Translated from Politico’s article “POLITICO’s final Election Forecast: Biden in command, Senate up for grabs”
Đây là kết quả tổng hợp của một dự án kéo dài một năm dựa vào việc thảo luận với hàng chục chiến lược gia, điều phối viên và những người tổ chức thăm dò ý kiến.
Steven Shepard, ngày 2 tháng 11, 2020
Ứng cử viên Đảng Dân Chủ Joe Biden đứng ngoài cổng của một buổi vận động tranh cử tại thành phố St. Paul, Minnesota. | Drew Angerer/Getty Images
Năm bầu cử 2020 đang vào hồi kết với các cuộc vận động tranh cử quyết liệt ở các bang chiến trường và những cảnh báo về một cuộc kiểm phiếu hỗn loạn. Quả thật là cái kết hoàn hảo cho một năm cân não trong chính trường nước Mỹ.
Nhưng khi sự hỗn loạn ấy được gạt qua một bên, ta sẽ thấy chỉ còn một cuộc tranh cử tổng thống diễn ra rất ổn định. Điều này cũng đúng theo Dự báo Bầu cử của POLITICO.
Ông Joe Biden vẫn được nhiều người chọn nhằm “đẩy” Tổng thống Donald Trump ra khỏi Nhà Trắng. Nhìn chung, Biden có lợi thế được ủng hộ nhiều trên toàn quốc, điều hiếm thấy trong kỷ nguyên siêu phân cực của chính trị hiện nay. Bất chấp sự dẫn đầu đó, cuộc đua ở các tiểu bang chiến trường vẫn rất sát sao, mặc dù các cuộc thăm dò cho thấy tổng thống hiện thuộc “kèo dưới” cho Ngày bầu cử.
Đảng Dân Chủ hiện có chút ít hy vọng đảo ngược tình thế tại Thượng viện, mặc dù Đảng Cộng Hòa có cơ hội giữ Thượng viện rõ ràng hơn cơ hội giữ Nhà Trắng.
Trong khi đó, Đảng Dân chủ có khả năng tăng thêm thành viên vào Hạ viện, nơi họ từng chiếm đa số với tỉ lệ mong manh, vì Đảng Cộng hòa có nguy cơ mất thêm vài vị trí sau dư chấn của làn sóng bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 2018.
Dự báo này là kết quả của một dự án kéo dài một năm. Ngoài việc mở các cuộc thăm dò kín và công khai, theo dõi xu hướng bỏ phiếu, thông tin tài chính cùa chiến dịch vận động và dữ liệu quảng cáo, dự án cũng dựa trên thảo luận với hàng chục chiến lược gia, điều phối viên và những người tổ chức thăm dò ý kiến.
Yếu tố khó khăn nhất của dự báo là việc đánh giá tác động của số người đi bầu khác nhau trên toàn quốc và các xu hướng đối kháng liên quan đến việc cử tri có thể tiếp cận thùng phiếu. Sự kết hợp giữa việc mở rộng việc bỏ phiếu vắng mặt (absentee vote) và bỏ phiếu trực tiếp sớm, cùng với việc người dân bùng nổ quan tâm đến cuộc bầu cử này, có nghĩa là số cử tri đi bầu được dự kiến sẽ cao hơn nhiều so với năm 2016.
Điều đó đã xảy ra ở Texas, nơi có số phiếu bầu trong đợt bầu cử sớm đã hơn tổng số phiếu trong cuộc bầu cử năm 2016.
Đồng thời, có những câu hỏi về số lượng phiếu bầu sẽ được kiểm tra thực sự là bao nhiêu. Số phiếu bầu qua thư tăng gấp nhiều lần trong cuộc bầu cử này có nghĩa là sẽ có tỷ lệ từ chối lá phiếu cao hơn đáng kể. Việc thư bị trì hoãn có thể ảnh hưởng đến việc chuyển phát các lá phiếu kịp thời ở một số nơi quan trọng. Đảng Cộng hòa, do Trump lãnh đạo, đang nỗ lực hạn chế việc chấp nhận các lá phiếu qua thư ở một số tiểu bang, đặc biệt là những tiểu bang mà các quan chức đã nới lỏng quy tắc về việc bỏ phiếu vắng mặt để đối phó với đại dịch coronavirus hoặc do các khó khăn của dịch vụ bưu điện.
