Translated from The Washington Post article Trump sabotaging GOP on his way out of office with push to overturn election
Philip Rucker, Ashley Parker, Josh Dawsey and Seung Min Kim, ngày 5 tháng 1, 2021
Tổng thống Trump rời Nhà Trắng trên đường tới một cuộc gặp ở Georgia. (Bill O’Leary / The Washington Post)
Tổng thống Trump đang tích cực phá hoại Đảng Cộng hòa trong quãng thời gian cuối cùng tại nhiệm, ám ảnh với việc đảo ngược thất bại bầu cử và nuôi dưỡng lòng căm hận bị đồng minh phản bội, những người mà ông đã mong đợi sẽ bẻ cong những những công cụ dân chủ theo ý muốn của mình.
Trong suốt bốn năm tại nhiệm Tổng thống, Trump đã tạo nên sự chia rẽ căn cơ và cảm tính trong nội bộ Đảng Cộng hòa, và những nhà lập pháp buộc phải chọn giữa chứng nhận kết quả một cuộc bỏ phiếu do cử tri quyết định hay xoa dịu vị tổng thống đương cơn xây nên cuộc thập tự chinh tất bại để duy trì quyền lực bằng cách phủ nhận kết quả bầu cử.
Trong khi các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa phải chọn phe cho mình trước cuộc thảo luận chung của Quốc hội hôm thứ Tư để kiểm chứng kết quả bỏ phiếu đại cử tri, một vài người hiếm hoi hôm thứ Hai đã lên tiếng chỉ trích nỗ lực của Trump nhằm gây áp lực lên các quan chức bầu cử ở Georgia, buộc họ phải thay đổi kết quả kiểm phiếu chung cuộc trong một cuộc gọi hôm thứ Bảy, theo bản ghi âm được công khai bởi The Washington Post.
Hạ nghị sĩ Liz Cheney (Wyoming), thành viên thứ 3 của Đảng Cộng hòa ở Hạ viện, đã nhận xét cuộc gọi này là “vô cùng có vấn đề” và thúc giục tất cả người dân Mỹ lắng nghe cuộc trò chuyện dài một tiếng trên, trong khi Thượng nghị sĩ Patrick.J.Toomey (Pennsylvania) lên án hành động đó là “hạ cấp trong vở kịch vô nghĩa và đáng thương hại.” Kể cả bầy tôi trung thành nhất của Trump, Thượng nghị sĩ Marsha Blackburn (Tennessee), cũng đã nói đây là “một cuộc gọi vô ích.”
Trump đã tỏ ra mất kiên nhẫn với những cuộc “đào ngũ” của các thành viên mà ông ví như “Hội kín đầu hàng.” Sau khi Thượng nghị sĩ Tom Cotto (Arkansas) tuyên bố rằng mình sẽ không tham gia vào đội ngũ các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa phản đối kết quả bỏ phiếu đại cử tri, Trump đã tấn công Cotton trên Twitter và cảnh cáo rằng cử tri sẽ “KHÔNG BAO GIỜ QUÊN!”
Tổng thống Trump đang cố gắng huy động sức mạnh để đe dọa các nhà lập pháp chứng nhận kết quả, kêu gọi những người ủng hộ mình kéo đến biểu tình diện rộng ở Washington vào thứ Tư. Theo hai quan chức trong cuộc, ông đang lên kế hoạch phát biểu trước đám đông ở Ellipse khoảng trưa thứ Tư.
Những ngày gần đây, Trump chỉ trích Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mitch McConnell (Kentucky) vì đã “KHÔNG CHIẾN ĐẤU,” công khai chiêu mộ người thách thức chính vị trí thứ hai trong Thượng viện của Đảng viên Cộng hòa, John Thune (South Dakota), và kêu gọi Thống đốc Georgia Brian Kemp từ chức.
Mười ba Thượng nghị sĩ và hơn 100 Hạ nghị sĩ đang lên kế hoạch phản đối kết quả bỏ phiếu Đại cử tri đoàn trong hôm thứ Tư, nhưng Trump vẫn tự hỏi vì sao không có thêm Đảng viên Cộng hòa bước lên chung thuyền với ông, trích lời các cố vấn.
