Ngày 2 tháng 11, 2020
Chính trị nước Mỹ là một quả lắc. Kết quả của tổng thống thường được định đoạt bằng những người không đi bầu và những người hăng hái đi bầu. Obama thắng vì dân da đen hăng hái đi bầu cho màu da của họ, và Clinton thua vì Trump thành công trong việc làm nhụt nhiệt khí của những người đi bầu phe dân chủ, kể cả người da đen, cộng việc kéo những cử tri lao động da trắng theo ủng hộ. Nhiều năm trước 2016, một số lớn lượng người lao động đã bị bỏ quên trong thời đại kinh tế kỹ thuật cao, và lãnh đạo đảng Dân Chủ bị xem là elitist/trưởng giả trí thức. Ông Trump đã khôn ngoan dùng con đường đó để thắng cử ở những bang Trung Tây, và chơi con bài "sợ hãi" và "chia rẽ", kinh nghiệm ông có cả cuộc đời làm kinh doanh, trong bối cảnh khủng bố Hồi giáo.
Nên năm 2016 quả lắc quay khá mạnh về phía đảng Cộng Hòa. Đà này đã có khi quốc hội trước đó đa số là Cộng Hòa, và kết quả 2016 không có gì quá ngạc nhiên, khi những người Mỹ trắng lao động ngả về Cộng Hòa. Nhưng 4 năm qua, quả lắc đã theo đà đi quá trớn về cánh cực hữu vì con người không kiêng nể của ông Trump. Điều này làm sôi lên nhiệt khí của nhiều thành phần dân chủ trước nay ngủ chính trị mùa đông. Sẽ làm cho quả lắc quay ,mạnh về cánh Dân Chủ. Nhất là người da đen và giới trẻ. Người da đen đã rất tức giận khi các chính phủ tiểu bang theo Cộng Hòa tạo điều kiện khó khăn cho người Dân Chủ đi bầu. Giới trẻ ý thức hơn về những bất công xã hội, cũng như những vấn đề nguy hiểm của tự do súng ống. Nên họ sẵn sàng đợi nhiều tiếng đồng hồ để bỏ lá phiếu. Khảo sát và kết quả nhiều phiếu bầu sớm tại những tiểu bang đó, cho thấy họ sẽ là thành phần quan trọng góp phần vào chiến thắng của Biden.
Điều rõ ràng là nhiều người có ấn tượng về một số chính sách của ông Trump, nhất là về kinh tế. Nhưng ông đã phải vật lộn với tính tình bản thân, và những sự kiện ít xảy ra ngoài khả năng của ông. Tư thế ôn hòa và lý lịch trong sạch gần nửa thế kỷ của ông Biden là lý do tốt để cử tri có thể chấp nhận được, và nhất là ông được coi là một nhà yêu nước chân chính. Nên bao nhiêu bùn nhơ chính trị phe Trump ném vào, đều không dính lên người ông được. Bản thân ông lại là một người được coi là có tư cách, ngay cả các lãnh đạo đảng Cộng Hòa cũng nể vì. Tóm lại, ông Biden cho nhiều người có nhiều lý do để ủng hộ ông thay thế ông Trump từ nhiều mặt.
Ông Trump có một thói quen là say sưa với những tung hô. Ông là one-trick old horse, chỉ có một trò để cho người đã thích ông, thích hơn. Và những người không thích ông, nhích xa hơn. Hơn ⅓ số người ủng hộ ông rất nhiệt thành, nhưng phiếu bầu không hơn được ngoài số người đó. Thế nên số người đột ngột ngả về ông hầu như không có, và ngược lại, không thích ông thì tăng theo cấp số nhanh.
Bầu cử với lòng nhiệt thành sẽ có lợi hơn là những người chỉ ủng hộ mà không có cảm giác muốn đi bầu. Số người nhiệt thành ủng hộ Trump là một con số constant/chắc chắn, nhưng số người ủng hộ nhiệt thành chống Trump tăng vọt lên theo khảo sát, xóa nhiều đi khoảng cách nhiệt thành của hai bên. Hơn thế nữa, nhiều người đã từng ủng hộ, đã thấy chán hành động của ông, và nhụt nhiệt khí đi bầu cho ông lần nữa. Theo khảo sát, số người bỏ ông Trump sang ông Biden nhiều gấp mấy lần người bầu cho bà Clinton đổ sang ông Trump.
Về cử tri dấu mặt, những người ủng hộ Trump không giống năm 2016, họ bây giờ ra mặt một cách cuồng nhiệt, nên số cử tri dấu mặt cho Trump không nhiều. Nhưng ngược lại, những cử tri cho Biden có thể nhiều hơn vì họ không muốn phải xung đột không cần thiết với cử tri Trump cuồng nhiệt.
Những lý do cụ thể được đưa ra dưới đây bởi giới quan sát tại sao Biden có lợi thế vào thời điểm này.
2016, nhiều người ghét cả Hillary Clinton và Trump nhưng Trump là người ngoài cuộc. Nhiều người thích Joe Biden hơn hẳn Trump.
2016, cuộc bỏ phiếu cấp quận đã bị Team Hillary phớt lờ. Đảng Dân chủ đã coi thường Trump vào năm 2016, đặc biệt là ở cấp địa phương. Clinton đã coi thường những bang truyền thống Dân Chủ, và bị đánh lén Biden không lặp lại những lỗi đó trong năm nay. Đặc biệt, tổ chức cấp thành phố, quận và cấp nhà nước của Dân Chủ đã được mở rộng, có kỷ luật và kết hợp chặt chẽ với chiến dịch Biden
Mọi thứ đã đổ theo hướng của Trump trong những tuần cuối cùng của năm 2016, rõ ràng nhất là bất ngờ tháng 10 của James Comey, 11 ngày trước cuộc bầu cử, làm cho số cử tri chưa quyết định, khoảng 20%, bầu cho Trump. Lần này, số cử tri chưa quyết định ít hẳn.