Đó là những yếu tố gây khó khăn trong việc định lượng và chúng làm cho kết quả dự đoán bầu cử có thể sai lệch.
Tổng thống: kết quả nghiêng về phía Dân Chủ
Dự báo mới nhất tiếp tục cho thấy 279 phiếu đại cử tri nghiêng về Biden, chỉ vừa cao hơn 270 phiếu mà ông cần để đắc cử tổng thống. Ông Trump, với 163 phiếu đại cử tri nghiêng về phía mình, vẫn cần giành được tất cả các phiếu đại cử tri ở các tiểu bang giao động (tổng cộng 96), sau đó cộng thêm ít nhất một bang có khuynh hướng nghiêng về Đảng Dân Chủ nữa.
Những tiểu bang khó lường kết quả gồm có Arizona, Florida, Iowa, Bắc Carolina, Ohio và “kẻ mới vào cuộc:" Georgia.
Đảng Dân chủ hiện đang lạc quan về cơ hội của họ ở Arizona, nơi họ đang phụ thuộc nhiều vào tỷ lệ cử tri gốc Latin cao và việc tiếp tục tách các vùng ngoại ô khỏi Đảng Cộng Hòa. Đây là một tiểu bang khó thăm dò ý kiến và có đủ nghi ngờ để tiếp tục được xem như một tiểu bang giao động.
Cả hai đảng đều cho rằng kết quả cuộc đua ở tiểu bang Iowa còn sát sao hơn so với cuộc thăm dò ý kiến của Des Moines Register / Mediacom vào cuối tuần này cho thấy. Qua 11 giờ ghé thăm tiểu bang Ohio của ông Biden, ta thấy chiến dịch của ông tin rằng họ có cơ hội để vượt qua Trump ở thêm một tiểu bang khác, nơi mà cử tri đã bỏ phiếu cho đảng Cộng hòa vào nhiệm kỳ trước đây.
Tiểu bang Georgia vừa được liệt vào danh sách các tiểu bang chiến trường. Các cuộc thăm dò cho thấy cả Trump và Biden đều bế tắc ở đó. Cả hai ông đã đến thăm bang này trong tuần cuối cùng của cuộc đua, và cựu Tổng thống Barack Obama sẽ ở đó để phát biểu lời ủng hộ ông Biden vào thứ Hai.
Nếu so sánh, Biden thường dẫn trước Trump trong các cuộc thăm dò ở Bắc Carolina, mặc dù cuộc đua được coi là gần như sấp ngửa.
Ngay cả khi Trump gom sạch những tiểu bang dao động này và nắm giữ tất cả các bang thành trì - bao gồm cả Texas, một trong các tiểu bang vẫn nghiêng phía Cộng Hòa bất chấp một số dữ liệu thăm dò chặt chẽ và số phiếu bầu sớm ở các khu vực nghiêng về Đảng Dân chủ - thì ông vẫn cần thêm ít nhất một trong số các tiểu bang đang nghiêng phía Dân Chủ.
Cơ hội tốt nhất của Trump dường như là ở tiểu bang Pennsylvania, nơi khi kết thúc vòng thăm dò có chất lượng cao cho thấy Biden dẫn đầu với một chỉ số trung bình. Cả hai chiến dịch đều không dám dựa vào sự may mắn: Biden đang dành hai ngày cuối cùng của cuộc bầu cử tại đó - ngoại trừ một chuyến đi nhanh đến Cleveland - trong khi Trump đã đến đó vào thứ Bảy và sẽ trở lại vào thứ Hai.
Các cuộc thăm dò của Biden cho thấy ông giữ được khoảng cách xa hơn một chút tại Michigan, Minnesota và Wisconsin - ba tiểu bang thiên về Đảng Dân Chủ khác giáp Ngũ Đại Hồ (Great Lakes). Tuy nhiên, kết quả ở một số tiểu bang này có thể trở nên đảo ngược.
