Stacey Abrams tranh đấu cho công bằng trong bầu cử

Translated from The New Yorker article “Stacey Abrams’s Fight for a Fair Vote”

Chiến dịch vận động của Abrams đã khiến bang Georgia, ít nhất là về mặt lý thuyết, trở thành bang chiến địa màu tím

Jelani Cobb, ngày 12 tháng 8, 2019

Trong các vấn đề phân chia chính trị Hoa Kỳ - phá thai, biến đổi khí hậu, chăm sóc y tế, nhập cư, kiểm soát súng đạn - một vấn đề để lại nhiều hậu hoạn nhất lại thường ít khi được nhắc đến. Cử tri khắp nước Mỹ, đang trở nên đa dạng nhanh chóng về chủng tộc và dân tộc . Những người cấp tiến giải thích xu hướng này rằng, theo truyền thống, những tân cử tri sẽ thiên Dân chủ, và chính trường sẽ đổi xanh. Phe bảo thủ cũng nhìn thấy điều tương tự, bởi trong những năm gần đây rất nhiều trong số họ đã ủng hộ những chính sách như luật danh tính cử tri và đàn áp cử tri đã có ảnh hưởng ít nhiều đến cộng đồng da màu.

Cả nước đã được xem trước trận chiến cho tương lai của nền bầu cử chính trị vào năm 2018, trong cuộc đua giành ghế thống đốc ở Georgia. Ứng viên Đảng Cộng hòa đã giành được chiến thắng với cách biệt ít hơn hai phần trăm: 55.000 phiếu bầu trên tổng gần 4 triệu phiếu được bỏ - một con số tổng kỷ lục cho một cuộc bầu cử giữa kỳ ở tiểu bang. Cho dù vậy, rất nhiều người Georgia vẫn sử dụng từ “thắng” và “thua” một cách thận trọng, bởi phía Dân chủ chưa thực sự chấp nhận thất bại và bởi tính chất vô cùng bất thường của cuộc đua này. Đảng viên Cộng hòa Brian Kemp, vốn là Tổng thư ký tiểu bang, đã điều khiển một cuộc bầu cử bị xem là đàn áp cử tri; ứng viên Dân chủ Stacey Abrams, đã nổi tiếng trên toàn quốc khi bà chỉ trích gay gắt sự việc đó.

Mặc dù bà mới chỉ nhận được sự chú ý rộng rãi trong nước, Abrams, một luật sư thuế 45 tuổi, tiểu thuyết gia lãng mạn, cựu Dân biểu tiểu bang, đã từng hoạt động để thúc đẩy cải cách bầu cử - đặc biệt về đăng ký cử tri - ở Georgia những mười lăm năm. Vì vậy, một vài người Georgia cảm thấy chiến dịch của bà đã thành công: bà đã thắng nhiều phiếu hơn bất cứ Đảng viên Dân chủ ở đây. Georgia đang là đại diện cho thay đổi trong nhân khẩu của toàn quốc. Với dân số 10.5 triệu, và theo như Atlanta Journal-Constitution, 57.5 phần trăm da trắng vào năm 2008 đã chỉ còn 54.2 phần trăm năm 2018, và có khả năng chỉ còn 53.6 phần trăm vào năm tới. Người da trắng sẽ trở thành thiểu số vào năm 2033. Các lãnh đạo Dân chủ từ các bang đỏ miền Nam với dân số dịch chuyển - họ bao gồm cả ứng viên Tổng thống Thị trưởng Pete Buttigieg của South Bend, Indiana, và cựu Dân biểu Beto O’Rourke của El Paso, Texas, cũng như cựu Bộ trưởng Nông nghiệp Mike Espy của Mississippi, người đang cân nhắc chạy đua lần hai vào Thượng viện - đã xem xét chiến dịch của Abrams để học tập chiến lược. Espy đã miêu tả cuộc trò chuyện của mình với bà như “một khóa cao học chính trị.”

Abrams vẫn chưa quyết định có nên ra ứng cử một lần nữa hay không. Hiện tại, bà đang tập trung vào phản ánh những bất thường mà chiến dịch của mình phát hiện được. Trong nhiều ngày của cuộc bầu cử, bà đã thành lập tổ chức Hành động vì Bầu cử Công bằng - Fair Fight Action, cùng với Care in Action, một nhóm vận động của những lao động gia đình, điền đơn vào vụ kiện liên bang tố cáo Kemp đã làm suy giảm khả năng bỏ phiếu công dân, và do đó đã tước đi quyền được đảm bảo dưới Tu chánh án số Một, Mười Bốn và Mười Lăm. (Abrams là chủ tịch của nhóm; cựu giám đốc chiến dịch của cô, Lauren Groh-Wargo, là giám đốc điều hành) Vụ kiện đòi hỏi thay đổi cho toàn hệ thống bầu cử của Georgia, từ số lượng điểm bỏ phiếu và loại máy kiểm phiếu được dùng cho đến những quy định đăng ký. Vào tháng Năm, một thẩm phán liên bang của Quận Bắc Georgia đã ra phán quyết thông qua vụ kiện.

Vụ va chạm giữa Kemp và Abrams một lần nữa thu hút dư luận trong nước vào tháng Năm là một trong những vấn đề quyết định đến cuộc bầu cử 2020,. Kemp đã đứng ra tranh cử với tư cách một người cứng đầu chống phá thai, và ông đã ký Dự luật Hạ viện 481 cho đạo luật quan trọng đầu tiên của mình. 481, được ví như đạo luật nhịp tim, cấm phá thai một khi đã phát hiện ra “hoạt động của phôi thai hoặc tim thai” - có thể xảy ra sớm nhất là sáu tuần sau khi thụ thai, trước khi người phụ nữ có thể biết rằng mình đang mang bầu. Abrams, nằm trong số phản đối, đã ví đây là “đạo luật cưỡng ép mang thai.” Nó được lên kế hoạch sẽ có hiện lực vào tháng Một. Sáu bang khác đã duyệt những điều luật tương tự trong năm nay. Rất nhiều người phản đối nói rằng những dự luật này được tạo ra để đẩy các vụ kiện chống lại chúng trên Tối cao pháp viện cho các Thẩm phán mới bổ nhiệm Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh đảo ngược Roe v.Wade, như các phe bảo thủ mong muốn.

