Chính sách kinh tế của Biden hơn Trump ở điểm nào?

Translated from The New Yorker article Broadcasting Joe Biden’s Economic Program

Để bứt phá khỏi sự ồn ào lộn xộn từ Trump, Biden, Harris và những người theo đảng Dân Chủ khác cần phải xông pha mỗi ngày để quảng bá các kế hoạch chi tiêu của họ cho các cử tri.

John Cassidy, ngày 15 tháng 7, 2020

Để bứt phá khỏi sự ồn ào lộn xộn từ Trump, Biden, Harris và những người theo đảng Dân Chủ khác cần phải xông pha mỗi ngày để quảng bá các kế hoạch chi tiêu của họ cho các cử tri. Hình ảnh bởi Chip Somodevilla / Getty

Vài ngày trước, Bernie Sanders đã cảnh báo chiến dịch tranh cử của Joe Biden về việc chỉ trích Tổng thống Donald Trump. Theo lời ông Sanders: “Chỉ nói ‘Tôi không phải Donald Trump’ là không đủ. Ông Biden cần phải có lý do chính đáng khác để được cử tri ủng hộ. Điều này có nghĩa là ông Biden phải nói về chủ trương kinh tế của mình, và ông đã làm thế. Những chính sách này không mạnh mẽ như tôi muốn, đây không phải là chính sách của Bernie Sanders bất kể ông Trump có nói gì đi chăng nữa. Tuy nhiên, chương trình kinh tế này vẫn đủ mạnh để cải thiện đời sống của hàng triệu người dân.

Với việc ông Biden đang dẫn trước trong các cuộc thăm dò, có thể kết luận rằng chiến thuật hiện tại của ông là đúng đắn. Tuy vậy, quan điểm của ông Sanders hoàn toàn xác đáng. Kể cả khi chiến thuật tập trung tấn công lãnh đạo đương nhiệm - được đảng Dân Chủ thể hiện triệt để trong đại hội đảng toàn quốc - là cách tốt nhất để thách thức một Tổng thống nổi loạn như Trump, ông Biden và bà Harris không nên ngừng nhấn mạnh những cách họ có thể giúp những người Mỹ bình dân cải thiện cuộc sống. Trong khi đảng Dân chủ đang ngày càng tha hóa thành một đảng của tầng lớp trí thức, những người đang khiếp sợ trước những cơn thịnh nộ hàng ngày của Trump, họ cũng cần phải có thu hút những cử tri tầng lớp lao động không quá quan tâm đến chính trị. Cụ thể là những người lao động da Đen tại những nơi như Philadelphia và Milwaukee, tầng lớp lao động Latino tại những nơi như Florida và Nevada, và người lao động da Trắng tại những nơi như phía Tây Pennsylvania, Michigan, và Wisconsin.

Những người lao động là những người chịu hậu quả chính của toàn cầu hóa, thay đổi công nghệ, lương bổng trì trệ, hệ thống y tế tư nhân, và mới đây nhất là đại dịch Corona. Tiến sĩ Stan Greenberg, nhà thăm dò dân ý kỳ cựu của đảng Dân chủ viết: “Tầng lớp lao động Mỹ đang cần một lãnh đạo mang lại thay đổi đáng kể trong lĩnh vực y tế, sẵn sàng đấu tranh với các đại tập đoàn vì quyền lợi người lao động, và đoàn kết đất nước để đánh bại cuộc khủng hoảng kinh tế và y tế hiện tại.”

Cụ thể, ông Greenberg đang nói về tầng lớp cử tri lao động người da Trắng mà ông đã nghiên cứu trong nhiều nhóm tập trung và khảo sát. Nhưng đồng thời, ông cũng chỉ ra rằng những nỗi lo cơm áo gạo tiền và sự tức giận đối với tầng lớp lãnh đạo chính trị cũng là vấn đề lớn cho “nền móng cử tri ủng hộ đảng Dân chủ, bao gồm những người Da màu, Latino, phụ nữ chưa kết hôn và giới trẻ.”

