Translated from The Christian Science Monitor's article Why California’s pandemic response could lead to a recall vote
Thống đốc California Gavin Newsom đang ở đỉnh cao hồi tháng Năm.
By Francine Kiefer, on 12-02-2021, 01:00:00
Thống đốc California Gavin Newsom đang ở đỉnh cao hồi tháng Năm. Tỷ lệ ủng hộ ông đã vượt 60% sau khi phía Dân Chủ bắt tay vào hành động, phong tỏa tiểu bang trước đại dịch. Nhưng sau hai đợt bùng phát mà trẻ em vẫn chưa thể quay lại trường học, tỷ lệ ủng hộ trượt dài và ông đang đối mặt với nguy cơ một kỳ bỏ phiếu bãi nhiệm đặc biệt mùa thu tới.
Theo Jessica Taylor, từ Cook Political Report, các thống đốc khác cũng chứng kiến tỷ lệ ủng hộ sụt giảm. Và cũng có những người phạm sai lầm trong ứng phó với cơn đại dịch hiếm có này. Nhưng không có thống đốc nào lại phải đối mặt với chỉ trích đến mức này như ông Newsom. Trong số các lãnh đạo bang, “ông đứng đầu tiểu bang khó quản lý nhất.”
California rất rộng lớn và phức tạp, đúng như đại dịch và nỗ lực đối phó với nó đang cho thấy. Những thách thức được khuếch đại ở bang này là hình ảnh chung trên toàn quốc. Trong thời kỳ mà phản ứng chống đại dịch có thể bị lôi vào tranh chấp đảng phái, điều này nhắc nhở ta rằng ngay cả ở một bang xanh với thống đốc thuộc Đảng Dân chủ, những gì cử tri mong mỏi nhất chính là năng lực và tín nhiệm. Bang càng rộng, thử thách càng lớn, bất kể thuộc đảng phái nào.
Dân số California là 40 triệu - lớn nhất cả nước, và nhiều hơn cả Canada - rải rác khắp rừng rậm, đồi núi, và sa mạc. Nơi đây còn bao gồm một vùng nông nghiệp bằng phẳng trung tâm cùng với các trung tâm đô thị dọc bờ biển.
Hơn nữa, tiểu bang này còn vô cùng đa dạng. Người gốc La-tinh là nhóm sắc tộc lớn nhất và đóng vai trò quan trọng trong chính trị. Các tỷ phú Sillicon Valley tọa trấn trên đỉnh với khoảng cách giàu nghèo khiến bạn phải há hốc; trong khi đó tiểu bang lại có tỷ lệ nghèo đói và vô gia cư cao nhất cả nước. Đây là nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, trải rộng khắp 58 hạt từ Los Angeles (10 triệu người) đến Alpine (1,129 dân).
"Quy mô của California là khổng lồ. Tiểu bang này lớn đến mức không thể tưởng tượng nổi. New Zealand được tung hô vì gần như xóa sổ virus, nhưng đất nước đó chỉ có 5 triệu dân. Mọi thứ ở California đều có kích cỡ khổng lồ, bao gồm cả những vấn đề chúng ta đang có. Trong trường hợp của đại dịch, đặc tính đó càng trở nên rõ rệt," trích lời nhà tư vấn Đảng Dân chủ Gary South.
Các vấn đề trong đại dịch của Newsom
Tuần này, California đã vượt mặt New York về số ca tử vong vì đại dịch nhiều nhất cả nước (mặc dù tính trên quy mô dân số chỉ đứng thứ 18). Việc phân bổ vaccine lại không đồng đều và rối rắm, với các quy định về người đạt chuẩn không nhất quán. Vị thống đốc đã bị chỉ trích gay gắt về các lệnh phong tỏa liên tục cũng như sự đạo đức giả của ông khi tham gia tiệc tại một cửa hàng Pháp xa hoa mà không đeo khẩu trang hồi cuối tháng Mười Một.
Cách ông xử lý đại dịch đã biến nỗ lực của Đảng Cộng hòa nhằm thu thập đủ chữ ký để kêu gọi một cuộc bầu cử bãi nhiệm từ xa vời trở thành một nguy cơ lớn, cho dù hầu hết các nhà phân tích đều cho rằng ông có thể sẽ vượt qua.
Ông South phát biểu: “Ông ấy đã mắc phải một vài sai lầm," gợi ý rằng vị thống đốc đã không thành trong việc cho mở cửa các quán bar và trao trách nhiệm phân phối vaccine cho các hạt. Nhưng ông cũng đã thay đổi, ví dụ như việc tập trung hoá hoạt động phân phối vaccine. Vẫn cần thời gian để kiểm chứng chiến thuật đó, nhưng “tôi ghi nhận nỗ lực sửa sai giữa đường của ông ấy,” theo lời South.