Cùng với việc tổng thống làm ầm ỹ không cho các phiếu bầu qua thư được tính sau đêm thứ Ba (dù trái với luật pháp và các quy tắc dân chủ của Hoa Kỳ), trên thực tế, Trump và Đảng Cộng Hòa đang làm nhiều điều để hạn chế việc bỏ phiếu qua thư tại Pennsylvania và Wisconsin, đặc biệt, có thể khiến nhiều phiếu của đảng viên Dân Chủ bị loại hơn so với phiếu của Đảng Cộng Hòa, dựa vào phương pháp bỏ phiếu của mỗi đảng năm nay. Đảng Dân Chủ có nhiều khả năng cho rằng họ có ý định bỏ phiếu vắng mặt, trong khi đảng viên Cộng Hòa có xu hướng bỏ phiếu trực tiếp hơn đáng kể vào thứ Ba.
Tại Wisconsin, Tối cao Pháp viện đã phán quyết rằng phiếu bầu qua thư đến sau Ngày bầu cử sẽ không được tính, bất kể chúng có được đóng dấu bưu điện trước khi nơi bỏ phiếu được đóng cửa hay không. Và Đảng Cộng Hòa đang ráng thúc đẩy Tối cao Pháp viện đưa ra phán quyết tương tự đối với các cuộc bỏ phiếu ở tiểu bang Pennsylvania sau Ngày bầu cử. Điều này có thể loại trừ nhiều phiếu bầu cho Biden hơn phiếu cho Trump và tăng tỷ lệ tái đắc cử của tổng thống.
Ngoài các tiểu bang vùng Ngũ Đại Hồ, tiểu bang Nevada và New Hampshire cũng thuộc nhóm nghiêng về Dân Chủ - nhưng cả hai đều ít được các ứng cử viên chú ý hơn.
Trong trường hợp có số phiếu cử tri đoàn sát gần nhau, hai tiểu bang chia phiếu đại cử tri của họ theo khu vực quốc hội có thể là yếu tố quyết định. Quận 2 của tiểu bang Nebraska, phần lớn là ngoại ô, nơi ưa chuộng ông Omaha, hiện đang nghiêng về phía ông Biden. Trong khi Quận 2 của Maine, chủ yếu là vùng nông thôn, là một khu vực hoàn toàn khó đoán.
Thượng viện: Trò sấp ngửa
Bài toán Thượng viện khá đơn giản: đảng Dân chủ cần chiếm được ba ghế trong trường hợp Biden và Kamala Harris thắng vào thứ Ba, hoặc bốn ghế trong trường hợp Trump và Phó Tổng thống Mike Pence tái đắc cử.
Alabama không cho thượng nghị sĩ Doug Jones một cơ hội thắng nào, tức đảng Dân chủ sẽ bị hụt một ghế. Nhưng Arizona - nơi thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Martha McSally đã thu nhỏ được khoảng cách với Mark Kelly của đảng Dân chủ dù vẫn chưa đủ - và Colorado đang nghiêng về hướng đảng Dân chủ.
Vậy giờ còn năm bang dao động, nơi sai số rất dễ xảy ra. Tại Maine, hai thượng nghị sĩ Susan Collins thuộc đảng Cộng hòa và Sara Gideon thuộc đảng Dân chủ đang bám nhau sát nút. Nhưng Gideon hiện nhỉnh hơn một chút. Nhiều người quan sát cho rằng Collins sẽ bị đánh gục bởi luật bầu cử của bang này. Đó là nếu không ứng cử viên nào nhận được đa số phiếu bầu đáng kể trong ngày bầu cử, sau đó, cử tri sẽ phải xếp hạng mức độ ưa thích của mình với hai ứng cử viên hàng đầu trong danh sách theo phương pháp bầu cử xếp hạng.
Nếu giành được Maine, đảng Dân chủ vẫn cần ít nhất một ghế nữa. North Carolina là nước cờ khả thi nhất tiếp theo. Dù mới bị dính một vụ bê bối tình dục tháng trước, Cal Cunningham của đảng Dân chủ đang là ứng viên hàng đầu. Thom Tillis của đảng Cộng hòa sẽ khó giành được ghế nếu ông nếu Biden thắng cuộc tại đây. Nhưng cho dù Cunningham đã vượt xa Tillis trước khi vụ bê bối xảy ra, ông cũng sẽ chật vật rất nhiều nếu Trump thắng tại North Carolina.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Joni Ernst có nhỉnh hơn một chút trong cuộc thăm dò tại Iowa hôm thứ Bảy, nhưng cả hai phe đều cho rằng cuộc đua giữa bà và Theresa Greenfield thuộc đảng Dân chủ đang rất sát sao. Steve Bullock, thống đốc của Montana, cần vượt lên dẫn đầu để chiến thắng Steve Daines của đảng Cộng hòa. Các cuộc thăm dò cho thấy cuộc tranh cử tại Montana đang trong tình trạng kẻ chín lạng người nửa cân.