2016, một số lớn người bị hạ nhiệt khí không đi bầu qua tuyên truyền tâm lý của Nga và của Trump, giúp Trump thắng cử.
2016, Trump đã được hưởng lợi từ việc không có thành tích chính trị, nhờ đó mọi người có thể đưa ra những ý tưởng lạc quan về loại tổng thống mà ông ấy có thể trở thành (ví dụ: "có thể ông ấy sẽ bổ nhiệm những người giỏi và sau đó loại bỏ họ, như Eisenhower đã làm") . Không còn ảo tưởng về việc bây giờ ông ấy có thể là tổng thống như thế nào nữa.
Năm 2016, Trump đã sử dụng ghế của Tòa án Tối cao khi ông Antonin Scalia qua đời để thu hút các cử tri bảo thủ miễn cưỡng theo ông. Năm nay, ông ấy đã làm điều đó trước cuộc bầu cử.
Vị trí bầu cử của Trump ngày nay tồi tệ hơn nhiều so với thời điểm này năm 2016. Những cú đấm đại dịch, loạn kỳ thị, kinh tế bất ổn, cách ông hành sử, càng ngày ngày làm cho người ta thêm niềm tin là nước Mỹ đã đi sai đường dưới trướng ông. Năm 2016, chỉ có 33% người Mỹ tin rằng đất nước đang đi đúng hướng. Điều đó tốt cho một người ngoài cuộc. Bây giờ con số đó giảm xuống còn 20%. Ông Trump không phải là người ngoài cuộc nữa.
Liên minh năm 2016 của Trump đang tan rã. Ông mất vị trí quan trọng với phụ nữ ngoại ô, người cao niên và những cử tri độc lập, người theo tôn giáo, và cả người không có bằng đại học.
Tỷ lệ cử tri đi bầu là trung bình vào năm 2016. Nó sẽ không phải là vào năm 2020. Làn sóng bầu cử tăng nhiệt chưa từng thấy và đi bầu nhiều có lợi cho phía Dân Chủ. Tỷ lệ cử tri đi bầu cao khiến những chiến thắng mỏng như dao cạo, giống như những chiến thắng mà Trump đã ghi ở Michigan, Wisconsin và Pennsylvania vào năm 2016, ít khả năng hơn nhiều.
Cuộc bỏ phiếu của đảng thứ ba sẽ giảm xuống vào năm 2020 so với năm 2016, có thể có nghĩa là sẽ có nhiều phiếu bầu cho ông Biden đã từng dành kh cho các ứng cử viên thứ ba.
Có rất ít bang đỏ Trump cần phải phòng thủ năm 2016, ngoài Arizona. Điều đó đã làm rảnh tay cho ông để tấn công ở các bang màu xanh như Michigan. Bây giờ, có ít nhất nửa tá bang đỏ hay nghiêng đỏ mà ông ta phải phòng thủ để có cơ hội như Georgia, Texas, North Carolina, Ohio, Iowa, v.v.
Ngay cả khi các cuộc thăm dò không chính xác trong năm 2020 như năm 2016, Biden vẫn sẽ đè bẹp Trump vì sự khác biệt quá xa. Có mọi lý do để tin rằng các cuộc thăm dò ý kiến năm nay tốt hơn, đặc biệt là vì giờ đây các cuộc thăm dò ý kiến đã được chỉnh sửa lỗi của năm 2016. Hiện nay, theo FiveThirtyEight.com, Biden dẫn trước Trump ít nhất 9 điểm, gần 52% so với hơn 42%, con số hầu như ít thả đổi từ đầu năm. Vào thời điểm này, Clinton hơn Trump chỉ̉ giữa hai hay ba điểm, và dao động khá nhiều, giúp cho Trump thắng sít sao.
Thay vì khủng bố Hồi Giáo làm người ta sợ, người ta sợ̣ xã hội dân sự rối loạn và họ nhìn ông Trump là nguyên nhân đầu tiên.
Ông Trump đi theo lý tưởng Trump, đẩy xa những người Cộng Hòa truyền thống, mất đi một số cử tri quan trọng. Những chính trị gia Cộng Hòa cũng không bám theo thuyền của ông như năm 2016, và có những người đồng đảng thậm chí đẩy ông ra khỏi phạm vi của họ.
Ông Trump làm thất vọng giới khoa học, các nhà chuyên môn và những cử tri biết phân tích theo khoa học và phi chính trị. Scientific American 175 năm tuổi, New England of Journal of Medicine hơn 200 năm tuổi, và tạp chí Nature hơn 150 tuổi, thẳng thắn phản đối ông làm Tổng Thống trong nhiệm kỳ tới
Ông Trump làm mất đi ủng hộ của một số lớn người trong hàng ngũ quân đội.
Những lý do kể trên cho thấy hầu như chắc chắn trong ông Biden sẽ thắng theo ông Dave Wasserman, chủ bút của Báo Cáo chính trị Cook, một tổ chức phân tích chính trị rất tín nhiệm. Ngoại trừ, phe Cộng Hòa và ông Trump lũng đoạn đàn áp lá phiếu dân chủ công bằng bằng đủ mọi cách, đặt nghi vấn không căn cứ vào kết quả bầu, với sự hậu thuẫn của nghành tư pháp thiên Cộng Hòa, và các chính phủ Cộng Hoà cấp tiểu bang.
Ngọc Lang, Nam California
Comments