Theo một cố vấn thân cận, người muốn được giấu tên như rất nhiều người tham gia cuộc phỏng vấn này, thì: bởi những vị cố vấn liên tiếp rót vào tai Trump rằng ông mới là người chiến thắng thực sự, sự phẫn nộ của ông lại càng được thúc đẩy.
“Ông ấy nghĩ rằng mình đã thắng - lại còn thắng lớn - và những người xung quanh thì chẳng từ chối điều đó bởi họ cũng chẳng mong xen ngang, và cũng bởi họ nói ông ấy sẽ thắng, nên họ chơi nước đôi,” vị cố vấn này cho biết. “Không phải ông ta không thể bỏ đi mà tiến. Mà là không thể nhận ra chuyện đang diễn tiến là gì. Nói trắng ra là còn chưa chịu nhìn vào để thấy vấn đề.”
Tuy vậy, Trump cũng không hoàn toàn bị che mắt khỏi thực tế. Theo như hai người gần đây đã nói chuyện với ông, ông đã hỏi một vài cố vấn trong những tuần gần đây mình nên làm gì thay cho việc tham dự lễ nhậm chức của Tổng thống tân cử Joe Biden hôm 20 tháng 1. Sau nhiều ngày chứng kiến Trump tấn công những Đảng viên Cộng hòa, các quan chức đảng này nói rằng họ quan ngại sâu sắc khả năng ông sẽ tiếp tục chệch hướng và tiếp diễn trò phá hoại kệch cỡm trên sân khấu tối thứ Hai ở Georgia, tại cuộc gặp mặt người ủng hộ ngay trước cuộc tái bầu cử có thể định đoạn đảng nào nắm giữ Thượng viện.
Các trợ lý đã khuyến khích tổng thống truyền tải những thông điệp đơn giản đến cử tri Georgia như là họ cần phải bảo vệ di sản của ông. Nhưng Trump có những thứ khác trong đầu. Những lời đầu tiên ông thốt ra ở cuộc gặp mặt Dalton là: “Không đời nào chúng ta mất Georgia. Đấy là một cuộc bầu cử gian lận.”
Trump đã chỉ trích Kemp và Ngoại trưởng Georgia Brad Raffensperger, nói rằng họ không phải Đảng viên Cộng hòa chân chính, và hứa hẹn sẽ lên chiến dịch chống lại cả hai khi họ đứng ra tranh cử tái nhiệm vào năm 2022.
Tổng thống cũng dối trá rằng ông đã thắng cuộc bầu cử “với tỷ số cách biệt” và gợi ý rằng ông mong Phó Tổng thống Pence cũng làm như vậy khi ông hoàn thành nghĩa vụ hiến định của mình hôm gặp mặt chung ở Quốc hội vào thứ Tư, kể cả khi Pence không có quyền lực để lật ngược kết quả bầu cử.
Trump đã nói với đám đông ở Georgia: “Tôi mong Mike Pence sẽ quay đầu vì chúng ta, tôi phải nói với các bạn như vậy. Tất nhiên, nếu như ông ta không làm thế, tôi sẽ không còn thiện cảm nhiều như trước nữa.”
Các chiến lược gia Đảng Cộng hòa nói rằng chuyện Trump đắm chìm vào thù hằn cá nhân và tuyên bố sai lệch về một cuộc bầu cử tháng Mười Một “gian lận” và “bị đánh cắp” có thể sẽ kéo chân tiến trình của Đảng này hôm thứ Ba, ảnh hưởng đến David Perdue và Kelly Loeffler.
Quản lý hệ thống bầu cử Georgia, Gabriel Sterling, đã bác bỏ từng luận điểm gian lận cử tri của Trump trong cuộc họp báo hôm thứ Hai ở Atlanta. “Tất cả những điều này đều có thể dễ dàng chứng minh được là sai, tuy vậy tổng thống vẫn khăng khăng nó đúng. Chúng tôi đã nhiều lần nghe những khẳng định đó, hết cái này đến cái khác, mà không có bất cứ bằng chứng nào. Không hề.”
