Trong lịch sử nước Mỹ, chưa từng có một vị Tổng Thống nào được nhiều người tôn sùng như Tổng Thống Trump - một hiện tượng rất lạ vì nó không chỉ dành cho một vài người mà cả một quần chúng rộng lớn. Có nhiều người tôn sùng ông đến điên cuồng, và như những con thiêu thân, họ dám làm những gì họ chưa bao giờ nghĩ họ sẽ làm.
L. Tạ, ngày 13 tháng 10, 2020
Tổng Thống Trump trong buổi vận động của ông tại Middle Town, PA 26/09/2020, ngày mà ông được cho là nhiễm bệnh. Ủng hộ viên ngồi chật cứng và không đeo khẩu trang.
Bài viết này không đánh đồng tất cả những người ủng hộ chính sách của Trump; có những người ủng hộ ông vì lý do riêng. Mục tiêu của tác giả là phân tích tâm lý một bộ phận sùng bái Tổng Thống Trump một cách cuồng nhiệt.
Nước Mỹ chưa từng có lãnh tụ, hay một người nào, được tôn sùng như một vị cứu tinh. Người dân Mỹ đều chọn người theo chính sách và đường lối; nếu người nào không đưa ra chính sách được người dân ủng hộ, thì hậu quả là họ sẽ thất cử.
Ban đầu người ta ủng hộ Tổng Thống Trump có thể là chính sách của Tổng Thống Trump hay cách thức mạnh bạo của ông. Nhưng sau này chính sách mà họ ủng hộ là những gì ông nói. Ông ghét ai, người ủng hộ ghét người đó. Ông nói phải - là họ cho là phải, và trái - là họ cho trái. Rất nhiều người mê tính cách của ông Trump, mạnh bạo, dám nói, và dám làm. Họ sẽ bỏ qua bao nhiêu chi tiết chung quanh hành động của ông. Ví dụ họ sẽ bỏ qua từ "dối" trong "Dám nói dối"
Nếu có một sự thật nào quá rõ ràng không có lợi cho ông, và có thể lúc bình thường, ngược lại tâm lý của họ, thì họ một là tránh không đề cập, hay tự nhiên không nghe thấy. Có người lý giải sao cho hợp lý. Hay thậm trí điều chỉnh lại tâm lý và quan điểm để có thể ủng hộ ông.
Nói chung, một khi đã lâm vào tình trạng sùng bái rồi, thì mẫu số chung là Trump. Còn tất cả chỉ là phụ thuộc, chính sách, lý tưởng, tính tình, tư cách.
Đại dịch COVID-19 là một ví dụ. Một số lớn người ủng hộ Tổng Thống Trump theo ông, dù ông đi trái, rẽ phải, hay ở lì một chỗ.
Ông nói không có gì đáng lo ngại, người ta tin không có gì đáng lo ngại. Nhiều cuộc biểu tình chống khẩu trang và cách ly xảy ra. Bản thân ông khuyến khích những cuộc biểu tình vũ trang ở các tiểu bang, để chống lệnh đóng cửa vào tháng Ba và tháng Tư.
Tổng Thống Trump nói về người ủng hộ ông "Tôi có thể đứng giữa đại lộ số 5 và bắn ai đó, tôi vẫn không mất phiếu nào."
Đến khi người ta khám phá ra là ông Trump biết virus có hại, và nếu không làm gì thì sẽ chết rất nhiều người, qua chính giọng ông nói trong một cuộc điện thoại riêng từ tháng Hai, thì người ủng hộ ông lại lập luận là ông không muốn làm người dân hoảng sợ. Họ bỏ qua một thực tế rằng ông Trump là lãnh đạo đất nước mạnh nhất thế giới, nhưng ông đã không sử dụng quyền lực của mình để chuẩn bị cho dịch bệnh và giúp dân một cách triệt để. Thời Đệ Nhị Thế Chiến, chỉ̀ cần Tổng Thống ra lệnh, toàn dân và các công ty đều sẽ sẵn sàng.
Khi ông Trump nói ông không phải chịu trách nhiệm, người ủng hộ phụ hoạ là trách nhiệm thuộc về Tiểu Bang và ông Trump đã làm hết sức rồi. Dù vậy, trong những lúc khác thì Tổng Thống Trump lại tuyên bố ông có quyền tuyệt đối trên cả tiểu bang.
