Translated from Economist article The Republican Party and Donald Trump’s alternative election fantasy
4/5 cử tri Trump cho rằng chiến thắng của Joe Biden là bất hợp pháp
Washington DC, ngày 14 tháng 11, 2020
Trong số những chỉ trích thường thấy của các đảng viên cộng hòa trong 4 năm qua là tuyên bố rằng đảng Dân chủ không bao giờ chấp nhận kết quả của cuộc bầu cử năm 2016. Trên thực tế, chín giờ sau khi hãng tin AP kêu gọi bầu cử cho Donald Trump, Hillary Clinton đã phát biểu trong một không gian nhỏ hơn nhiều so với mong đợi của bà để nói rằng bà đã “chúc mừng Donald Trump và đề nghị làm việc với ông ấy thay mặt cho quốc gia." Ngay sau đó, Tổng thống khi đó là Barack Obama cho biết ông sẽ “đảm bảo rằng đây là một quá trình chuyển giao thành công… tất cả chúng ta hiện đang nỗ lực cho sự thành công của [ông Trump] trong việc thống nhất và lãnh đạo đất nước. Các đảng viên Đảng Dân chủ có thể không thích kết quả này, nhưng họ đã không làm gì để ngăn ông Trump nhậm chức.
Mọi thứ đã khác đi lần này. Hãng tin AP đã dự phóng cuộc bầu cử cho Joe Biden vào ngày 7 tháng 11. Kể từ thời điểm đó, Ông Trump đã dành thời gian nhấn mạnh rằng ông đã thắng và đăng tải các thuyết âm mưu không có bằng chứng. Ủy ban tranh cử của ông đã đệ đơn kiện ở 5 tiểu bang mà ông Biden đã thắng, và chính quyền của ông đã từ chối hợp tác với nhóm chuyển giao của ông Biden. Và mặc dù bốn thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa đã chúc mừng ông Biden và người đồng cử của ông, Kamala Harris, hầu hết các thành viên lãnh đạo Đảng Cộng hòa vẫn giữ im lặng hoặc ủng hộ nỗ lực của ông Trump để thách thức kết quả, một nỗ lực có vẻ đang nắm chắc phần thất bại.
Thông thường, người đứng đầu Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp (GSA), cơ quan giao dịch phi đảng phái của chính phủ liên bang, đưa ra một lá thư "xác minh", cho phép nhóm chuyển tiếp của tổng thống sắp tới tiếp cận với quỹ và phòng ốc của liên bang, trong vòng 24 giờ sau dự phóng ai thắng bầu cử. Emily Murphy, người được ông Trump bổ nhiệm làm trưởng ban vào năm 2017, vẫn chưa làm như vậy. Các quan chức Nhà Trắng lưu ý tiền lệ từ năm 2000, trong đó một cuộc bầu cử gây tranh chấp đã trì hoãn việc bắt đầu chuyển giao cho đến tháng 12.
Sau đó, cuộc bầu cử chỉ xoay quanh 537 phiếu bầu ở một bang duy nhất, Florida. Trong số năm tiểu bang nơi ủy ban tranh cử của Trump đã nộp đơn kiện sau cuộc bầu cử — Nevada, Arizona, Michigan, Georgia và Pennsylvania — tỷ lệ chiến thắng nhỏ nhất của ông Biden là hơn 11.000 phiếu bầu (ở Arizona). Vị trí dẫn đầu của ông tại Michigan là gần 150.000 phiếu bầu. Chiến dịch của ông Trump không thể đưa ra bằng chứng nào về gian lận hoặc bất thường đủ tầm để lật ngược hàng chục nghìn phiếu bầu ở nhiều bang.
Một số đảng viên Cộng hòa nổi bật, đặc biệt là các thượng nghị sĩ Mitt Romney, Susan Collins, Lisa Murkowski và Ben Sasse, đã thừa nhận chiến thắng của ông Biden. Các thượng nghị sĩ khác cũng đã ngầm công nhận chiến thắng này. Roy Blunt lưu ý rằng những thách thức pháp lý của ông Trump có thể sẽ thất bại. Marco Rubio đã thúc giục GSA bắt đầu quá trình chuyển giao.