Theo các quan chức, Trump đã không còn hứng thú đến điều hành hay quản lý đại dịch - hay thậm chí là gánh nặng di sản - và gần như tập trung hoàn toàn vào cuộc bầu cử, dành ra khối thời gian đáng kể để nói về nó với Chánh văn phòng Nhà Trắng Mark Meadows và giám đốc nhân sự của tổng thống Johnny McEntee.
Theo những cố vấn thân cận, Trump phàn nàn rằng ông không nghĩ mình sẽ được kể công nếu Perdue và Loeffler thắng nhưng sẽ bị đổ lỗi nếu như họ thua.
Với Trump, cuộc tranh cử Thượng viện ở Georgia không làm ông hứng thú bằng viết lại lịch sử của mình. Cho dù ông bận tâm đến việc đảo ngược kết quả trên toàn quốc, theo các cố vấn, Trump đặc biệt chú ý tới Georgia - nơi từng là một bang Đỏ ông nghĩ mình có thể dễ dàng giành lấy.
Thay vào đó, Trump trở thành ứng viên Tổng thống Cộng hòa đầu tiên sau ba thập kỷ đánh mất Georgia - mà theo những người thân thuộc với ông, đây là một thực tế không thể hiểu nổi, một khác biệt lịch sử làm ông ghê sợ.
Theo một cựu quan chức chiến dịch cấp cao, các nhân viên chiến dịch của Trump tin rằng họ có thể thắng ở Georgia đến mức từ chối các cuộc gọi chuyển thêm tiền và nhân sự cho tiểu bang này.
“Thực lòng thì tôi nghĩ ông ấy không thể chấp nhận được việc mình là Tổng thống đương nhiệm Cộng hòa thua ở Georgia,” một quan chức Đảng này thường xuyên liên hệ với Nhà Trắng tiết lộ.
Một vài Đảng viên Đảng Cộng hòa ở Georgia nói rằng họ không chắc Trump có muốn Loeffler hay Perdue thắng không bởi nếu có, nó sẽ lung lay tuyên bố chủ chốt của ông rằng cuộc bỏ phiếu ở tiểu bang này đã bị gian lận. Nó cũng xát muối vào vết thương của ông rằng mình đã bị đánh bại ở đây, thứ mà ông vật vã mãi không hiểu, được nhắc đi nhắc lại trong các cuộc gọi cuối tuần với Raffensperger rằng ông đơn giản là không thể thua ở đây được. Các cố vấn của Trump nói rằng ông đặc biệt thấy khó chịu khi một chính trị gia đảng Dân chủ mà ông coi thường từ lâu, cựu lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Stacey Abrams, có dấu ấn trong “dàn dựng” chiến thắng ở Georgia và rằng hai chính trị gia Cộng hòa mà ông nghĩ sẽ ủng hộ mình, Kemp và Raffensperger, lại từ chối việc bác bỏ kết quả theo yêu cầu của ông.
Sự thù hận của vị tổng thống này với Kemp đặc biệt rõ ràng. Theo như một đảng viên Cộng hòa quen thuộc với lối nghĩ của ông giải thích, Trump tin rằng ông đã đưa Kemp lên làm Thống đốc bằng cách ủng hộ ông này trong cuộc đua sơ bộ năm 2018, và vì vậy, Kemp là tay sai của ông và nên “cun cút” làm theo những gì Trump chỉ thị.
Tuy nhiên, đảo ngược kết quả ở Georgia vẫn là không đủ để Trump có thể thắng được chiếc ghế Tổng thống.
Một quan chức Đảng Cộng hòa thân thiết với Nhà Trắng phát biểu: “Kể cả khi khiến cho Raffensperger công nhận gian lận và có được 11,000 phiếu bầu, điều đó có ích lợi gì? Vẫn cần phải có thêm ba bang nữa. Tôi không hiểu có gì để chiến thắng ở đây cả. Thật chẳng có chiến lược gì cả.”