Ông đổ cho cúm từ Tàu, người ủng hộ ghét Tàu, mà không hỏi là sau khi ông biết từ cuối tháng Một, tại sao ông không ngăn chặn nó. Trung Quốc, với dân số hơn 1.6 tỷ, đã chặn được dịch chỉ trong 4 tháng; ông Trump có gần 9 tháng rồi, nhưng đất nước Mỹ vẫn còn phải trong nỗi phập phồng. Lượng người chết và bị nhiễm vẫn ở mức cao nhất. Vẫn là lỗi tại Tàu. Trong khi các nước khác đã khắc phục khá lâu rồi, bao gồm cả Việt Nam.
Ông nói, nếu ông không hành động từ sớm sẽ có khoảng 2 trịệu người chết, chứ không phải hơn 220000 người như hiện nay. Các con số của thế giới hiện nay đều thấp hơn hẳn. Âu Châu nhiều nước, lãnh đạo khác nhau, dân số gấp đôi, cũng chỉ chết 200.000. Người ủng hộ bám lấy cái phao lý luân đó, mặc dù họ biết ở các nước tân tiến khác tệ lắm, con số chết chỉ có một phần hai theo tỷ lệ.
Những người ủng hộ Tổng Thống Trump coi thường COVID-19 - nhưng sẽ đeo nếu ông Trump kêu đeo khẩu trang.
Trong khoảng ít tháng nay, mọi sự càng sáng tỏ. Hơn hai trăm hai mươi ngàn người Mỹ đã chết. Chính bản thân Tổng Thống Trump đã nhiễm bệnh, và có nói ông tưởng chừng như có thể chết. Nhà Trắng trở thành ổ dịch, lây nhiễm cho hơn 30 người trong đó. Nhưng ông, sau khi được hưởng sự chăm sóc y tế cao cấp dành riêng cho Tổng Thống, ông nói rằng COVID-19 không đáng sợ. Ông không đếm xỉa gì đến người làm việc cho ông, hay người ủng hộ ông có sao không. Nhưng nhiệt huyết người ủng hộ vẫn dâng cao. Họ vẫn lao đầu vào.
Bức hình vận động tranh cử ở Middle Town là một hình ảnh mang tính biểu tượng rất rõ - người ủng hộ không đeo khẩu trang, không cách ly, hô to khẩu hiệu Trump 2020 - Trump luôn được bảo vệ, trên bục cao an toàn - kích động người ủng hộ ông. Vài giờ trước đó, ông bị nhiễm COVID-19 tại Vườn Hồng, Nhà Trắng cùng với ít nhất 10 người nữa. Mới đây nhất, cuộc vận động tranh cử của ông Pence trong làng về hưu cũng đều có những người coi thường dịch bệnh, dù họ lớn tuổi. Một tình huống rất kỳ lạ; vì họ không tin là dịch bệnh đang xảy ra, hay họ không còn lo cho sinh tồn của họ, cho dù chính bản thân ông Trump và Nhà trắng là ổ dịch?
Ít nhất 9 người tham dự buổi vận động tranh cử với ông đã bị dính Coronavirus tại Bemidji, Minnesota. Nhiều người tùy tùng của ông Trump cũng bị dính. Trước đó, ông Hermain Cain, một người da Đen nổi tiếng cũng bị dính COVID-19 và tử vong. Ông đã tham gia buổi vận động tranh cử của Tổng Thống Trump tại Tulsa, Oklahoma.
Ông Dan Patrick, phó Thống đốc Cộng hòa của bang Texas , 64 tuổi, theo gót Tổng Thống Trump nghĩ rằng nhiều ông bà có cháu sẵn sàng chấp nhận rủi ro bị chết để cứu kinh tế, trong đó có bản thân ông. Ông không nghĩ rằng nước Mỹ đã trải qua nhiều thăng trầm kinh tế, và chưa từng hy sinh mạng sống để cứu kinh tế.
Một người Mỹ từng ủng hộ Trump, cho virus là giả tạo. Ông và 14 người trong họ hàng bị nhiễm khi ông tổ chức tiệc tại nhà. Kết quả là một bà ngoại bị chết và, cha của bạn ông phải nằm với máy trợ thở.