Một số khác, đa phần Đảng viên Cộng hòa, cảm thấy vị thống đốc đã quá nặng tay. Các quan chức, cư dân và doanh nghiệp đã từ chối tuân thủ các lệnh hạn chế và đâm đơn kiện hàng loạt. Tuần trước, Tòa tối cao tiểu bang đã bác bỏ lệnh cấm hoạt động tôn giáo trong nhà do virus trên toàn bang, nói rằng chúng cần phải được cho phép, cho dù bang có thể sẽ áp đặt hạn chế ở mức 25% số người được phép tham dự vào tháng tới.
Thống đốc California Gavin Newsom phác thảo đề xuất ngân sách tiểu bang 2021-2022 của mình trong một cuộc họp báo ở Sacramento, California vào ngày 8 tháng 1 năm 2021. Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ California đang bị chỉ trích sau khi cố gắng liên kết cuộc nổi dậy ở Điện Capitol Hoa Kỳ với nỗ lực bãi nhiệm ông Newsom. Chủ tịch Đảng Dân chủ tiểu bang Rusty Hicks dẫn đầu một nhóm các quan chức Dân chủ, những người mô tả nỗ lực loại bỏ Newsom là một "cuộc đảo chính" và tuyên bố, mà không có bằng chứng, rằng những người liên quan là những kẻ cực đoan cực hữu. Đây là California hay miền Trung Tây? Nhìn từ bên ngoài, California về mặt chính trị hoàn toàn xanh, nhưng cũng như Hoa Kỳ nói chung, nơi đây cũng có những sự chia rẽ sâu sắc. Eric Schickler, nhà khoa học chính trị thuộc University of California, Berkeley, phát biểu: “Kể cả khi đây là một bang thiên Dân chủ, vẫn có những vùng vô cùng khác biệt.” Điều đó khiến cho việc áp dụng các biện pháp chống dịch trở nên khó khăn, ông giải thích. “Việc tiểu bang quá đa dạng và phức tạp khiến cho ông Newsom gặp khó khăn trong việc tìm ra công thức chung cho toàn bang." Ở một phía là phái cấp tiến ở San Francisco, nơi mà hội đồng nhà trường vào tháng trước đã quyết định loại bỏ 44 tên trường, bao gồm George Washington, Abraham Lincoln và thậm chí cả Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein, vì có liên quan đến phân biệt chủng tộc hoặc vi phạm nhân quyền. Điều này đã gây nên sự phẫn nộ và khiến Thị trưởng Dân chủ Mayor Breed đặt câu hỏi tại sao Hội đồng muốn đặt lại tên trường vào tháng Tư khi họ không có chủ trương cho học sinh đi học lại vào lúc đó. Tuần trước, thành phố đã kiện trường quận của mình nhằm ép buộc họ phải mở cửa trở lại. Vào tuần này, các công đoàn và quận đã tạm thống nhất về một số tiêu chuẩn để mở cửa lại trường học. Ở đầu còn lại là những người cánh phải cực đoan. Sau cuộc tấn công ngày 6 tháng 1 vào Tòa Quốc hội, các viên chức liên bang đã bắt giam một người đàn ông ở Napa County, California vì tàng trữ vũ khí. Họ nói rằng các tin nhắn của hắn, một kẻ đang giữ bom ống và súng máy cùng các loại vũ khí bất hợp pháp ở California, cho thấy hắn đang nhắm tới thống đốc, cũng như Twitter và Facebook. Điều tra cho thấy hắn thuộc tổ chức Ba Phần trăm (Three Percenters), một tổ chức liên quan đến âm mưu kế hoạch bắt cóc Thống đốc Dân chủ bang Michigan Gretchen Whitmer. “Có những vùng ở California giống hệt miền Trung Tây [về mặt chính trị],” Mark DiCamillo, người thu thập khảo sát, cho biết. Khả năng bãi nhiệm Đại dịch hiện đang đe dọa vị trí của thống đốc. Chỉ sau sự việc ông Newsom xuất hiện tại bữa tiệc mà không đeo khẩu trang - để rồi ông phải xin lỗi sau đó - người ta mới ồ ạt kí tên kiến nghị bãi nhiệm. Đảng viên Cộng hòa cần 1.5 triệu chữ kí hợp pháp vào 17 tháng 3, điều họ có khả năng đạt được, đặc biệt khi có Ủy ban Cộng hòa Quốc gia tham gia. Cho dù một cuộc bầu cử đặc biệt có xảy ra đi chăng nữa, nhiều chuyên gia nói rằng khó có sự tái diễn năm 2003 khi cử tri bãi nhiệm Thống đốc Dân chủ Gray