Trump cũng đang tập trung vào việc đảo ngược kết quả ở các bang khác - bao gồm Arizona và Pennsylvania. Nhưng trong số các bang mà Biden giành chiến thắng sít sao, chỉ có Georgia có thống đốc và tổng thư ký thuộc Đảng Cộng hòa, nên Trump cho rằng có thể có lợi cho mình. Các quan chức bầu cử ở các tiểu bang khác cho biết Trump không liên lạc với họ như ông đã làm với Raffensperger.
Theo một cố vấn đã nói chuyện với tổng thống về vấn đề này cuối tuần trước, trong những cuộc đối thoại riêng tư cùng cố vấn và cộng sự, Trump đã chỉ mặt một vài tiểu bang và bằng nhiều cách khác nhau, ngụ ý rằng mình đã bị cướp đi chiến thắng.
“Hầu hết mọi người đều không muốn nói về điều đó với ông ấy. Ông ta là một ca nan y rồi,” trích lời vị cố vấn trên.
Những bình luận của tổng thống với Raffensperger trong những cuộc điện đàm hàng tiếng đồng hồ cũng tương tự như những gì ông nói với đồng minh và cố vấn gần đây.
Trump đã cố liên lạc với Raffensperger ít nhất 18 lần trước cuộc nói chuyện hôm thứ Bảy, theo đại diện của Raffensperger, Jordan Fuchs, nhưng chúng đều được chuyển đến cho các thực tập sinh văn phòng báo chí, và họ đây là trò đùa, hoàn toàn không nhận ra đó chính là tổng thống. Meadows đã sắp xếp cuộc gọi vào thứ Bảy sau khi thu thập tất cả số điện thoại di động của những người tham gia và kết nối trực tiếp với họ.
Động thái gia tăng nhằm lật ngược kết quả bầu cử đã thêm phần chia rẽ sâu sắc Đảng Cộng hòa ở Capitol Hill. McConnell tháng trước đã kêu gọi các Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa không phản đối chứng nhận phiếu bầu Đại cử tri trong phiên họp chung hôm thứ Tư. Nhưng bây giờ, khi có tới 13 người tuyên bố họ sẽ làm, McConnell đã lùi lại và không tạo ra bất cứ nỗ lực đáng kể nào ngăn chặn âm mưu nổi loạn. Ông cũng không kiểm phiếu hay nói chuyện với Trump trong nhiều tuần.
Trong các cuộc trò chuyện với các thành viên Đảng Cộng hòa khác tại Thượng viện, McConnell đã nhấn mạnh rằng bây giờ quyết định của họ sẽ là vấn đề lương tâm mỗi người và mỗi Thượng nghị sĩ nên bỏ phiếu theo cách mà họ phải làm, theo hai quan chức cấp cao của Đảng Cộng hòa yêu cầu giấu tên tiết lộ về tư thái nhà lãnh đạo đa số.
Theo nguồn tin quen thuộc, một vài Thượng nghị sĩ Cộng hòa bày tỏ lo lắng rằng bỏ phiếu chứng nhận kết quả - tức chống lại Trump - sẽ khiến họ phải hứng chịu những thách thức chính từ cánh hữu, trong khi số khác lo ngại rằng bỏ phiếu phản đối sẽ khiến cho họ trở nên bất lợi trong cuộc bỏ phiếu chung.
Josh Holmes, một cố vấn bên ngoài của McConnell, cho biết: “Tôi nghĩ rằng không có thượng nghị sĩ nào tranh cãi về việc liệu cuộc bầu cử có bị đánh cắp khỏi tay Tổng thống Trump hay không. Sự chia rẽ trong Đảng chính là liệu có nên kéo chốt trên quả lựu đạn mang tên Đại cử tri đoàn, hy vọng rằng có đủ những người có trách nhiệm đứng xung quanh để có thể vô hiệu hóa ngòi nổ trước khi họ cho nổ nền dân chủ Mỹ hay không."
Loeffler hôm thứ Hai cho biết bà sẽ phản đối chứng nhận kết quả, vì Thượng nghị sĩ Josh Hawley (Missouri) và một liên minh riêng biệt gồm 11 Thượng nghị sĩ do Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Texas) đứng đầu cũng cam kết sẽ làm thế.
Michael Steele, cựu Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa và là người chỉ trích Trump, cảnh báo về mối nguy hiểm lâu dài đối với những người phản đối.