Khi được chia sẻ Tổng Thống Trump tuyên bố là nước Mỹ đã nghiền nát dịch tại một cuộc vận động bầu cử ở Erie, PA, trong khi đó con số tử vong đang dâng quá 220.000 và hơn 8 triệu người nhiễm bệnh, trong khi dịch có đà tăng hơn(21/10/20). Nhiều phản ứng bênh vực Tổng Thống Trump trong một diễn đàn công khai tương đối là có kiến thức. Nguyên văn từng chữ phản ưng như sau:
"Mang mạng người ra để rêu rao vì tham vọng chính trị, có tàn nhẫn và mất lương tri không? ( Chưa kể con số này là con số hỏa mù, con số múa rối để kiếm tiền liên bang và tuyên truyền kiểu Marx ) Xin lỗi phải than lên : Chán mớ đời"." Nó quá xa với họ về vấn đề 220.000 người chết thảm. Nhiều triệu người nằm nhà thương. Bản thân xã hội một phần lớn tê liệt, trong đó có họ.
"Năm 2009 Swine Flu dưới thời Obama/Biden có 60 triệu người nhiễm, gấp 10 lần hiện nay." - Nhưng họ bỏ qua là chết trong dịch này nhiều lần, gần 3% so với .6% thời đó. Quan trọng hơn nữa là cách lãnh đạo đối phó hoàn toàn khác.
"Tin này có gọi là fake news ko ta? lol .... người chết vì COVID mà ko có bệnh khác chỉ có hơn 10k. Fact check CDC.GOV" Một lập luận thường xài để giành phần trên của lý luận. Khi vào link của người này cho thì nó chỉ vào trang tin tức năm 2019, khi chưa có đại dịch.
"Dân số tương đương với Mỹ có Châu Âu. Số người chết ở Châu Âu đã hơn 250k. Tại sao chỉ riêng ông Trump chịu tội ?" Dân số Châu Âu gấp đôi Mỹ, nhiều lãnh đạo, và nghèo hơn Mỹ. Họ vẫn không nhìn cách thức đối phó kiểu xem thường của Tổng Thống Trump là vấn đề.
"Media rất thích đếm xác người Vì ko có trò đếm xác thì media cũng không biết thở bằng gì. Từ chuyện cấm súng, đến corona." Người viết câu này không chịu nhìn vào một sự thật hiển nhiên, hơn 220,000 người chết. 220.000 câu chuyện thương tâm.
"Ông trời gọi thì như thế nào cũng không chạy đi đâu. Kể ra cũng oan uổng thiệt, phải hỏi tội TQ mới được" Họ đẩy tội TQ, mặc dù nước đó đã đối phó xong chỉ trong vòng 4 tháng. Họ không muốn thẳng thắn nhìn vào cách Tổng Thống Mỹ hạ tầm quan trọng của dịch xuống, chỉ vì muốn thắng cử.
"Phần đa số người chết là rất già, có tiểu sử bệnh lí (>90%). Vì lượng test covid 19 của Mỹ hơn cả thế giới cộng lại( điểm mạnh của chính quyền Trump mà báo chí lờ đi) nên phát hiện số lượng bệnh nhân nhiều và số người chết nhiều. " - Họ lập luận theo Tổng Thống Trump:"Nó không ảnh hưởng đến ai hết". Họ sẵn sàng quên đi người lớn tuổi, có thể là cha mẹ của họ, hay chính vợ chồng họ.
Không riêng gì người Mỹ, nhiều người Việt từ trung niên đến lớn tuổi ủng hộ Tổng Thống Trump một cách cuồng nhiệt. Lý do lớn nhất: vì Trump đánh Tàu. Họ chỉ cần biết như thế mà không phân tích đường dài. Điều này dễ hiểu. Người Việt yêu nước cảm thấy bất lực đầu tiên với chính quyền Cộng Sản Việt Nam, và với ông láng giềng khổng lồ bá đạo. Dạo qua các diễn đàn ủng hộ Tổng Thống Trump, sẽ cảm thấy mình bị lạc vào một đạo phái Trump. Gần như ông Trump là đấng cứu thế. Khi ông Biden quỳ gối để mắt ngang tầm với đứa trẻ nói chuyện, một cử chỉ khiêm nhường, sẽ được cho là nhục nhã quỳ gối xin phiếu, không hiên ngang như anh hùng Trump.