Tại Georgia, xu thế ‘gió đang xoay chiều’ trong bầu cử tổng thống cũng diễn ra trong cuộc chiến giành ghế Thượng viện giữa thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa David Perdue và thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Jon Ossoff. Perdue từng dẫn trước Ossoff trong các cuộc thăm dò. Nhưng sau vụ bê bối liên quan đến giao dịch chứng khoán trong đại dịch coronavirus (Perdue nói rằng ông đã được chứng minh vô tội) và khoảnh khắc đáng xấu hổ khi ông chế nhạo cách phát âm tên họ của Harris, cuộc đua đang ở thế cân bằng. Chướng ngại vật cho cả hai ứng cử viên này là sự xuất hiện một ứng cử viên thuộc đảng Tự do. Người thắng cuộc phải chiếm được đa số phiếu bầu, nếu không họ sẽ phải tiếp tục đua vào tháng Giêng.
Tương tự, cuộc bầu cử đặc biệt cho chiếc ghế còn lại tại tiểu bang Georgia hiện đang thuộc về đảng Cộng hòa bởi không có ứng cử viên nào có khả năng chiếm được đa số phiếu bầu, và Kelly Loeffler, thượng nghị sĩ được chỉ định, có khả năng cao vẫn sẽ tiếp tục công tác khi Quốc hội khoá mới gặp mặt vào tháng Giêng. Nhưng Loeffler và Doug Collins thuộc đảng Cộng hòa đang đấu tranh quyết liệt để giành được vị trí thứ hai trong vòng bầu cử đặc biệt có tính quyết định, đấu lại Raphael Warnock của đảng Dân chủ.
Ngoài những điểm chủ chốt trong Thượng viện, phe Dân chủ cũng đã xâm nhập vào những bang đỏ như Alaska, Kansas, và South Carolina. Nhưng những cuộc đua này vẫn đang nghiêng phía Cộng hòa, dựa trên những cuộc thăm dò cho thấy cử tri Cộng hòa ùa về nhà trong những tuần trước bầu cử. Tương tự, cả hai đảng đều đang đổ hàng triệu đô vào Michigan. Nhưng trong các cuộc thăm dò, thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Gary Peters vẫn dẫn trước John James của đảng Cộng hòa, người đang cần Trump giúp thu hẹp khoảng cách.
Quốc hội: Khả năng cao nghiêng về Dân chủ
Phe Dân chủ không chỉ có thể dễ dàng giữ được vị trí đa số trong Quốc hội mà còn có thể chiếm thêm ghế.
Tính cả những ghế trống trong nhóm ghế an toàn, phe Dân chủ hiện đang giữ 234 trên tổng số 435 ghế Quốc hội. Dự báo cuối cùng của chúng tôi cho thấy có 228 ghế nghiêng về phe Dân chủ. Tức họ chỉ cần thắng 6 trên tổng số 27 ghế sấp ngửa để duy trì trạng thái đa số của mình.
Nếu kết quả của những ghế sấp ngửa này nghiêng đều về cả hai bên, phe Dân chủ sẽ giành được thêm 5 đến 10 ghế, nhưng cũng có khả năng số ghế sẽ nằm ngoài khoảng ước tính tương đối hẹp này.
Những thay đổi gần đây nhất đã xoay 8 ghế từng được xếp loại sấp ngửa về phía Dân chủ, trong đó gồm những quận mà đảng Dân chủ đã gây được tiếng vang trong thời đại Trump: Quận Orange, California; vùng ngoại ô của Atlanta, Dallas, Philadelphia, và Charleston, S.C.
Trong khi đó, có 3 ghế đã chuyển từ thiên Cộng hòa thành sấp ngửa - đáng chú ý nhất là cuộc đua đầy tốn kém ở trung tâm Texas giữa Chip Roy của đảng Cộng hòa và Wendy Davis, cựu ứng cử viên thống đốc đảng Dân chủ.
