Translated from Washington Post's article Philip Morris International cigarettes can cause lung disease. Now the company wants to sell medicine to treat it.
By Todd C. Frankel, on 02-09-2021
Nhà sản xuất thuốc lá lớn nhất thế giới đang theo đuổi một tương lai “không khói”. Tuy nhiên các nhà khoa học đang nghi ngờ họ.
Ruth Tal-Singer đã dành hơn 2 thập kỷ tại GlaxoSmithKline, nơi cô là nhà nghiên cứu hàng đầu của bệnh COPD- một loại bệnh phổi kinh niên liên quan đến hút thuốc lá. Và giờ cô là người điều hành tổ chức phi lợi nhuận COPD. Nên Tal-Singer vô cùng choáng váng khi một nhà tuyển dụng muốn chiêu mộ cô cho công ty Phillip Morris, công ty sản xuất thuốc lá hàng đầu thế giới. Mời chào tuyển dụng Tal-Singer của công ty thuốc lá tại New York này là một phần kế hoạch để chuyển hướng kinh doanh từ thuốc lá sang các sản phẩm không có nicotine. Phillip Morris International gọi đây là chiến lược “Hơn cả Nicotine” và cho biết công ty muốn kiếm được 1 tỉ đô la từ sự đầu tư mạo hiểm này vào năm 2025.
Tất cả công ty thuốc lá trong ngành công nghiệp này cho biết doanh thu của họ đang sụt giảm do tỷ lệ hút thuốc khắp thế giới đã giảm mạnh. Phần lớn người dùng đang chuyển qua thuốc lá điện tử và vape. Nhưng chưa công ty thuốc lá đã tích cực trong việc tìm kiếm cách tăng doanh thu như Philip Morris International.
Mục tiêu mới của gã khổng lồ là thu mua hàng loạt các công ty dược phẩm trong những tuần tới, dấy lên sự phản đối và nghi ngờ của các y bác sĩ và chuyên gia.
Sự trục lợi này gây ra sự bất bình đối với các nhà khoa học và bác sĩ vì một số công ty thuốc lá lại sáng chế ra các phương pháp điều trị dành cho các bệnh liên quan đến thuốc lá.
"Như ai đó đánh gãy chân bạn và họ bán lại nạng chân cho bạn. Tal-Singer cho biết, người đã từ chối lời tuyển dụng của Philip Morris International.
Vào tháng 7 vừa qua, Philip Morris International đã thu mua lại công ty Đan Mạch Fertin, nơi sản xuất kẹo cao su thuốc. Họ còn thu mua công ty OtiTopic, nơi sản xuất thuốc trị đau tim. Philip Morris đang lên kế hoạch cho việc thua mua lại công ty Ventura của Anh, nơi phát triển các công nghệ hô hấp dùng để chữa trị COPD và các bệnh hô hấp khác như COVID-19.
Ban điều hành Của Vectura đã đồng ý vào tháng Tám khuyến cáo cổ đông mua cổ phiếu của Phillip Morris International thay vì cổ phiếu của một công ty chứng khoán tư nhân The Carlyle Group. Cổ đông của Vectura sẽ ra quyết định giao dịch cuối cùng vào giữa Tháng Chín. Một phát ngôn viên của Vectura từ chối bình luận thêm về thỏa thuận này.
Philip Morris International cho hay sắp tới sẽ còn nhiều thỏa thuận khác. Vào mừa hè này, công ty sẽ thành lập một chi nhánh mới để tập trung xác định mua doanh nghiệp Mỹ nào. Philip morris International - nổi tiếng nhờ thương hiệu Marlboro - có sản phẩn bán đi khắp thế giới trừ Hoa Kỳ. Công ty được thành lập năm 2008 khi bị Tập đoàn Altria khai trừ ra khỏi chủ thể kinh doanh cuả nó. (Cty Philip Morris USA chỉ bán thuốc trong thị trường nội địa).