Có một anh rất thông minh và đầy kiến thức. Trí thức hàng đầu trong xã hội Việt. Một hôm, anh đăng lên trang của anh: “Nhìn ông Trump đọc diễn văn trong Liên Hiệp Quốc. Anh rất phục vì anh thấy ông đọc diễn văn "hùng hồn" nhìn thẳng mà không nhìn xuống diễn văn.” Bạn anh chỉ ra cho anh hai teleprompters/màn hình coi xuyên trước mặt, để ông nhìn vào đó mà đọc. Anh coi lại rồi khen nức nở: “Ông giỏi quá, chú tâm chú mắt vào đọc bài diễn văn mà không bị phân tâm nhìn chung quanh.” Không biết anh cười là ông Trump đọc kiểu học sinh tiểu học nhìn vở đọc theo lối nhìn của người không ưa , hay anh khen thật.
Một người Việt ủng hộ tổng thống Trump có thân phụ bị bệnh nên tránh dịch tuyệt đối. Nguyên nhân chính của bà ủng hộ Trump là vì bà nghĩ chỉ có ông Trump mới dám đánh Tàu thôi, nên bà ủng hộ. Bà khen ông là con người đạo đức, hiền hòa. Khi hỏi bà là Trump có yêu thương Việt Nam và yêu thương nhân quyền không, bà cười. Khi chia sẻ bà sau khi Trump và Tàu đồng ý, thì Việt Nam sẽ chẳng là gì với ông, thì bà không tin.
Khi được hỏi bà có biết là hàng hoá bây giờ mắc hơn không, bà phàn nàn nói mắc hơn. Hỏi bà kiểu chính phủ Trump đánh Tàu là tăng thuế quan nhập khẩu, làm hàng hóa mắc hơn và tiền đó đến từ túi bà vì Tàu phải tăng giá lên. Đến nay, dân Mỹ đã mất hơn 300 tỷ Mỹ kim cho thuế chính phủ Mỹ, nhưng Tàu không mất đồng nào. Bà không biết chuyện đó, nhưng không sao.
Khi được hỏi bà có biết là gia đình của Tổng Thống Trump vẫn làm ăn với Tàu, và cháu ngoại của Tổng Thống Trump học và nói tiếng Tàu không, bà nói không biết.
Khi được hỏi bà có biết Hiệp định Đối Tác Xuyên Thái Bình Dương tự do trao đổi mậu dịch nhằm cô lập Tàu từ những nước giàu có vòng quanh Thái Bình Dương. Hiệp định này ký xong là Tàu sẽ bị cô lập, nhưng Tổng Thống Trump xé bỏ, dù sắp được ký kết. Bà nói bà không biết.
Khi được hỏi bà biết là bây giờ dù Tổng Thống Trump có muốn, các đồng minh cũng không còn tin tưởng đi theo Mỹ cô lập Tàu nữa không, và họ tin lãnh đạo Tàu hơn ông Trump, bà không biết và không tin.
Khi được hỏi bà biết là bây giờ người dân và nguyên thủ các nước đồng minh khi nghe tên Trump là họ hạ giá rất thấp, hơn tất cả các tổng thống Mỹ trước không? Bà không tin đến khi bà được coi trên mạng thăm dò của các nghiên cứu.
Khi được hỏi ông Trump có bảo vệ bà hay con bà không, bà nói bà không biết, nhưng chắc có. Khi chỉ ra 220,000 người chết dưới trướng ông, bà nói, chắc không. Bà nói lại là chỉ có Trump đánh Tàu thôi được thôi.