Hầu hết thành viên Cộng hòa dựa vào lời của Mitch McConnell, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, “quyền xem xét các cáo buộc ... và cân nhắc các lựa chọn pháp lý của ông ấy”. Một số nhân viên Thượng viện của Đảng Cộng hòa giải thích sự thận trọng này bằng cách nói rằng việc cho phép tòa án phán quyết trong những trường hợp này sẽ tạo niềm tin vào kết quả. Larry Hogan, thống đốc Đảng Cộng hòa chống Trump của Maryland, gọi phản ứng của đảng mình là “đâm tầu vào núi”, nhưng đằng sau hậu trường, ngày càng nhiều thành viên Đảng Cộng hòa đã “có một số cuộc trò chuyện khá thẳng thắn với Trump, và ông ấy dường như không lắng nghe. ”
Cho đến nay, các vụ kiện của ông Trump có kết quả kém. Nhưng miễn là ông ấy tiếp tục tố tụng, hầu hết các đảng viên Cộng hòa thấy rủi ro chính trị nhiều hơn nếu họ chấp nhận chiến thắng của ông Biden — vì nó sẽ khiến ông Trump nổi giận — hơn là khiến ông hài lòng. Một mục tiêu khác của các vụ kiện của ông có thể là gây ra sự nghi ngờ vừa đủ về kết quả ở các bang quan trọng để gây áp lực buộc các cơ quan lập pháp bang do đảng Cộng hòa nắm giữ để đưa ra nhóm đại cử tri của riêng họ, thay thế ý chí của họ cho cử tri.
Và tiếp tục chiến đấu giữ áp lực cho các đảng viên Cộng hòa khác. Brad Raffensperger, ngoại trưởng Georgia, đã đồng ý với yêu cầu kiểm phiếu bằng tay của chiến dịch Trump, sẽ được thực hiện trên tất cả 159 quận của Georgia với tiền thuế của dân. Các số liệu hiếm khi thay đổi nhiều hơn vài trăm phiếu bầu, nhưng Georgia sẽ khó hoàn thành trước thời hạn chứng nhận của tiểu bang là ngày 20 tháng 11 — đặc biệt là đối với các quận lớn hơn và thân thiện với Biden của tiểu bang. Điều đó làm tăng nguy cơ cơ quan lập pháp tiểu bang chỉ định một nhóm đại cử tri thân thiện với Trump.
Chính quyền của ông Trump cũng đã hỗ trợ ông ấy. Khi được hỏi về các kế hoạch chuyển giao trong một cuộc họp giao ban vào ngày 10 tháng 11, Ngoại trưởng Mike Pompeo đã đưa ra những điều dường như là một trò đùa về "một sự chuyển giao suôn sẻ sang chính quyền Trump thứ hai". Một ngày trước đó, ông Barr, người trước đó đã so sánh các công tố viên cấp thấp với trẻ mẫu giáo, đã ủy quyền cho họ điều tra các cáo buộc về bất cứ bất thường nào của bầu cử.
Ông Trump đang gây quỹ sau khi ông từ chối nhượng bộ. Chiến dịch của ông ta gửi đi một số tin nhắn mỗi ngày, cảnh báo rằng “Cánh tả sẽ cố gắng đánh cắp cuộc bầu cử này” và kêu gọi những người nhận tiền “đẩy mạnh và chống trả” bằng cách gửi tiền mặt — hầu hết trong số đó sẽ đến một ủy ban hành động chính trị của Trump.
Hợp tác với tố tụng của Trump có ý nghĩa đối với các đảng viên Cộng hòa được bầu, ít nhất là trong ngắn hạn. Hầu hết các cử tri của họ thích ông Trump hơn là họ thích dân biểu hoặc thượng nghị sĩ của họ. Tuy nhiên, trong trung hạn, nếu đảng muốn quay trở lại công việc giành chiến thắng trước đa số người Mỹ thì đảng này cần phải vượt qua bóng của Trump. Điều này sẽ trở nên khó khăn hơn nếu giới tinh hoa của Đảng Cộng hòa gửi cho cử tri của họ tín hiệu rằng Trump là tổng thống đúng đắn, thay vì Joe Biden.
Sự rụt rè của đảng Cộng hòa có nguy cơ gây thiệt hại lâu dài. Những câu nói đùa của ông Pompeo có thể cản trở công việc của các nhà ngoại giao Mỹ trong việc chuyển giao quyền lực ở các nền dân chủ trẻ hơn ở nước ngoài. Ở Mỹ, việc ông Trump gieo rắc nghi ngờ về cuộc bầu cử đã làm tổn hại niềm tin của người Mỹ vào thể chế của chính họ. Cuộc thăm dò gần đây nhất của Economist / YouGov cho thấy 86% cử tri của ông Trump tin rằng chiến thắng của ông Biden không hợp pháp. Ông Trump sẽ rời nhiệm sở vào ngày 20 tháng 1, nhưng sự ngờ vực mà ông đã gieo rắc sẽ không.
Người dịch: L. Tạ
Biên tập: Khanh Doan
Comments