Như ông Sanders đã nói, tin tốt là kế hoạch chính sách của ông Biden sẽ giúp đỡ người lao động của mọi màu da, sắc tộc - đặc biệt khi so sánh với cương lĩnh gần như không có gì của Trump. Ông Biden sẽ tăng thuế lên người giàu để tài trợ các chương trình hỗ trợ những người thu nhập thấp và trung bình trong nhiều lĩnh vực khác nhau như giáo dục, y tế, nhà ở và An sinh Xã hội. Khi so sánh với các kế hoạch Bảo hiểm Y tế Toàn dân (Medicare for All) của Sanders, thuế tài sản (wealth tax) của Elizabeth Warren hay thu nhập căn bản toàn dân (Universal Basic Income) Andrew Yang, các đề xuất của Biden thiếu sự hấp dẫn mang tính đột phá. Tuy vậy, nếu chương trình chính sách kinh tế của Biden được thông qua và có hiệu quả như dự tính, nó sẽ giúp vô số người lao động Mỹ đang cần hỗ trợ có cuộc sống dễ dàng hơn.

Đây là những thông tin chi tiết về chương trình ông Biden đang kiến nghị: Để hỗ trợ người dân lao động có con nhỏ dưới tuổi đi học và không đủ tiền gửi chúng ở nhà trẻ, ông Biden đã đề xuất chương trình tiền mẫu giáo (pre-Kindergarten) toàn quốc cho tất cả trẻ em từ 3 đến 4 tuổi. (Các quốc gia phát triển khác như Pháp và Đức đã tồn tại một chương trình như thế này.) Để hỗ trợ những người gần tuổi về hưu đang chật vật trong việc tìm bảo hiểm y tế giá phải chăng, ông Biden đã cam kết giảm độ tuổi tham gia Medicare từ 65 xuống 60. Đối với các hộ thu nhập thấp đang gặp khó khăn tìm nơi ở, ông đã hứa mở rộng Mục 8 trong chương trình phiếu thuê nhà cấp liên bang. Để đảm bảo giới trẻ có thể học đại học mà không phải chìm trong nợ nần, ông đã cam kết bỏ học phí ở các trường cao đẳng cộng đồng hệ 2 năm cộng đồng và miễn học phí đại học cho sinh viên từ các gia đình thu nhập thấp hơn $120,000 một năm theo học tại các trường đại học công lập hệ 4 năm.

Về mặt kinh phí, tổng số tiền để thi hành những chính sách của ông Biden không hề nhỏ. Theo một nghiên cứu mới của các nhà kinh tế học thuộc trường Wharton, chỉ riêng các đề xuất giáo dục của Đảng Dân Chủ sẽ tốn 1.9 ngàn tỷ đô la Mỹ trong 10 năm. Tổng kết lại, kế hoạch kinh tế của ông Biden sẽ “mang đến lợi tức thuế lên tới 3.375 ngàn tỷ đô” từ năm 2021 đến năm 2030, “trong khi nâng mức chi tiêu ngân sách tới 5.37 ngàn tỷ đô la”. Mức gia tăng chi tiêu ngân sách mà Biden đề xuất tương đương với 2.5% tổng giá trị hàng hóa quốc nội (GDP) hiện tại, hoặc khoảng 12% tổng chi tiêu liên bang.

Vậy số tiền này từ đâu ra? Sự quản lý của Biden sẽ thu lại phần lớn bằng cách đảo ngược các khoản giảm thuế cho các tập đoàn và hộ gia đình thu nhập cao được đưa ra trong đạo luật thuế của chính quyền Trump và đảng Cộng Hoà năm 2017, cùng với một số khoản thuế khác nhắm vào tầng lớp giàu có. Theo nghiên cứu của trường Wharton, kế hoạch của Biden sẽ tăng tỉ suất thuế thực tế của nhóm 1% giàu nhất từ 30.7% lên 37.4%. Nhóm 0.1% siêu giàu sẽ bị tăng tỉ suất thuế thực tế từ 30.6% lên 43%. Đối với nhóm 95% còn lại (có thu nhập dưới 282,663 đô la Mỹ một năm) sẽ không thấy thay đổi là mấy.