Hiện tượng cuồng lãnh tụ xảy ra nhiều trong các nước độc tài, khi bộ máy tuyên truyền nắm tất cả các cơ quan truyền thông. Nhưng tại Mỹ, điều này không có. Hiện tượng tâm lý cuồng tại Mỹ được giải thích bởi nghiên cứu bởi Pew Research Center "Political Polarization & Media Habits - Thái cực chính trị và thói quen truyền thông" Những người sùng bái thường chỉ nghe một đài, và chuyền tay nhau các mẫu tin tức, giả hay thật, xây dựng lòng tin của một bộ phận của xã hội. Trong trường hợp của Trump là Fox New và những cơ sở cực hữu như Breitbart.
https://263i3m2dw9nnf6zqv39ktpr1-wpengine.netdna-ssl.com/wp-content/uploads/2020/02/16:9/HitlerWoman%E2%80%931200-1200x0-c-default.jpg
Người ủng hộ Hitler nhiệt tình
Một cuốn sách tâm lý vừa mới được xuất bản “Authoritarian Nightmare”, “Ác Mộng Của Chế độ Độc Đoán” của hai tác giả Bob Altemeyer and John W. Dean, giúp trả lời về hiện tượng sùng bái. Qua nhiều nghiên cứu, họ khám phá qua những nghiên cứu và thăm dò tâm lý rằng những người ủng hộ Tổng Thống Trump thường mê thích những kẻ có tính chất độc đoán và mạnh mẽ.
Thăm dò có những câu hỏi: “Nước ta rất cần một lãnh đạo mạnh mẽ, một người sẽ tiêu diệt những ý tưởng mới và tội lỗi đang tàn phá chúng ta,” hay, “Nó luôn tốt hơn để tin tưởng khả năng phán xét của chính quyền hay tôn giáo, thay vì lắng nghe những những người khuấy động trong xã hội, người luôn tạo nghi ngờ trong tâm trí mọi người.”.
Altemeyer và Dean phát hiện là những người ủng hộ Tổng Thống Trump có điểm rất cao với những câu hỏi này. Đó là những người, nếu kiếm được lãnh tụ của họ, sẽ “vâng lời, sợ, và mong muốn người lãnh tụ bảo vệ họ từ hiểm họa. Họ chia thế giới thành bạn và kẻ thù, và kẻ thù sẽ nhiều hơn.” Người ủng hộ ông thường không phản đối một chính phủ độc đoán, một strong man. Họ đưa ra một trường hợp điển hình: các ủng hộ viên của Cộng Sản Xô Viết độc đoán cũng sẽ là tuýp người lý tưởng để ủng hộ Tổng Thống Trump, mặc dù họ cùng một lúc ủng hộ chính sách của phe tả.
Người ủng hộ cuồng nhiệt Trump đã kiếm ra thần tượng của họ, và Tổng Thống Trump biết điều đó. Đến độ, ông dù "có bắn ai giữa đại lộ số năm", người ta vẫn ủng hộ ông, theo lời ông nói. Nguyên văn - “I could stand in the middle of 5th Avenue and shoot somebody” and not lose any support.
Tại sao khi bản thân Tổng Thống Trump đưa người ủng hộ ông vào chỗ nguy hiểm khi tụ tập đông người không khẩu trang trong mùa dịch, nhiều người vẫn cuồng nhiệt tụ tập? Điều này có thể giải thích đối với những người có thiên hướng đầu óc khép kín: họ sợ họ bị sai hơn là chấp nhận mình sai. Tham gia là một cách giúp cho họ xây chắc thêm niềm tin của họ đã có sẵn từ trước. Nói rộng hơn, họ vui mừng tiếp nhận những chi tiết ủng hộ niềm tin của họ và bỏ qua những sự thật không phù hợp với niềm tin của họ. Điều này xảy ra cho tất cả những ai đã đầu tư sâu vào niềm tin của họ, dù là cánh tả hay cánh hữu.
Tổng Thống Trump có một hấp dẫn cuồng nhiệt đến đông người ủng hộ ông. Đến độ họ có thể quên mình, mặc dù có thể lời ông nói, không cùng đường với sự thật. Sự khác biệt về ông và sự thật nhiều đến độ, những người ủng hộ ông phải tạo ra từ "Alternative Facts", "Sự Thật Khác". Họ chỉ tin "sự thật" khi đến từ ông, dù ông tạo ra. Đối với họ, ông là đường, và là sự thật. Một hiện tượng có một không hai trong lịch sử nước Mỹ, một hiện tượng mà các nhà tâm lý học sẽ có nhiều cơ hội tìm hiểu và dẫn chứng trong nghiên cứu của họ.
Comments