Một tuần sau cuộc ký kết, trong một video dài một phút trên Twitter, Abrams đã cảnh báo rằng “giờ đây, ở khắp miền Nam, và cả đất nước, quyền của người phụ nữ được phép kiểm soát cơ thể mình, và khả năng của cung cấp dịch vụ y tế của y bác sĩ, đang bị đe dọa.” Các Thượng nghị sĩ từng ra ứng cử Tổng thống, Kirsten Gillibrand, Elizabeth Warren, Amy Klobuchar, và Kamala Harris, đã xuất hiện trong đoạn phim, thúc giục người xem ủng hộ các tổ chức bảo vệ tiếp cận an toàn đến những phương pháp phá thai đúng luật và an toàn.

Những nhà hoạt động pro-choice đã kêu gọi một cuộc bãi công ở Georgia, như đã xảy ra ở North Carolina năm 2016, sau khi ở đây thông qua luật cấm người chuyển giới được sử dụng nhà vệ sinh công cộng theo lựa chọn của họ. (Điều luật này đã một phần bị bác năm 2017.) Rất nhiều công ty sản xuất phim truyện và truyền hình đã đến Georgia để quay trong những năm gần đây. Nhưng Abrams, người tự mô tả bản thân như một “người cấp tiến thực tế,” đã không ủng hộ bất cứ cuộc bãi công nào từ những công ty này do lo ngại công nhân sẽ phải gánh chịu hậu quả. Bà trả lời tờ The Los Angeles Times rằng “Georgia là cơ hội tốt nhất để dùng năng lượng của nền giải trí để ủng hộ và gây quỹ những công việc mà chúng ta cần làm trên thực địa, bởi Georgia đang trên bờ có khả năng chuyển biến hệ thống chính trị.” Jordan Peele và J.J.Abrams, những nhà sản xuất tập phim kinh dị “Lovecraft Country” của HBO vốn được lên lịch để quay ở bang này, đã tuyên bố rằng họ sẽ tiếp tục công việc nhưng hiến tặng “100% chi phí những tập tiếp theo” cho A.C.L.U Georgia và Fair Fight Action. Họ cũng thêm rằng họ muốn “ủng hộ Stacey Abrams và những người dân cần cù của Georgia.” (Vào tháng Sáu, A.C.L.U Georgia, cùng với Trung tâm Quyền sinh sản và làm cha mẹ có kế hoạch, đã trình lên vụ kiện chống lại bang, cáo buộc rằng luật phá thai là vi hiến. Tháng trước, các nhóm đã đệ đơn xin tòa ngăn đạo luật có hiệu lực.)

Tôi đã nói chuyện với Abrams về Đạo Luật 481 khi nó còn đang trong quá trình xét duyệt, và bà đã mô tả nó như một phần nhỏ của những vấn đề sức khỏe sinh sản quan trọng hơn. Theo bà, Georgia có “tỷ lệ sản phụ tử vong cao nhất cả nước,” và một nửa số hạt thiếu thực hành sản phụ khoa và nói chung là chất lượng chăm sóc sinh sản yếu kém. Vậy nên, bà thấy cần phải nghĩ “phá thai như một công cụ y tế để giải quyết sức khỏe sinh sản.” Tôi đã nói chuyện với bà lần nữa sau khi Kemp ký đạo luật, và bà cho thấy sự liên hệ trực tiếp giữa quyền sinh sản với quyền công dân. Theo bà, điều luật không chỉ cực đoan, mà còn chẳng hợp pháp hơn cuộc bầu cử đã cho Kemp quyền hạn để ban hành nó. “Đây chính là ví dụ điển hình cho những hậu quả của việc không có bầu cử tự do và công bằng.”

Trong một cuộc trò chuyện khác vào mùa xuân năm 2019, Abrams đã nói với tôi: “Tôi sống cuộc đời mình với mặc định rằng mình có quyền làm những điều mình nên làm, và không bị giới hạn bởi giới tính hay chủng tộc của mình.” Hai Thượng nghị sĩ da Đen đang chạy đua vào vị trí Tổng thống; Quốc hội đang chứng kiến sự đa dạng chưa từng có; và Maxine Waters, người phụ nữ gốc Phi, đang là chủ tịch Uỷ ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện rất quyền lực. Trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2008 và 2012, phụ nữ da Đen có tỷ lệ tham gia bỏ phiếu lớn nhất trong số các nhóm. Ấy vậy mà họ vẫn nằm trong nhóm có ít khả năng được cầm quyền. (Phụ nữ da màu chỉ chiếm khoảng bốn phần trăm tổng số giám đốc điều hành bầu cử bang.) Abrams là người phụ nữ da Đen đầu tiên được đề cử cho vị trí thống đốc ở Georgia - nếu bà thắng, bà sẽ trở thành nữ Thống đốc da Đen đầu tiên của đất nước.

Vào mùa xuân, bà tái phát hành cuốn hồi ký chính trị “Lãnh đạo từ bên ngoài” (Lead from the Outside.) Các giao thức của chính trị chính thống Hoa Kỳ thường không tán thành từ “quyền lực” (power.) “Các cộng đồng thiểu số khi trưởng thành hiếm suy nghĩ công khai về những gì chúng ta muốn và làm sao để có nó,” bà viết. Ngược lại, “những người có quyền gần như chẳng bao giờ phải nghĩ về vị trí của họ trong căn phòng.” Abrams có đặc điểm trực tiếp, nhưng những tuyên bố như vậy cũng là nỗ lực để đảo ngược những giả định về lãnh đạo trong xã hội phải như thế nào. Bà tiếp tục: “Với hầu hết những người bên ngoài, phần lớn những câu chuyện bạn đọc hay được kể là làm sao bạn không thể trở thành được những người như thế.” Hiệu quả là, như bà viết, mọi người thường xem mình như “vai phụ trợ, không thiết yếu” trong những quá trình đưa ra quyết định.