Nỗ lực mua Vectura của công ty thuốc lá này đã thu hút sự phản đối từ những tổ chức như Hiệp Hội Phổi Hoa Kỳ, Hội Lồng Ngực Hoa Kỳ, Đoàn Thể Bác Sĩ Hoàng Gia Anh. Những tổ chức này gần đây đã cùng với những tổ chức y khoa khác gửi tâm thư đến cổ đông của Vectura, thúc giục họ từ chối lời đề nghị của Philip Morris International.
“Đây là một sự mâu thuẫn lợi ích vô cùng nghiêm trọng”, Michelle Eakin, phó giáo sư tại Khoa Y Đại học John Hopkins, chủ tịch Hiệp Hội Lồng Ngực của Ủy Ban Hành Động Vì Thuốc Lá, cho biết. "Không bao giờ được tin những công ty thuốc lá." Phillip Morris International nói những công ty mới mua được sẽ khiến lợi nhuận của họ bớt phụ thuộc vào thuốc lá, vốn chiếm 70% trong dố 28.6 tỉ đô lợi nhuận hằng năm. Điều này cho thấy đây là những gì các viên chức y tế muốn các công ty thuốc lá làm.
Các giám đốc điều hành cũng nói rằng những thỏa thuận này phù hợp với sự quan tâm vủa công ty đối với các loại dược phẩm không chứa nicotine và thực phẩm chức năng an thần dạng thực vật.
Nhưng sự quả quyết ấy vẫn không làm chùn bước chiến lược mới của Philip Morris International.
“Tôi không bất ngờ với sự nghi ngờ đi kèm. Tôi chỉ bất ngờ với sự nghiêm trọng của vấn đề.” Moira Gilchrist, dược sĩ và người lãnh đạo của bộ phận nghiên cứu tại Philip Morris International cho biết.
Gilchrist cho biết những đầu tư của công ty dùng để định hướng “những hướng đi mới ngoài thuốc lá và nicotine.”
Và những công ty như Vectura liên kết với những chuyên gia của công ty thuốc lá để nghiên cứu phát triển nicotine dạng hít, Gilchrist nói.
“Chúng tôi phải lựa chọn những hạng mục liên quan đến khả năng của chúng tôi hiện tại.”
Philip Morris International dần đang chuyển hướng khỏi việc kinh doanh thuốc lá từ 2017, khi quý công ty thông báo rằng họ sẽ tập trung vào sản phẩm nicotine không khói. Họ đã phát triển một thiết bị vape với tên gọi IQOS- được bán dưới tên Marlboro HeatSticks tại Hoa Kỳ. Sản phẩm chỉ làm ấm nhưng không đốt cháy thuốc lá. Hiện nay 3% doanh thu của công ty đến từ các sản phẩm nicotine không khói.
Công ty dự định sẽ đạt 50% trong 4 năm tiếp theo.
IQOS trở thành sản phẩm vaping đầu tiên được bộ FDA Hoa Kỳ phê chuẩn vào năm trước. Sản phẩm được quảng bá với thông điệp hạn chế sự tiếp xúc hóa chất độc hại. Bộ FDA cũng cho biết điều này không đồng nghĩa với việc sản phẩm này là an toàn cho sức khỏe. “Chúng tôi hiểu rõ về thuốc lá dạng hít,” André Calantzopoulos, nguyên giám đốc điều hành Philip Morris International, phát biểu với giới đầu tư vào Tháng Hai, và cho rằng mình hy vọng sẽ kết hợp những hiểu biết mới với những kiến thức hiện tại về phân tử và dược phẩm
Tuy nhiên ngành công nghiệp thuốc lá vẫn nhận được rất nhiều sự nghi hoặc. Các công ty lớn, thường được mệnh danh là Big Tobacco, đã từng chống lại các bằng chứng khoa học của thuốc lá từ những năm 1950. Vào năm 2006, một phán quyết mang tính bước ngoặt của tòa án liên bang chỉ ra rằng các đại doanh nghiệp thuốc lá ở Mỹ âm mưu che giấu tác hại của thuốc lá ở trẻ em trong hơn 50 năm qua.