“Họ đang tự dọn chỗ cho mình trong nấm mồ Trump đào sẵn. Làm như thế rồi sau này đi về đâu? Những người này hành xử như thể họ thuộc sở hữu của tập đoàn Trump, quản lý tài sản, lau chùi phòng tắm và khách sạn cho ông ta,” Steele nói.
Ít nhất đã có hơn hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa nói hôm thứ Hai rằng họ sẽ bỏ phiếu chứng thực kết quả Đại cử tri cùng với Toomey và những người khác. Trong một tuyên bố dài, Thượng nghị sĩ Rob Portman (Ohio), người sẽ tái đắc cử vào năm 2022, cho biết ông sẽ bỏ phiếu để xác nhận các đại cử tri được lựa chọn hợp lệ từ bất kỳ bang tranh chấp nào. Ông nói rằng ông “không thể ủng hộ việc để Quốc hội cản trở ý chí của cử tri.”
Thượng nghị sĩ Shelley Moore Capito (West Virginia) cho biết đây sẽ là một “bước đi nghiêm trọng” cho các nhà lập pháp khi bác bỏ các phiếu bầu đã được các tiểu bang chứng nhận. Bà phát biểu: “Tôi đã tuyên thệ ủng hộ và bảo vệ Hiến pháp Hoa Kỳ. Công nhận cá nhân được người dân Hoa Kỳ lựa chọn để trở thành tổng thống của họ nằm trong lời thề đó.”
Trump hôm thứ Hai đã cố gắng đe dọa những nhà lập pháp Đảng Cộng hòa không chung chiến tuyến. Ông đăng tweet: “‘Hội kín đầu hàng’ nằm trong Đảng Cộng hòa sẽ được ghi nhận như những ‘vệ binh’ yếu đuối và kém hiệu quả của Quốc gia, những người sẵn sàng chấp nhận chứng thực một cuộc bầu cử tổng thống gian lận!”
Các lãnh đạo Thượng viện Đảng Cộng hòa vẫn chưa rõ về mức độ phản đối của các Thượng nghị sĩ “bạo loạn”, chủ yếu bởi những kẻ nổi dậy vẫn chưa chốt phương án cuối cùng khi còn chưa đầy 48 tiếng nữa sẽ đến phiên họp chung.
Hawley cho biết ông sẽ phản đối phiếu đại cử tri từ Pennsylvania nhưng cũng sẽ không loại trừ các bang khác. Các thành viên phe Cruz lãnh đạo vẫn chưa xác định được một bang cụ thể mà họ dự định sẽ tranh chấp, chỉ nói rằng sẽ có kế hoạch phủ quyết các đại cử tri từ các bang tranh chấp không xác định trừ khi họ đảm bảo sau 10 ngày sẽ có kết quả kiểm tra bầu cử.
Các quan chức Đảng Cộng hòa cho biết hôm thứ Hai rằng mức độ phản đối của nhóm Cruz vẫn đang được thảo luận, mặc dù việc thiếu một kết thúc rõ ràng đã khiến ngay cả một số phụ tá tham gia vào nỗ lực này cũng lung lay.
Tại Hạ viện, trong khi hai nhà lãnh đạo hàng đầu của Đảng Cộng hòa phần lớn vẫn giữ im lặng trước những nỗ lực phản đối, người nắm quyền lực số 3, Cheney, đã ban hành một bản ghi nhớ chi tiết cảnh báo rằng việc đặt câu hỏi về kết quả được tiểu bang công nhận sẽ "thiết lập một tiền lệ đặc biệt nguy hiểm" nhằm căn bản là chiếm đoạt trách nhiệm của từng tiểu bang. Cheney lập luận rằng việc phản đối các đại cử tri là "mâu thuẫn trực tiếp với văn bản Hiến pháp quy định rõ ràng và niềm tin cốt lõi của chúng tôi với tư cách là Đảng viên Đảng Cộng hòa."
Amy Gardner và Paulina Firozi đã đóng góp vào báo cáo này.
Người dịch: Duong Nguyen
Biên tập: K.Tran
Comments