Ông Biden đã thực hiện một loạt bài phát biểu vạch ra định hướng kinh tế của ông. Và mới tuần trước ở Dunmore, PA, ông đã hé lộ một chuỗi những đề xuất nhằm đẩy mạnh công nghiệp sản xuất của Mỹ. Nhưng trong môi trường tin tức nhiễu loạn này, các chính sách đề xuất hiếm khi được đưa tin tương xứng ở các phương tiện truyền thông mà hầu hết cử tri phụ thuộc vào – tivi và tin tức trực tuyến. Để bứt phá khỏi sự ồn ào lộn xộn từ ông Trump, Biden, Harris và những người đảng Dân Chủ khác cần phải xông pha mỗi ngày để quảng bá các kế hoạch chi tiêu của họ, cũng như các đề xuất khác không ảnh hưởng đến ngân sách liên bang nhưng sẽ hỗ trợ tài chính cho các hộ gia đình lao động.

Bộ đôi Biden-Harris muốn đảm bảo cho tất cả người Mỹ 12 tuần nghỉ phép có lương. Điều đó sẽ gia tăng mức lương tối thiểu toàn quốc lên tới 15 đô la Mỹ một giờ, tác động lớn cho những người làm công với mức lương thấp ở những nơi như Pennsylvania và Texas với mức lương tối thiểu là 7,25 đô la Mỹ; ở Florida là 8,56 đô la Mỹ; và ở Ohio là 8,70 đô la Mỹ. Chương trình của Biden bao hàm việc mở rộng chăm sóc sức khỏe tại gia và cộng đồng cho người cao tuổi, và đưa ra các hiệu đính chính sách để đảm bảo những người điều dưỡng luôn được trả lương tốt và có quyền gia nhập công đoàn, dù số lượng nhân tuyển có tăng. Ông ấy cũng cam kết sẽ củng cố các luật lao động và các công đoàn rộng rãi hơn. Ông Biden cũng ủng hộ Đạo Luật Bảo Vệ Quyền Tổ Chức được thông qua vào năm 2019 bởi Hạ Viện do Đảng Dân Chủ cầm quyền. Những sự thay đổi lập pháp này sẽ mất một khoảng thời gian để có một sự tác động lớn đối với kinh tế vĩ mô. Tuy nhiên, theo thời gian, việc khôi phục lại quyền lợi mà người lao động đã mất trong suốt những thập kỷ gần đây sẽ giúp gia tăng lương bổng và giảm tình trạng bất bình đẳng.

Lẽ dĩ nhiên, cương lĩnh của Biden có thể tốt hơn. Có một vài thiển ý cá nhân như sau: nền tảng chính sách đó không đề cập đến tình trạng tự thoả thuận sự tham lam của những giám đốc điều hành, nhất là trong đại dịch; và nó không đương đầu đủ mạnh trước sự gia tăng độc quyền, nhất là trong giới công nghệ. Nhưng nó có những đề xuất cấp tiến khác, và so với lựa chọn còn lại - chủ nghĩa tài phiệt được ngụy trang bằng chủ nghĩa dân túy trong 4 năm nữa - thì cương lĩnh của Biden tốt hơn vô số lần. Từ bây giờ đến ngày 3 tháng 11, tất cả mọi người ủng hộ chiến dịch của Biden và tất cả những ai muốn Trump rời khỏi Nhà Trắng, thật sự nên nắm bắt mọi cơ hội để làm rõ điều này.

Biên dịch: Linh Hoàng, Minh Ngô

Biên tập: Khoa Le