Lawrence Hurley, ngày 18 tháng 6, 2020
Translated from Reuters article "U.S. Supreme Court blocks Trump bid to end 'Dreamers' immigrant program."
WASHINGTON (Reuters) - Tòa án Tối cao Hoa Kỳ hôm thứ Năm đã đưa cho tổng thống Donald Trump một thất bại lớn về chính sách nhập cư cứng rắn của ông, ngăn chặn nỗ lực chấm dứt chương trình bảo vệ hàng trăm ngàn người nhập cư - thường được gọi là “Dreamers” - những người đã ở Hoa Kỳ thiếu giấy phép từ khi là trẻ em.
Các thẩm phán trong cuộc bỏ phiếu 5-4 (5 phiếu thuận; 4 phiếu chống) giữ nguyên các phán quyết của tòa án cấp thấp hơn khi tuyên bố các nỗ lực của Trump để hủy bỏ chương trình trì hoãn trục xuất những người nhập cư trái phép vào Mỹ từ khi còn nhỏ (DACA), được tạo ra vào năm 2012 bởi người tiền nhiệm Đảng Dân chủ Barack Obama, là bất hợp pháp.
Chánh án bảo thủ John Roberts đã tham gia với bốn Quan Toà phán quyết rằng các hành động của chính quyền này là “tùy tiện và thất thường” chiếu theo luật liên bang gọi là “Đạo Luật Thủ Tục Hành Chính.”
Phán quyết này đồng nghĩa khoảng 649,000 người nhập cư, chủ yếu là thanh niên gốc Latin sinh ra ở Mexico và các nước Mỹ Latin khác, hiện đang theo học tại Mỹ dưới chương trình DACA vẫn nhận được bảo vệ không bị trục xuất và đủ điều kiện để xin cấp thêm giấy phép làm việc hai năm được.
Phán quyết không ngăn cản hẳn việc nếu Trump cố gắng một lần nữa kết thúc chương trình. Nhưng chính quyền của ông dường như không thể kết thúc DACA trước cuộc bầu cử ngày 3 tháng 11, trong lúc Trump đang tìm kiếm một nhiệm kỳ bốn năm thứ hai.
“Chúng tôi không quyết định liệu DACA hay sự huỷ bó nó có phải là chính sách hợp lý hay không. Chúng tôi chỉ xem xét liệu chính quyền có tuân thủ các yêu cầu về thủ tục rằng họ cung cấp một lời giải thích hợp lý cho hành động của mình hay không,” Roberts viết.
Phán quyết đánh dấu lần thứ hai trong tuần này rằng Thẩm phán Roberts đã chống lại Trump trong một vụ kiện lớn sau quyết định của Thứ Hai, cho phép người lao động đồng tính và chuyển giới được bảo vệ theo luật lao động liên bang.
“Những quyết định kinh khủng và mang tính chính trị được đưa ra từ Tòa Án Tối Cao là những phát súng dằn mặt những người tự hào gọi họ là đảng Cộng Hòa hoặc Bảo Thủ,” ông Trump viết trên Twitter sau phán quyết về DACA.
Vị Tổng thống thuộc đảng Cộng Hòa nói ông mong muốn “một giải pháp mang tính pháp lý, chứ không phải chính trị” và “bây giờ chúng tôi phải bắt đầu cả quá trình này từ bước ban đầu.” Trump không nêu chi tiết hành động tiếp theo là gì.
Giới sinh viên trong chương trình DACA và những người ủng hộ họ tại Quốc Hội bao gồm Chủ Tịch Hạ Viện, bà Nancy Pelosi và cộng đồng doanh nghiệp hoan nghênh phán quyết và kêu gọi chính quyền ban hành các biện pháp gìn giữ sự bảo vệ.
“Tôi rơi giọt nước mắt mãn nguyện trên khuôn mặt.” Wendy Larios, sinh viên 19 tuổi đang theo học chuyên ngành y tá và tâm lý tại Bakersfield, bang California và là thành viên trong chương trình DACA, cho biết.
Chính quyền ông Trump lập luận rằng Obama vượt quá quyền hạn hiến pháp của mình khi tạo ra DACA bằng sắc luật tổng thống, không thông qua cuộc bỏ phiếu ở Quốc Hội.
