccine phòng ngừa để chống lại loại coronavirus mới. Và một số công ty đã báo cáo đang phát triển vaccine hiệu quả, danh sách vaccine sẽ dài thêm khi nhiều thử nghiệm hoàn thành. Quản lý một hoạt động với đội ngũ 650 người - thường thông qua các cuộc gọi Zoom từ căn hộ ở Thành phố New York của cô ấy - Jansen đã dành cả năm qua để khắc phục các vấn đề liên quan đến thử nghiệm lâm sàng của vaccine COVID-19, phân loại hậu cần sản xuất xung quanh các yêu cầu bảo quản lạnh và gần đây nhất là điều hướng các vấn đề quản lý về các bước tiếp theo để triển khai vaccine. Mọi cố gắng đã được đền đáp. Vào ngày 2 tháng 12, các cơ quan y tế ở Vương quốc Anh đã phê duyệtvaccine của công ty để sử dụng trong trường hợp khẩn cấp, mở đường cho việc tiêm chủng hàng loạt. Đây là vaccine COVID-19 đầu tiên được phê duyệt trên cơ sở dữ liệu thử nghiệm giai đoạn-III; các quốc gia khác cũng lần lược chấp thuận ngay sau đó. Uğur Şahin, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của BioNTech, đối tác của Pfizer về vaccine, có trụ sở tại Mainz, Đức, cho biết thành công phần lớn là do Jansen. “Cô ấy làm việc không ngừng nghỉ,” anh nói, nhưng cũng “dựa vào dữ liệu một cách cực đoan”, với sự tò mò khoa học và cởi mở tiếp thu các ý kiến ​​khác nhau. “Cô ấy rất siêng năng, và cô ấy biết lắng nghe,” Şahin nói. Edward Scolnick, cựu giám đốc Phòng thí nghiệm nghiên cứu Merck ở West Point, Pennsylvania, nơi Jansen làm việc từ năm 1992 đến năm 2004, cho biết thêm: “Cô ấy hoàn toàn tự tin với kiến thức khoa học và kỹ năng của mình để theo đuổi một dự án như vậy.” Jansen có một thành tích làm việc với các mầm bệnh rất khó trong những hoàn cảnh đầy thử thách. Khi ở Merck, cô đã khởi xướng một dự án để giải quyết virus gây u nhọt ở người (HPV) - một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục gây ung thư cổ tử cung - ngay cả khi nhiều đồng nghiệp nói với cô rằng nghiên cứu này rất lãng phí thời gian và tiền bạc. Nỗ lực đó cuối cùng đã mang lại vaccine HPV đầu tiên trên thế giới, Gardasil, được kỳ vọng sẽ cứu sống hàng triệu người thông qua việc phòng chống ung thư. Jansen làm việc về vaccine bệnh than và đậu mùa tại một công ty hiện không còn tồn tại có tên là VaxGen, trước khi gia nhập Wyeth, công ty sau này trở thành Pfizer sau khi các công ty hợp nhất. Tại đó, cô đã cải tiến vaccine phế cầu khuẩn của công ty, chống thêm nhiều chủng vi khuẩn khác gây bệnh, từ 7 lên 13 chủng - và giảm tỷ lệ viêm phổi, nhiễm trùng máu và viêm màng não. Sản phẩm đó là, Prevnar 13, hiện là vaccine bán chạy nhất trên thế giới. Gardasil đứng ở vị trí số hai. Vào năm 2021, doanh số bán vaccine Pfizer – BioNTech COVID-19 có thể vượt qua cả hai loại vaccine trên cộng lại. Nhưng Jansen không ngạo mạn với thành tích của cô ấy, Scolnick nói: “Cô ấy rất cởi mở và thành thật”. Şahin nói rằng cường độ hợp tác vaccine đã gắn kết hai người họ như những người lính trong trận chiến. Vào một ngày Chủ nhật đầu tháng 11, ngay trước khi các nhà nghiên cứu tại Pfizer và BioNTech tìm hiểu liệu ứng cử viên vaccine của họ có thành công trong việc ngăn chặn các trường hợp mắc bệnh COVID-19 nghiêm trọng trong thử nghiệm lâm sàng quan trọng của mình hay không, Jansen đã gọi Şahin để xem xét tất cả những gì họ đã đạt được cùng nhau. “Cô ấy nói, “Bất kể dữ liệu sau nghiên cứu có nói lên điều gì, tôi muốn cho các bạn biết rằng tôi luôn rất vui khi được làm việc cùng các bạn,” Şahin nhớ lại. "May mắn thay, nó không phải là dấu chấm hết của sự hợp tác." Sau ngày hôm đó, họ sẽ biết rằng vaccine có hiệu quả hơn 90%. Jansen rơm rớm nước mắt. Cô thưởng thức ly sâm panh cùng chồng. Sau đó, cô lại tiếp tục guồng quay công việc cô đã làm trong 30 năm qua: cố gắng chủng ngừa thế giới chống lại một mầm bệnh chết người khác.