Với sự thúc đẩy với phong trào “Beyon Nicotine”, Philip Morris International hiện vận động sự tin tưởng của các nhà khoa học và công chúng vào ý định thật sự của họ.
Gilchrist thì không tin là Phillip Morris International ngày nay giống như công ty hồi những năm 1990.
“Mọi người cần phải nhìn vào sự tiến bộ khoa học của chúng tôi”, bà ta nói.
Nhưng đây sẽ là một thử thách lớn cho họ.
“Chúng không tin Philip Morris,” Hasmeena Kathuria, bác sĩ chuyên khoa hô hấp tại Khoa Y Đại học Boston và giám đốc Trung Tâm Cai Nghiện Thuốc Lá ở Boston, cho biết. “Chúng tôi biết họ gian xảo mấy chục năm nay."
Các công ty thuốc lá đã cố gắng len lỏi vào cộng đồng nghiên cứu khoa học trong nhiều năm qua, vốn thường khước từ nhận tiền tài trợ từ họ.
Điều này không khiến Philip Morris International bỏ cuộc. Vào năm 2017, công ty tuyên bố thành lập Quỹ Vì Một Thế Giới Không Thuốc Lá, một tổ chức phi lợi nhuận và phi chính phủ, để tài trợ cho gần 1 tỷ đô trong 12 năm tới cho các nghiên cứu khoa học về thuốc lá.
Nhưng Quỹ này gặp khó khăn trong việc kiếm người nhận. Một báo cáo năm 2019 đăng trên tập san y khoa The Lancet cho thấy hầu hết tiền tài trợ của Quỹ vào tay các công ty quan hệ công chúng (PR) vì rất ít nhà khoa học chịu nhận tiền từ nó. Kathuria nhớ lại rằng một công ty y khoa start-up đề nghị tài trợ cho cô. Cô nhanh chóng từ chối.
Tại John Hopkins, một nhân viên nghiên cứu đã thông báo một cơ hội được nhận 1 triệu USD tài trợ cho giáo sư Eakin. Giáo sư Eakin cho biết dó là một cơ hội tuyệt vời. “Họ không nhận ra” mối liên hệ với Big Tobacco, cô ta cho biết. Không thể nào mà đại học John Hopkins nhận tài trợ từ Quỹ ấy.
Nhưng nếu như Philip Morris Internationl thành công trong việc mua Vectura, nhiều bác sĩ hô hấp và các nhà khoa học sẽ bị làm khó.
Vectura là công ty chuyên sản xuất các loại thuốc COPD dạng hít quan trọng ở Mỹ, gồm GlaxoSmithKline và Novartis. Nó cũng sản xuất thuốc hen suyễn.
“Đây là những thuốc thông dụng mà chúng tôi thường kê đơn,” Kathuria cho biết
Cô không tán thành ý tưởng việc điều trị các bệnh nhân của hít khói thuốc lá với thuốc từ một công ty thuốc lá.
“Họ đang thu lợi nhuận từ hai đầu của vấn đề." Cô cho biết
Tal-singer, chủ tịch và trưởng phòng nhiên cứu khoa học của COPD Foundation, tâm sự Vectura là một công ty vận hành tốt, thuốc của họ tốt và nghiên cứu khoa học của họ tốt.
Vì vậy, theo cái nhìn của một doanh nhân, cô ta hiểu tại sao Vectura là mục tiêu của công ty thuốc lá.
Nhưng cô ta không chắc rằng chuyện gì sẽ xảy ra nếu như nó bị công ty thuốc lá mua lại. “Chúng tôi thường quả quyết phủ nhận” bất cứ thứ gì liên quan đến các nhà sản xuất thuốc lá, cô ta nói.
“Nhưng họ đang thu mua lại những công ty trên, chúng ta phải làm gì?” cô cho biết.
Người dịch: Janet Yao, Nhan Tran
Biên tập: Chau Tran
Comments