Dalton, Georgia, là một thành phố có khoảng ba mươi nghìn dân thuộc hạt Whitfield County, dưới chân những ngọn đồi của Blue Ridge Mountains, gần biên giới Tennessee. Đó là nơi đã tha thiết nhận Marla Maples, vợ hai của Donald Trump, là người con gái nổi tiếng của họ - mặc dù trên thực tế, bà ấy xuất thân từ Cohutta gần đó. Hạt đa số làngười da trắng, cho dù cộng đồng người Latinh đang phát triển. Vào năm 2016, Hillary Clinton đã thua Trump ở đây 45 điểm; vào 2018, một năm không bầu Tổng thống, Abrams thua Kemp với tỷ lệ tương tự, cho dù tỷ lệ cử tri người Latinh bỏ phiếu đã tăng lên. Kiến thức thông thường sẽ cho rằng vận động của chính trị gia Dân chủ ở Whitfield County chỉ là công dã tràng. Nếu suy nghĩ như vậy, bà Abrams đã không ra ứng cử chức thống đốc rồi . Vào năm 2018, bà đã tổ chức chiến dịch ở mọi hạt; và giờ đây khi không còn là ứng cử viên, bà muốn giữ cho mọi hạt tham gia vào chiến dịch cải cách bầu cử của mình. Vậy nên, vào một buổi chiều se lạnh những ngày cuối tháng Ba năm 2019, Abrams, người sống ở khu vực cải thiện phía đông Atlanta, đã lái xe 90 phút đến Dalton trong chuyến tham quan tiểu bang của bà. Cho dù chỉ là sự kiện thứ hai trong ngày, bà đã rất vui. Bà đã dậy sớm để phát biểu ở Nhà thờ Antioch A.M.E tại Stone Mountain, một khu ngoại ô trung lưu vùng Atlanta. “Tôi không phải là một người vui tính. Tôi giỏi phản hồi, và cũng rất thoải mái để ngồi trong im lặng,” bà nói. Cho dù vậy, Abrams là một diễn giả hiệu quả. Những bài nói của bà có khá ít ẩn dụ, phần nhiều là những tuyên bố thẳng thắn.

“Cử tri không ngu ngốc. Họ biết nếu bạn có thật lòng hay không,” bà nói. Hoài nghi “xảy ra bởi mọi người không nói thật.”

Trung tâm Hội nghị Dalton là một khu phức hợp rộng lớn ngay gần Xa lộ Liên bang 75, gần dấu mốc lịch sử lực lượng Liên minh miền Nam đã tạm thời đẩy lùi quân của William Tecumseh Sherman khi họ tiến vàoAtlanta. Khoảng một trăm năm mươi người đã đến tham dự cuộc nói chuyện của Abrams, được tổ chức bởi Fair Fight Action. Rất nhiều người trong số đó là da trắng luống tuổi, một vài người còn xung phong tình nguyện cho chiến dịch.

Abrams mặc một chiếc váy màu xanh navy và đeo chuỗi ngọc trai, tóc được búi cap theo kiểu quen thuộc. Khi bước lên sân khấu, bà nhìn như một luật sư chuẩn bị tranh biện. Bà bắt đầu với lời cảm ơn các tình nguyện viên, Đảng Dân chủ Georgia, và hội L.G.B.T.Q; chiến dịch của bà đã tích cực thu hút các cử tri đồng tính - một tháng trước cuộc bầu cử, bà trở thành ứng cử viên đầu tiên của đảng lớn đi diễu hành trong cuộc Pride Parade ở Atlanta. Sau đó, bà lặp lại câu mình thường nói, trước sự khó chịu của nhà cầm quyền Đảng Cộng hòa: “Tôi sẽ nói với các bạn điều mà tôi đã nói với mọi người trong tiểu bang, và nó không phải là một phát ngôn đảng phái mà là sự thật: Chúng tôi đã thắng.” Bà thêm vào: “Trong cuộc bầu cử này, cử tri Latinh đã tăng lên gấp ba, cử tri Châu Á - Thái Bình Dương đã tăng lên gấp đôi.” Giuwxa 2014 và 2018, theo như Fair Fight Action, tỷ lệ người Mỹ gốc Phi tham gia cũng tăng khoảng bốn mươi phần trăm. (Tổ chức nói rằng các số liệu của cử tri chính xác hơn cả số liệu điều tra dân số, cho thấy dù ít hơn, nhưng gia tăng đáng kể.) Với Abrams, mục đích tiếp tục cố gắng tổ chức những sự kiện ở những nơi như Whitfield County chính là để tạo ra một liên minh đa sắc tộc trong tiểu bang có thể mang nhiều lợi thế cho Đảng Dân chủ. Với suy nghĩ đó, những nỗ lực của bà có nhiều hy vọng thành công hơn là ảo tưởng mơ hồ.

Abrams có thể là biểu tượng cho một Georgia mới, nhưng bà sinh năm 1973 ở Madison, Wisconsin - nơi mẹ bà, Carolyn, đang lấy bằng thạc sĩ khoa học thư viện ở University of Wisconsin - và lớn lên ở Gulfport, Mississippi. Carolyn gặp cha của Abrams, Robert, ở quê nhà của họ Hattiesburg, Mississippi, khi còn học trung học, và họ nhập học Tougaloo College cùng nhau những năm sáu mươi, trung tâm của phong trào quyền công dân của sinh viên. Những năm tám mươi, Carolyn đã nói với tôi, khi bà còn làm quản thủ thư viện còn Robert làm công nhân cảng, gia đình đã biểu tình ở trạm xăng Shell Oil vì công ty từ chối thoái vốn khỏi Nam Phi.

Stacey là con thứ hai trong sáu đứa trẻ. Ba đứa lớn nhất được giao nhiệm vụ chịu trách nhiệm ba đứa nhỏ. Bà được ghép với em trai Richard, giờ đây là một nhân viên công tác xã hội ở Atlanta. Chị gái bà, Andrea, có bằng tiến sĩ nhân chủng học; Jeanine có bằng tiến sĩ sinh học. Leslie là thẩm phán liên bang cho Middle District ở Georgia. Walter, nhập học Morehouse College, vật lộn với chứng rối loạn lưỡng cực và cơn nghiện, đã từng ngồi tù. Đầu năm nay, tại số 92 đường Y, Abrams đã nói về những khó khăn của ông, cũng như bà đã từng làm, với sự cho phép, để nâng cao nhận thức về nghiện và những vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm lý. “Nếu như những lãnh đạo của chúng ta xấu hổ khi phải nói thật, làm thế nào chúng ta có thể tin câu trả lời của họ là thật?” bà đặt câu hỏi. Trong năm lớp 11, gia đình bà đã chuyển đến Atlanta, nơi mà cả hai bố mẹ theo học chương trình thạc sĩ ngành thần học tại Candler School of Theology thuộc Emory University. (Họ hiện là trưởng lão về hưu tại Hội nghị Mississippi của Nhà thờ United Methodist.) Vào năm 1991, Abrams bắt đầu học tại Spelman College, một học viện lịch sử của phụ nữ da Đen, thành lập năm 1881 ở Atlanta.