Trong số 17 cuộc đua có động thái đổi hướng vào thứ Hai, 16 cuộc đua đang nghiêng về Dân chủ. Nhưng cuộc đua còn lại nghiêng về Cộng hòa sẽ là một giải thưởng đặc biệt cho đảng Cộng hòa nếu họ thắng cuộc. Cheri Bustos, Chủ tịch Uỷ ban Vận động Quốc hội Dân chủ, đang phải đối mặt với một cuộc chiến khó khăn hơn dự kiến để giành chiếc ghế ở miền Bắc Illinois - nơi Trump đã thắng suýt soát năm 2016. PAC (Uỷ ban Hành động Chính trị) của Đảng Đa số tại Hạ viện, PAC hàng đầu của đảng Dân chủ, đã chi gần 1 triệu đô trong tuần cuối cùng để chiếu quảng cáo TV ở vùng này. Vị trí của Bustos bị rớt hạng từ khả năng cao là Dân chủ thành nghiêng về Dân chủ.
Thống đốc
Cục diện thống đốc năm nay khả năng cao sẽ không thay đổi quá nhiều.
Tại North Carolina, bang lớn nhất tổ chức bầu cử thống đốc, thống đốc tại chức thuộc đảng Dân chủ Roy Cooper đã liên tục dẫn trước đối thủ đảng Cộng hòa của ông, Thống đốc Trung uý Dan Forest.
Forest đã buộc Cooper phải đặt cách ông xử lý đại dịch coronavirus vào làm trung tâm chiến dịch bầu cử của ông, hứa rằng sẽ mở cửa lại tiểu bang nhanh hơn và thu hồi chỉ thị đeo khẩu trang. Nhưng các cuộc thăm dò cho thấy cử tri đánh giá cao cách Cooper xử lý khủng hoảng, và Forest kém xa sau Trump và Tillis trên phiếu bầu. Cuộc đua tiếp tục nằm trong diện nghiêng về Dân chủ.
Tiểu bang lớn thứ hai tiếp theo là Missouri. Thống đốc đảng Cộng hòa Mike Parson đang phải đối mặt với một thách thức đầy khí thế và tốn kém từ nhà kiểm toán quốc gia thuộc đảng Dân chủ Nicole Galloway. Cuộc chiến đang rất gắt gao, nhưng Parson, tuy đã từng bị Galloway chỉ trích vì quá dễ dãi với đại dịch coronavirus và vì đã phản đối kế hoạch mở rộng Medicaid của bang mà được cử tri chấp thuận, đang là nhân vật được yêu thích trong cuộc đua nghiêng về Cộng hòa.
Tại Montana, Greg Gianforte của đảng Cộng hòa - người từng thua Bullock năm 2016, đang dự định sẽ dựa hơi Trump trong cuộc đua giành ghế năm nay. Đây cũng là một cuộc đua sát sao, nhưng có xu hướng nghiêng về Cộng hòa.
Nơi duy nhất thay đổi là New Hampshire, nơi Thống đốc Chris Sununu đang yên chắc sẽ giành được nhiệm kỳ thứ ba, dù tiểu bang hoa cương này năm nay đang nghiêng sang xanh dương. Dan Feltes của đảng Dân chủ tới cuộc bầu cử sơ bộ vào tháng Chín mới thắng được đề cử và ông đã không thể thu hẹp lại khoảng cách quá lớn trong các cuộc thăm dò; cuộc đua đã thăng cấp từ nghiêng về Cộng hòa thành khả năng cao là Cộng hòa.
Dù mặt trận thống đốc năm nay khá tĩnh lặng, nhưng trong vòng 2 năm nữa, có đến 38 ghế thống đốc sẽ bước vào cuộc đua. Chính quyền tiểu bang đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Các phe đang tìm mọi cách quản lý những cơ quan lập pháp tiểu bang để định hình lại chính sách và bản đồ chính trị khắp cả nước với kế hoạch phân chia lại các khu vực. Họ đã sẵn sàng triển khai bắt đầu từ năm tới.
Người dịch: Que Do & Ren Dinh
Biên tập: Châu Trần
Comments