Davis và bầu Thống đốc Cộng hòa Arnold Schwarzenegger - cuộc bãi nhiệm thành công duy nhất trong lịch sử California. Tiểu bang hiện đang quá nghiêng về phía có lợi cho Đảng Dân chủ, vốn đang có lượng thành viên nhiều gấp đôi so với Cộng hòa. Không ứng cử viên Cộng hòa nào hiện có sức ảnh hưởng ngôi sao và mức độ nhận diện như cựu diễn viên gạo cội. Và tỉ lệ chấp thuận của ông Newsom không tài nào thấp bằng ông Davis, chỉ vừa trên con số 20. Tuy vậy, thống đốc vẫn phải xem xét khảo sát gần đây một cách nghiêm túc. Một cuộc khảo sát tuần trước của Viện nghiên cứu về Chính phủ UC Berkeley đã hỏi cụ thể về việc bãi nhiệm. Số người “chưa chắc chắn” lại “cao bất thường”, theo ông DiCamillo, người điều hành khảo sát. “Newsom nổi tiếng đối với cử tri, vậy nhưng 20% lại nói họ không biết họ sẽ bỏ phiếu như thế nào. Và lý do cho chuyện này là vì họ muốn xem kết quả chống COVID, và họ đang chờ để xem chuyện gì sẽ xảy ra.” Niềm tin đánh mất Một thách thức ông phải đối mặt là sự hao mòn niềm tin. Gần nửa số cử tri không có hoặc hầu như không có niềm tin vào Newsom và chính quyền tiểu bang với lệnh Hãy-ở-nhà hoặc đưa ra các hướng dẫn cho doanh nghiệp - bao gồm một phần tư đảng viên Dân chủ và một nửa trung lập. "Niềm tin và việc chứng kiến thống đốc của bạn tuân thủ luật lệ là rất quan trọng,” cô Taylor nói, trong Báo cáo Chính trị Cook. “Nhiều người nói rằng cuốn ‘Laudrygate’ thổi phồng quá lên, nhưng có những người đã phải hoàn toàn thay đổi cuộc sống và không được gặp gỡ người thân yêu." Ông Newsom không phải là quan chức tiểu bang phe Dân chủ duy nhất bị chỉ trích. Thống đốc New York Andrew Cuomo đang đối mặt với yêu cầu bị lên án từ các nhà lập pháp của cả hai đảng vì những lời cáo buộc dành cho ông và các thuộc cấp của mình khi đã che giấu số lượng ca tử vong do coronavirus trong viện dưỡng lão sau khi giữ kín thông tin về tổng số ca tử vong, theo báo cáo tin tức. Để khôi phục niềm tin, cô Taylor nói ông Newsom phải thành công với việc phân phối vaccine, mà theo ý kiến các chuyên gia, còn cần phải nhanh chóng và công bằng. Một thứ có thể cải thiện tình hình đó là một tổng thống Joe Biden thân thiện hơn. Phần lớn trong nhiệm kỳ của Trump, địa phương và Nhà trắng luôn mâu thuẫn. Nhưng ông Newsom đã làm mọi cách để tránh chỉ trích cựu tổng thống Trump trong vấn đề liên quan đến virus để ông có thể được xếp hàng lấy viện trợ, theo Marcia Godwin, một giáo sư bộ môn Quản lý công tại Đại học La Verne. “Tôi không nghĩ mọi người hiểu sự tinh tế trong cách ông đối phó với chính quyền Trump.” “Không thể nào làm hài lòng tất cả mọi người” Dù có quan hệ với Nhà trắng tốt hơn, việc phân phối vaccine vẫn dấy lên một câu hỏi lớn, đó là ai sẽ được ưu tiên: những người có sức đề kháng với virus yếu nhất - phần nhiều đến từ những cộng đồng thua thiệt - hay là những giáo viên, những người làm việc tuyến đầu làm công tác chăm sóc sức khỏe và thi hành pháp luật? Đây cũng chỉ là lặp lại của cuộc tranh luận hè năm ngoái về việc tái mở cửa: điều gì quan trọng hơn, làm chậm sự lây lan hay hồi phục nền kinh tế, bao gồm cả việc đưa trẻ đến trường? “Có rất nhiều chính sách để chúng tôi phải để tâm tới và thường những chính sách này mâu thuẫn với nhau,” theo Jeanne Ringel, giám đốc của chương trình Cung cấp và Tiếp cận Chăm sóc Sức khỏe của công ty Rand. "Mọi người mang những giá trị khác nhau và đặt lên nhiều trọng tâm khác nhau. Đây là một câu hỏi thực sự khó khăn.”
Người dịch: Kim Pham & Duong Nguyen
Biên tập: Tung Nguyen
Comments