Abrams lớn lên với bố mẹ có trình độ đại học, nhưng bà không bao giờ biết đến những đứa trẻ từ gia đình giao thiệp với thành viên Nội các của tổng thống hay có phi cơ riêng. Cole cổ vũ bà tranh cử cho văn phòng trường - vào năm thứ tư, bà đã được bầu làm chủ tịch hội học sinh - và cho phép bà được tham dự các cuộc họp của hội đồng quản trị. Điều này giúp Abrams, người thường xuyên chia sẽ với Cole về việc Spelman nên được vận hành thế nào, có được cái nhìn sâu sắc về hoạt động của một trường đại học. Abrams nói rằng trải nghiệm này đã cho bà những bài học đầu tiên về gây quỹ và phân phối tài chính. Dấu mốc cho sự hiểu biết về chính trị của bà đến vào mùa xuân năm 1992, khi bốn sĩ quan cảnh sát ở Los Angeles được trắng án trong vụ đánh đập Rodney King, một công nhân làm đường người da Đen. Bạo loạn xảy ra ở Los Angeles lan tràn đến các đại học trên khắp cả nước. Học sinh từ các trường tập trung ở Trung tâm Atlanta University để biểu tình phản đối bản án. Giới chức của Atlanta, không giống như Los Angeles, phần lớn là người da Đen - di sản phong trào dân quyền - bao gồm cả Thị trưởng Maynard Jackson và cảnh sát trưởng Eldren Bell. Chính điều đó đã khiến cho sự phẫn nộ của người biểu tình dâng cao khi cảnh sát bắt đầu bắn hơi cay về phía họ. Tức giận bởi những mô tả giật gân về cuộc biểu tình trên tin tức địa phương, Abrams đã tổ chức học sinh gọi điện liên tục phàn nàn, và điều đó dẫn đến cuộc gặp mặt với Jackson. Trong hồi ký của mình, Abrams viết: “Với một táo bạo chính tôi cũng ngạc nhiên, tôi đánh giá cao thành tích nhưng cũng chế giễu khả năng lãnh đạo của ông ấy. Nếu như tôi suy nghĩ thấu đáo hơn trước khi đứng lên, có lẽ tôi sẽ cứng lưỡi… Trong khoảnh khắc này tôi đã tiếp cận với sức mạnh, một giọng nói, và một câu hỏi. Đôi khi nguyên do của khát vọng chỉ có thể được khám phá ở những trường hợp căng thẳng đi ngược với bản năng của chúng ta.”