Một loạt các tiểu bang bao gồm California và New York, nơi những người hiện đang ghi danh dưới DACA, và các tổ chức dân quyền, đều đệ đơn kiện để ngăn chặn kế hoạch của Trump kết thúc chương trình này. Các tòa án cấp thấp hơn ở California, New York và Quận Columbia đã ra phán quyết chống lại Trump và giữ DACA nguyên vẹn, nhận thấy rằng hành động của ông để bãi bỏ chương trình này vi phạm Đạo Luật Thủ Tục Hành Chính.
NHẬN ĐỊNH TỪ CÁC THẨM PHÁN BAO THỦ
Bốn thẩm phán Tối Cao Pháp Viện có khuynh hướng bảo thủ bao gồm hai vị Trump bổ nhiệm, Neil Gorsuch và Brett Kavanaugh, bất đồng quan điểm với phán quyết.
Quyết định hôm nay phải được công nhận cho cái lý của nó: “một nỗ lực để tránh một quyết định gây tranh cãi về mặt chính trị nhưng đúng đắn về mặt pháp luật,” Quan Toà Clarence Thomas đã viết trong bài bất đồng chính kiến.
Thomas, người có sự bất đồng quan điểm trên nhận được đồng tình bởi Gorsuch và Thẩm phán Samuel Alito, nói rằng chính sách DACA “bất hợp pháp về mặt nội dung.”
Vụ kiện riêng biệt được đưa ra bởi tiểu bang Texas và các tiểu bang bảo thủ khác nhằm vô hiệu hóa DACA sẽ được tiếp tục cân nhắc tại tòa án liên bang ở Texas.
Trump đã thực hiện cuộc đàn áp đối với người nhập cư hợp pháp và bất hợp pháp-- bao gồm theo đuổi việc xây dựng một bức tường dọc biên giới Hoa Kỳ-Mexico-- một phần trọng tâm của nhiệm kỳ tổng thống và chiến dịch tái tranh cử năm 2020 của ông.
Roberts một năm trước cũng đã bỏ phiếu quyết định ở Tòa Án Tối Cao khiến tổng thống nhận lấy thất bại khi các thẩm phán ngăn chặn chính quyền ông Trump cho thêm câu hỏi về tình trạng công dân vào cuộc điều tra dân số năm 2020 mà các nhà phê bình nói là một nỗ lực ngăn cản người nhập cư tham gia vào thống kê dân số (Census). Trường hợp đó đã đặt ra nhiều câu hỏi tương tự về việc liệu chính quyền của ông Trump có tuân theo các thủ tục hợp pháp khi đưa ra quyết định về chính sách hay không.
Những người nhập cư phải đáp ứng một số điều kiện nhất định để ghi danh DACA như lý lịch không có án về một trọng tội hoặc tội nhẹ và đang theo học các trường trung học hoặc có bằng tốt nghiệp trung học hoặc bằng cấp tương đương.
Số liệu của chính phủ cho thấy, có tới 95% số người ghi danh hiện tại được sinh ra ở khu vực Mỹ Latin, bao gồm 80% từ Mexico, tiếp theo là El Salvador, Guatemala và Honduras. Gần một nửa sống ở California và Texas. Độ tuổi trung bình của thành viên DACA là 26.
Obama tạo ra chương trình DACA sau khi Quốc hội không thông qua đạo luật từ lưỡng đảng mà đáng lẽ có thể đã chỉnh sửa chính sách nhập cư của Hoa Kỳ. DACA đưa ra các biện pháp bảo vệ cho những người nhập cư có tên là “Dreamers (Những Người có Giấc Mơ),” một biệt danh bắt nguồn từ tên của dự luật di trú.
Những người nhập cư trẻ tuổi được chương trình bảo vệ, theo Obama cho biết, đã được nuôi dưỡng và giáo dục ở Hoa Kỳ, lớn lên như người Mỹ và thường biết rất ít về đất nước gốc của họ. Sau phán quyết của Thứ Năm, Obama đã viết trên Twitter, “Chúng ta có thể trông khác biệt và đến từ khắp nơi, nhưng điều khiến chúng ta là người Mỹ là những lý tưởng được sẻ chia giữa chúng ta.”
Tường thuật của Lawrence Hurley; Báo cáo bổ sung của Ted Hesson, Kristina Cooke Andrew Chung và Jan Wolfe; Chỉnh sửa bởi Will Dunham
Translation by Cookie Duong.
Copy edits by Tuan Nguyen.
Comments