Sau khi tốt nghiệp Spelman, và có được bằng thạc sĩ về chính sách công cộng từ University of Texas, bà nhập học Yale Law School. Bà cũng bắt đầu viết tiểu thuyết ở đây. (Bà đã xuất bản tám tác phẩm, dưới bút danh Selena Montgomery, tác phẩm cuối cùng là “Deception” ra mắt năm 2009. Chúng kể về những người phụ nữ đi làm bị rơi vào lưới tình và mưu mô.) “Việc viết lách thể hiện con người tôi trọn vẹn,” bà nói với tờ Washington Post năm ngoái. Nhưng tiểu thuyết chỉ là bên lề; bà chuyên ngành về luật thuế, và quyết định quay trở về Georgia. Bà biết rằng mình muốn theo đuổi vị trí trong bộ máy chính quyền, và, vào năm 2002, khi hai mươi chín tuổi, bà trở thành phó luật sư Atlanta. Bốn năm sau, bà trở thành Dân biểu Hạ viện Georgia, đại diện cho Quận Bốn mươi bốn, bao gồm phía đông Atlanta. Vào năm 2004, đảng Dân Chủ mất quyền kiểm soát Hạ Viện lần đầu tiên trong gần một thế kỷ. Điều này đã khiến ông DuBose Porter, người sau đó làm chủ tịch của nhóm Dân Chủ, cảm thấy lúng túng trong việc xác định vai trò ở cương vị của khối thiểu số. Ông đã nhìn thấy tiềm năng trong bà Abrams. “Khi cô Stacy lần đầu thắng cử, cô ấy khá kín tiếng. Nhưng về sau cô ấy đã dần lấy được sự tín nhiệm qua vai trò như một Google của chúng tôi. Nếu ai đó cần hỏi bất cứ điều gì, xin cứ đến gặp Stacey.” Cô Abrams cũng có thành tích trong việc sẵn sàng chống đối ban lãnh đạo phe Cộng Hòa mặc dù chính cô cũng không hẳn là một người cấp tiến. Sự xuất hiện của cô ta ở cương vị như một biểu tượng quốc gia là một sự trùng hợp với uy thế cánh tả trong nội bộ đảng Dân Chủ và cô Abrams hòa vào như một phần của xu hướng đó. Các đồng sự đánh giá rất cao về khả năng thỏa hiệp tuyệt vời của cô. Ông Porter tham gia tranh cử chức thống đốc năm 2010 và thua ngay vòng sơ cử trong khi đối thủ Cộng Hòa, thượng nghị sĩ Nathan Deal thắng cử. Cô Abrams đã cược rằng cô sẽ thay thế cương vị lãnh tụ khối thiểu số và ông đã ủng hộ cô. Sau đó Abrams đã thắng và trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo cả hai khối tại Hạ Viện bang Georgia. Năm đó, ông Kemp ở tuổi 46 là thượng nghị sĩ từ thành phố Athens bang Georgia, đã trở thành Tổng thư ký bang. Sau kỳ thống kê dân số 2010, phe Cộng Hòa đã tái cấu trúc các địa hạt. Họ hy vọng rằng điều này sẽ giúp họ lấy thêm ghế vào năm 2012 và trách nhiệm của cô Abrams là ngăn chặn phe Cộng Hòa trở thành khối đại đa số trong cơ quan lập pháp. Nhà hoạt động 31 tuổi Lauren Groh-Wargo từ Cleveland, lúc đó đang giữ chức vụ chiến lược gia cho các chiến dịch phe Dân chủ tại bang Ohio và cuộc vận động tái tranh cử bất thành của Thống đốc Ted Strickland năm 2010, đang tìm những ứng viên khác để ủng hộ. Cô Lauren đã được nghe và nói chuyện với Abrams một vài lần qua điện thoại và đã có một bữa trưa với nhau vào đầu năm 2012 trong một dịp Lauren ghé đến Atlanta. Cô Abrams đã quyết định mời Lauren làm nhà cố vấn của mình. Lauren là người đồng tính da trắng và bản thân Abrams đại diện cho những tiếng nói vốn thiếu vắng tại tâm điểm chính trị ở Georgia. Cùng với nhau, cả hai dựng lên một kế hoạch để vô hiệu hóa ảnh hưởng của việc tái cấu trúc địa hạt bằng cách huy động cử tri. Abrams đã gây bất ngờ cho phe Cộng hòa bằng việc gây quỹ hơn $300 ngàn Mỹ kim ủng hộ các ứng viên phe Dân Chủ vào năm đó. Số tiền đó không được dùng vào các quảng cáo đắt tiền trên TV và radio mà vào các chiến thuật thúc đẩy cử tri đi bầu như thành lập đội tuyên truyền và hệ thống tình nguyện viên. Cuối cùng phe Dân Chủ đã giữ lại được 4 ghế tại hành pháp. “Đó là một việc vô cùng quan trọng nhằm ngăn phe Cộng hòa chiếm đại đa số ghế trong hành pháp như họ đã bàn tính,”, cô Lauren cho hay. Kết quả vụ kiện tại Tối Cao Pháp Viện năm 2013 giữa địa hạt Shelby v. Holder được phán quyết là vi hiến ở một điều khoản của đạo luật Quyền Bầu Cử. Điều khoản này yêu cầu bang Georgia và các bang khác vốn có lịch sử kỳ thị đàn áp bầu cử phải có sự chấp thuận từ bộ Tư pháp hoặc một tòa án liên bang trước khi thay đổi luật bầu cử. Hành pháp và các viên chức ở miền Nam và vài nơi khác ngay lập tức tiến hành các nỗ lực tước quyền bầu cử của cử tri.(Hồi đầu tháng, trung tâm Brennan của bộ Tư pháp ra báo cáo 17 triệu người Mỹ đã bị gạch tên ra khỏi danh sách cử tri từ năm 2016 đến 2018. Báo có cũng chỉ ra rằng việc gạch tên xảy ra và gia tăng nhiều nhất tại các tiểu bang trước đây từng có sự chấp thuận từ bộ Tư pháp hoặc tòa liên bang.) Cô Abrams quyết định trở thành chủ tịch bán thời gian của tổ chức New Georgia Project, một tổ chức phi vụ lợi với nhiệm vụ đăng ký bầu cử cho các thành phần bị ngó lơ trong xã hội như người trẻ, phụ nữ, và người da màu. Đã có một số xung đột vào thời gian đầu. Nhiều chỉ trích nắm vào khoảng tiền lương $177,000 của Abrams và vào năm 2014, văn phòng của Kemp đã bị tố giác trong việc đệ trình các đơn đăng ký gian lận khiến một cuộc điều tra hơn 80 ngàn đơn đăng ký đã xảy ra. Hiệp hội Luật sư cho Quyền Dân Sự Dưới Pháp Luật đã đệ đơn thay mặt tổ chức New Georgia Project và hội N.A.A.C.P khẳng định rằng tiểu bang đã sai khi cố tình thu giữ hàng ngàn lá đơn đệ trình của nhóm. Tuy nhiên thẩm phán đã phán quyết đơn khiếu nại không đủ chứng cứ. Cuối cùng, văn phòng của Kemp đã xác định được 53 đơn đăng ký có dấu hiệu giả mạo. Tất cả 53 đơn đó được đệ trình từ các nhóm tuyên truyền được thuê mướn and trả lương bởi vài công ty có hợp đồng với tổ chức New Georgia Project. Các cuộc điều tra sau đó đã không tìm thấy bất cứbằng chứng nào cho sai phạm của nhóm, và sự việc đã được đưa đến Tổng chưởng lý bang chờ đợi xử lý. Đây chỉ mới là khúc dạo đầu hướng đến năm 2018. Đến năm 2018, phe Cộng hòa đã thắng 4 cuộc tranh cử tại bang lúc đó nhưng các chiến lược gia chính trị bắt đầu nghĩ đến việc có một ứng cử viên da đen có thể ảnh hưởng đáng kể ở các vùng ngoại ô và vượt tầm ảnh hưởng tại các thành trì phe Dân hhủ khắp các thành phố có khả năng thắng lợi. Abrams quyết định tranh cử với nền tảng tranh cử là mở rộng Medicaid, giá nhà phải chăng, sửa đổi tư pháp hình sự, và quản lý súng. Cô đã thành công trong việc đánh bại cựu dân biểu Stacy Evans ở kỳ bầu cử sơ khởi vốn được biết đến như một cuộc “đọ sức” giữa hai Staceys. Kemp cũng quyết định tranh cử với nền tảng chống di dân, ủng hộ tư hữu súng, ủng hộ giảm thuế và chống lại việc mở rộng chương trình Medicaid. Ông có được sự hậu thuẫn của Trump và sau vòng sơ cử, Kemp chính thức trở thành ứng viên phe Cộng hòa. Tuy nhiên ông đã không từ chức văn phòng của mình vì ông đã nhận ra trong cuộc tranh cử này, ông có những mâu thuẫn lợi ích mà Abrams so sánh như một trận quyền anh có hai phe nhưng một phe vừa làm đấu sĩ vừa làm trọng tài. Vì lý do đó, Kemp, tự nhận mình là không phải là một chính trị gia bảo thủ đúng nghĩa, và đã không được nhiều cử tri ủng hộ. Kemp xuất hiện trong chiến dịch quảng cáo của mình với một chiếc xe bán tải và dùng nó để tóm các “tội phạm nhập cư bất hợp pháp.” Một chiến dịch quảng cáo khác buộc tội Abrams đã “nhảy múa quanh sự thật” về lịch sử tài chính của mình qua hình ảnh một đôi chân đang nhảy. Một vài người nhìn thấy cho rằng đây là sự kỳ thị với người da Đen (Abrams thổ lộ rằng cô đang nợ $200 ngàn Mỹ Kim từ tiền học và chi phí giúp đỡ người nhà. Cô cũng nợ sở thuế hơn $50 ngàn Mỹ Kim và cô vẫn đang cố gắng thanh toán. Abrams cũng chỉ ra rằng có 75% người Mỹ đang mang nợ và điều đó không nên là thứ ngăn cản họ tranh cử vào các chức vụ chính quyền.) Văn phòng ông Kemp từ chối đưa ra bình luận cho việc này mặc dù ông đã gọi các báo cáo về đàn áp bầu cử chỉ là “trò hề.” Một phát ngôn viên đã chỉ ra từ một báo cáo mới của Ủy ban Hỗ trợ Bầu cử nói rằng Georgia là bang dẫn đầu trong việc đàn áp bầu cử qua việc lợi dụng các trụ sở cấp bằng lái xe DMV. Nhưng cũng có khá nhiều sự phàn nàn khác trong suốt chiến dịch tranh cử. Vào tháng 7 năm 2017, theo nghiên cứu của hội Truyền thông Công Cộng Hoa Kỳ, điều lệ “dùng hoặc mất” được cho là một trong các nỗ lực ngăn chặn gian lận bầu cử, đã hủy bỏ đăng ký của cả trăm ngàn cử tri chưa một lần bỏ phiếu trong 7 năm. Ông Kemp cũng tiến hành một điều luật “chính xác tuyệt đối” với yêu cầu thông tin người đăng ký phải hoàn toàn trùng với thông tin hồ sơ chính thức khác. Một lỗi rất nhỏ như thiếu dấu gạch nối có thể làm ngưng trệ quá trình đăng ký. Đơn đăng ký của 53 ngàn cử tri với 70% là của cử tri Mỹ gốc Phi đã được giữ lại để xem xét. Cuộc bầu cử đã gây sự chú ý toàn quốc khi có thêm nhiều sự phàn nàn bao gồm các thường trú nhân đã trở thành công dân nhưng được thông báo họ không thể đi bầu. Cử tri yêu cầu phiếu bầu khiếm diện nói rằng họ không bao giờ nhận được phiếu. Phe Dân chủ của bang báo rằng có 47000 yêu cầu phiếu bầu khiếm diện từ địa hạt DeKalb, chiếm hơn 50% dân số người da đen tại bang, đã bị mất. 4 ngày trước kỳ bầu cử, thẩm phán địa hạt Eleanor Ross ra phán quyết điều lệ “chính xác tuyệt đối” là một trở ngại vô cùng lớn cho cử tri and hệ quả là đã có đơn đăng ký của 3.000 công dân mới đang bị giữ lại không được bầu. Một ngày trước bầu cử, trung tâm Brennan đệ trình một đơn kiện thay mặt cho tổ chức phi vụ lợi và phi đảng phái Common Cause Georgia, một tổ chức tranh đấu cho sự minh bạch trong bầu cử, nói rằng có một điểm trọng yếu trong cơ sở dữ liệu đăng ký có khả năng cao bị lợi dụng cho tin tặc xâm nhập. Họ đã yêu cầu văn phòng của Kemp phải bảo đảm rằng các lá phiếu tạm cũng phải được đếm cẩn thận. Vào ngày bầu cử, 6 tháng 11, nhiều nơi bỏ phiếu được báo về rằng họ đã không còn các đơn phiếu tạm. Cư dân tại địa hạt Gwinnett, một địa hạt đa phần của dân thiểu số nằm ngoài thành phố Atlanta, đã phải đợi hàng giờ liền để được bỏ phiếu. Các luật sư cho chiến dịch của Abrams đã cố gắng tìm thêm thời gian cho các phiếu bầu được kiểm tra vì chỉ cần sai sót nhỏ hơn 1% cũng có thể gây ra việc phải đếm lại. Vào ngày thứ Hai tiếp đó, thẩm phán địa hạt Amy Totenberg ra lệnh cho Kemp mở một đường dây nóng cho cử tri thẩm định phiếu bầu tạm của họ đã được tính hay chưa. Tiểu bang đã quyết định chứng thực vào ngày hôm sau nhưng thẩm phán Totenberg đã ra lệnh không được chứng thực trước 5pm thứ Sáu hôm đó. Đến cuối tuần thì việc phải đếm lại được xem sẽ không xảy ra và vào tối ngày 16 tháng 11, Abrams phát biểu rằng, “Tôi công nhận cựu Tổng thư ký của bang Brian Kemp sẽ được chứng thực là người chiến thắng cuộc tranh cử 2018. Tuy nhiên việc phải chứng kiến một viên chức chính phủ được bầu - tự xưng rằng mình đại diện cho cư dân toàn bang - trắng trợn đặt hy vọng vào một cuộc tranh cử trên sự đàn áp quyền dân chủ bầu cử của công dân thật sự là một điều gì đó kinh khủng. Vì vậy, hãy nghe cho rõ, đây không phải là một bài phát biểu chấp nhận thua cuộc.” Nhiều người trong và ngoài bang Georgia tin rằng Abrams đã có thể thắng nếu không có gì bất thường xảy ra. Tại Atlanta vào hồi đầu tháng 6, ứng viên tổng thống phe Dân Chủ Joe Biden nói với Hội nghị Lãnh đạo của Người Mỹ gốc Phi rằng “đàn áp bầu cử chính là lý do Stacy Abrams không trở thành Thống đốc.” Tại cùng hội nghị, ông Pete Buttigieg một lần nữa khẳng định, “Stacy Abrams lẽ ra phải là Thống đốc ngay bây giờ.” Tôi có dịp phỏng vấn cô Abrams vào thắng 3 trong một sự kiện diễn ra ở Học viện Brookings tại Washington D.C. Tôi hỏi tại sao cô lại cho rằng việc đàn áp bầu cử, một vấn đề tưởng chừng chỉ còn tồn tại thời tranh đấu xã hội xưa kia, thì nay lại trở dậy gây lo lắng khắp nơi. Abrams nhấn mạnh, “Chúng ta chưa bao giờ thoát khỏi nó cả.” Lịch sử các cuộc tranh cử tại Georgia luôn cho thấy rõ mối liện hệ giữa nạn phân biệt chủng tộc và đàn áp cử tri. Cuộc tranh cử sơ bộ của phe Dân Chủ trong năm 1906 giữa cựu chủ báo Atlanta, ông Hoke Smith và người biên tập hiến pháp Atlanta, ông Clark Howell, đã trở thành một cuộc cạnh tranh cho ngôi vị ai là người có khả năng làm cộng đồng người Mỹ gốc Phi bị mất quyền cử tri nhiều hơn. Căng thẳng leo thang khi việc này được các tờ báo của hai ứng viên khuếch đại với hậu quả một cuộc bạo động đã nổ ra làm thiệt mạng ít nhất là 25 người da đen và 2 người da trắng. Vào năm 1946, Thống đốc Eugene Talmadge, một người nổi tiếng theo chủ nghĩa tách biệt chủng tộc, đã thua phiếu phổ thông trong kỳ bầu cử sơ bộ phe Dân Chủ cho đối thủ James V. Carmichael, một doanh nhân Atlanta có lập trường ôn hòa với các vấn đề về kỳ thị chủng tộc. Tuy nhiện cuối cùng ông Talmadge lại được tuyên bố thắng cử nhờ vào hệ thống “đơn vị địa hạt” đầy tai tiếng ở Georgia. Hệ thống này gây ra sự phân bố không cân đối giữa các vùng ngoại ô. Vào năm 1966, chủ một nhà hàng Atlanta tên Lester Maddox đã thắng cử chức Thống đốc Georgia sau khi từ chối phục vụ khách hàng da đen như một sự thách thức công khai đối với Đạo luật Nhân Quyền 1964. Vào năm 1971, ông Maddox bị thay thế bởi Jimmy Carter. Tuy nhiên, ngay cả một biểu tượng cho Chủ nghĩa tự do miền Nam như Carter cũng không thể “miễn nhiễm” với sự biến đổi của chính trị Georgia. Ông đã thua chức vụ Thống đốc vào năm 1966 khi đang là thượng nghị sĩ của bang. Ông thua cuộc vì đã thiếu chủ trương bảo thủ trong các vấn đề về chủng tộc. (Ông thật ra đã đấu tranh gỡ bỏ các giới hạn bầu cử.) Năm 1970, Carter được sự ủng hộ từ các phe bảo thủ da trắng, và ngay cả Maddox, đang tranh cử cho chức phó thống đốc bang, cũng ra mặt ủng hộ Carter. Carter lại bất ngờ tuyên bố trong lễ nhậm chức của mình rằng “chủ nghĩa phân biệt chủng tộc đã đến hồi kết,” và bắt đầu xử lý vấn nạn này ở cấp độ chính quyền tiểu bang. Trong cuộc tranh cử tổng thống năm 1976, Carter có được sự hậu thuẫn của tất cả các bang cựu Liên Quân Miền Nam trước đây ngoại trừ Virginia. Ông tuy chỉ chiếm được 45% cử tri da trắng nhưng lại được 95% cử tri da đen. Vào đầu thập niên 1970s, bang Georgia, đặc biệt là Atlanta, trở thành nơi có số lượng người da đen có học vấn hồi hương về miền Nam tăng nhanh nhất. Giữa năm 2000 và 2010, cộng đồng da đen của bang đã tăng thêm 25% và cộng đồng Mỹ Latinh tăng từ 50% đến gần 90%. Người Mỹ gốc Á cũng chiếm 3% dân số vào năm 2010. Tuy nhiên những sự gia tăng dân số đó lại không được phản ánh chính xác ở cuộc thăm dò. Trong năm 2016, có 600 ngàn người Mỹ gốc Phi hợp lệ đi bầu nhưng vẫn trong tình trạng chưa đăng ký. Sự thật này khiến nhiều người xem đây như một hệ lụy của sự bi quan từ phe Dân Chủ đối với tiềm năng của các cử tri da đen trong tiểu bang. Năm 2008, Ben Jealous, với cương vị giám đốc tổ chức N.A.A.C.P, nhắn với tôi rằng phe Dân Chủ đang lờ đi một món hời chính trị khi bỏ mặc việc phân phối đầy đủ nguồn tiền trong tổ chức và đăng ký các cử tri da đen tại Georgia. Ngay sau khi Abrams công bố tham gia ứng cử, cô cho tôi hay qua điện thoại rằng nếu cô quyết định tranh cử, chiến lược vận động của cô sẽ dựa vào việc đăng ký bầu cử số 600 ngàn người Mỹ gốc Phi đã kể trên. Cô Abrams đùa rằng cô có thể cảm nhận được hai hàng lông mày của tôi bên đầu dây kia đang nhướng lại sau khi nghe điều đó. “Chính xác hơn là tôi có thể cảm nhận được bạn đang trợn mắt,” Abram chia sẻ. Trong bộ dạng xuất hiện trước công chúng, Abrams thường hay nhấn mạnh về các số liệu thống kê trong bầu cử. Trong số đó, tiêu biểu nhất là số liệu nói về việc có 925 ngàn cử tri Mỹ gốc Phi đã bỏ phiếu năm 2014 trong các cuộc tranh cử; đến năm 2018 thì con số này vượt lên 1.4 triệu cử tri và tỉ lệ bỏ phiếu ủng hộ Abrams trong số đó là 94%. Sự thật về việc chiến dịch vận động của Abrams đã khiến bang Georgie, ít nhất là về mặt lý thuyết, trở thành bang chiến địa màu tím, đã được nhiều người chú ý. “Con đường duy nhất để nắm lấy phần thắng cho phe Dân Chủ tại nơi đây chính là xây nên một liên minh đa chủng tộc và đa sắc dân,” Cô Groh-Wargo cho hay. “Bạn phải trở nên tò mò về cử tri Mỹ gốc Phi, gốc Latin, gốc Á Châu, thế hệ trẻ và những người da trắng cư ngụ tại vùng ngoại ô.” Khi tôi hỏi Abrams rằng phải chăng việc chúng ta đã đầu tư quá nhiều vào những cộng đồng đó vào năm 2016 đã bỏ ngỏ các cử tri da trắng thu nhập thấp để rồi hậu quả là chiến thắng của Trump. Tuy nhiên cô Abrams không cho như vậy. “Mấu chốt rắc rối của đảng Dân chủ nằm ở việc tạo chia ra 2 phe: phe cử tri truyền thống nhân công da trắng và phe “lung tung lộn xộn mọi dạng người.” Trên thực tế, chúng ta hoàn toàn có thể sống chung trong một xã hội với nhiều tư tưởng nhận định khác nhau. Đó cũng là lý do vì sao tôi tham gia vào các buổi diễu hành của người đồng tính,” cô cho hay. “Tôi biết rằng, với cương vị là một đồng minh, tôi có trách nhiệm phải bảo đảm rằng cộng đồng L.G.B.T.Q. luôn được biết đến và lắng nghe.” Hầu hết các cuộc tranh cử đều được dùng như một hình thức trưng cầu dân ý về sau. Cuộc tranh cử tại Georgia là một hành trình mang nhiều điều từ quá khứ đến với hiện tại. Tất cả những điều nảy bỏ ngỏ một thắc mắc: Tiếp theo Abrams sẽ làm gì. Ông Chuck Schumer, lãnh đạo khối thiểu số Thượng viện, cố gắng thuyết phục Abrams tranh cử với David Perdue, đương kim Thượng nghị sĩ sẽ tái tranh cử vào năm 2020. Tuy nhiên cô Abrams đã tuyên bố không ra tranh cử cho năm 2020, một quyết định không được hoan nghênh từ các nhà quan sát vì họ nghĩ rằng cô hoàn toàn có khả năng mang về chiến thắng cho phe Dân Chủ kiểm soát Thượng viện. Abrams biện hộ với tôi rằng, “Tôi chỉ làm theo mục tiêu bản thân tự đề ra bằng việc bảo đảm rằng những công việc và vị trí tội đảm nhận là thích hợp chứ không phải vì chúng đang trống.” Tuy nhiên, việc phe Cộng Hòa kiểm soát Thượng viện gây khó khăn cho một số vấn đề trọng yếu đã khiến cô lo lắng. Việc bổ nhiệm thẩm phán Kavanaugh vào Tối cao Pháp viện đã khiến việc thách thức vụ Roe v. Wade trở nên đáng lo ngại hơn. Tương tự, phán quyết của Tối cao Pháp viện trong vụ địa hạt Shelby v. Holder đã bỏ ngỏ một khả năng cho Hành pháp có thể tạo ra một phiên bản nâng cấp cho việc bảo vệ cử tri. Tiêu biểu cho khả năng đó là đạo luật Nâng cao Quyền lợi năm 2015 được đồng trợ bởi John Lewis, một nghị viên kỳ cựu và cũng là thủ lãnh nhân quyền. Dự luật này, ngoài những điểm khác, kêu gọi mọi sự phán xét được cho đã vi phạm liên tục quyền bầu cử trong 25 năm qua nên được tái thẩm định bằng sự chuẩn thuận trước trong 10 năm. Abrams đã ra điều trần 2 lần năm nay tại Quốc hội để ủng hộ cho sự kêu gọi này. (Đơn kiện Fair Fight Action kêu gọi bang Georgia phải tuân thủ quy định chuẩn thuận trước.) Một tiêu chuẩn mới cho việc bảo vệ cử tri gần như không có khả năng sẽ được thông qua tại Thượng viện vào lúc này trừ khi phe Dân Chủ nắm được quyền kiểm soát. Cũng có thắc mắc không rõ Abrams có ý định tranh cử tổng thống hay không. Nhiều người ủng hộ đã kêu gọi cô nên tranh cử từ năm 2018.(Vào tháng 1 năm 2019, cô đã gửi một lời phản hồi rất được hoan nghênh đến Thông Điệp Liên bang của Trump - một vinh dự vốn chỉ dành cho các chức vụ cấp cao.) Vài tháng trước, có một tờ báo còn nhận định Abrams có thể thành người đồng hành cùng Biden - một diễn biến hoàn toàn gây bất ngờ cho cô. Tuy cả hai đã từng gặp nhau nhưng họ hoàn toàn không bàn gì về việc hợp tác này. Khi tôi hỏi cô Abrams về khả năng hợp tác đó, cô cắt ngang: “Tôi nghĩ chẳng ai có ý định tham gia vào một cuộc đua chỉ để giành hạng nhì.” Abrams đã lên tiếng bảo vệ Biden vào đầu năm cho những nghi vấn hành vi khiếm nhã với phụ nữ. Cô nói rằng, “Chẳng có ai hoàn hảo tuyệt đối cả. Nhiệm vụ của một nhà lãnh đạo không phải thực hiện nó một cách hoàn hảo mà là tinh thần trách nhiệm.” Abrams cũng trả lời tương tự khi được hỏi về xung đột giữa Biden và Kamala Harris, đặc biệt là lịch sử chống đối nạn phân biệt học sinh da màu trên xe bus của Biden. Cô nói, “Tuy rằng chúng ta không nên quên quá khứ nhưng vào lúc này, điều quan trọng với tôi lúc này là vị tổng thống kế tiếp sẽ giải quyết các vấn nạn về sự bất bình đẳng trong giáo dục công cộng.” Tên cô Abrams chắc chắn sẽ nằm trong vài danh sách ứng viên phó tổng thống. Có một việc sẽ khó thay đổi, ít nhất trong tương lai gần, đó là sự đa dạng trong tranh đấu chính trị vẫn chỉ có 2 đường hướng: hòa nhập hoặc phẫn nộ. Abrams thêm, “Một điều chúng tôi nhận ra trong suốt chiến dịch đó là các nguyên lý căn bản vẫn đúng cho mọi người. Ai cũng muốn thu nhập ổn định. Ai cũng muốn cơ hội giáo dục cho chính họ và con em.” Đó là một cái nhìn lạc quan - một niềm tin rằng những khát vọng bình thường đó lại tạo động lực cho cuộc sống nhiều hơn là nỗi sợ. Tương lai của Abrams, không cần biết chính xác cô sẽ làm gì, sẽ tùy thuộc vào việc cái nhìn đó trở thành sự thật.

Người dịch: Duong Nguyen, Tri Luong

Biên tập: Paul Nguyen