Translated from Prism article Facebook and YouTube’s refusal to moderate misinformation in global languages harms communities of color
By Nick Nguyen and Carmen Scurato
Các công ty mạng xã hội đang cố tình phớt lờ nạn tin giả tràn lan trong các ngôn ngữ ngoài tiếng Anh, khiến cho các cộng đồng vốn dễ bị tổn thương càng phải đối mặt với các phát ngôn gây kích động thù hận, mối nguy hiểm sức khỏe, cũng như nạn đàn áp cử tri.
(stnazkul via iStock)
Cho đến nay Hồ sơ Facebook cho thấy rất nhiều bằng chứng về việc công ty này biết họ đã thất bại trong việc loại bỏ các phát biểu kích động thù hận, tin giả, cũng như kêu gọi bạo lực bằng nhiều thứ tiếng khác nhau. Cho dù việc nhìn nhận tác hại toàn cầu của Facebook rất quan trọng, chúng ta cũng không nên bỏ qua khoảng trống ngôn ngữ mạng xã hội đang làm tổn thương nhiều cộng đồng tại Mỹ.
Trong tập gần đây của chương trình Last Week Tonight, John Oliver đã thảo luận về thất bại của các nền tảng trên mạng trong việc kiểm soát tin giả ngoài tiếng Anh. Trong khi các công ty như Facebook hay YouTube đã thực hiện một số biện pháp xử lý vấn đề này bằng tiếng Anh, họ đã đồng thuận để tin giả được phát tán tràn lan không kiểm soát bằng các ngôn ngữ khác - với những hậu quả kinh khủng. Trong vòng nước rút cuộc bầu cử 2020, nhiều chiến dịch tin giả nhằm vào các cộng đồng thiểu số nhằm đàn áp kết quả cử tri bỏ phiếu. Và trong khi đại dịch diễn ra, những kẻ tung tin thất đức đã che mắt cộng đồng Latin bằng những tin tức dối trá trắng trợn về vaccine COVID-19.
Báo cáo của Oliver đã cho thấy tin giả nhằm vào các cộng đồng thiểu số tại Mỹ trở nên “trầm trọng hơn do không có các nguồn tin thay thế chính thống” cho các cộng đồng này bằng tiếng mẹ đẻ, dù việc này không mới. Đây chính là mục tiêu mà các tổ chức như Viet Fact Check hay Free Press đang cố gắng đấu tranh lấp đầy khoảng trống.
Chúng tôi đã tìm hiểu xem tin giả về bầu cử và sức khỏe gây hại thế nào cho các cộng đồng được nhắc trên. Kết quả đã xác nhận sự thờ ơ có hệ thống; trong khi các nền tảng vẫn còn một quãng đường dài để áp dụng các chính sách của họ bằng tiếng Anh, với những ngôn ngữ khác, tình trạng còn tệ hơn. Cho dù YouTube đã cấm InfoWars, công ty này làm ngơ phiên bản Alex Jones người Mỹ gốc Việt hàng tháng trời - và chỉ hành động khi bản tin của John Oliver được phát sóng. Và mặc cho nỗ lực của chúng tôi trong việc chỉ ra các bài đăng bằng tiếng Tây Ban Nha công khai kêu gọi bạo lực, những người kiểm duyệt phía Facebook vẫn dùng bản dịch tiếng Anh kém chất lượng để biện minh cho sự thờ ơ của mình. Hiểu đơn giản, những công ty này hiện không làm tròn chức trách để giữ an toàn cho người dân.
Áp lực và nhận thức của công chúng về vấn đề này là rất quan trọng để tìm ra con đường phía trước, nhưng vẫn chưa đủ. Những nỗ lực của chúng tôi trong việc tương tác trực tiếp với các nền tảng này đều thất bại — cả YouTube và Facebook đều chưa minh bạch về mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Facebook cũng đang ngăn chặn một cách có hệ thống quyền truy cập của các học giả và nhà nghiên cứu đang nghiên cứu cách thức lan truyền thông tin sai lệch trên nền tảng này.
Mới đây nhất, người tố cáo và cựu nhân viên Facebook Frances Haugen đã cung cấp các tài liệu chi tiết tại sao an toàn cộng đồng không phải là ưu tiên, đã được Quốc hội kiểm chứng về cách thức công ty vận hành đặt lợi nhuận lên trên con người: "Có vẻ như Facebook đã đầu tư nhiều vào những người dùng có thể mang lại lợi nhuận nhiều hơn, cho dù rủi ro có thể không được phân bổ đều dựa trên tiêu chí lợi nhuận. Sự khác biệt trong các phương pháp kiểm duyệt giữa các ngôn ngữ phản ánh tầm nhìn hạn hẹp của Facebook khi ưu tiên tăng trưởng và lợi nhuận. Các bài báo của Facebook đã xác nhận thêm về sự vô năng của công ty này trong việc ngăn chặn kích động thù địch và thông tin sai lệch ở các khu vực khác trên toàn cầu.
Nói cách khác, Facebook dành ít thời gian và công sức để bảo vệ những người dùng không trực tiếp đóng góp cho lợi nhuận của công ty hay cho những tít báo tiêu cực về công ty ở Mỹ.
Cách mà tin vịt được phép lan truyền trên mạng xã hội là một cơn bão hoàn hảo của sự cố ý thờ ơ, công nghệ thao túng tâm lý/cảm xúc xã hội (social engineering) và ưu tiên lợi nhuận. Các nền tảng liên tục thu thập dữ liệu cá nhân và nhân khẩu học của chúng ta để cá nhân hóa nguồn cấp dữ liệu tin tức và các đề xuất video. Thông tin sai lệch được tạo ra nhằm nắm bắt sự lo lắng và tổn thương của từng nhóm cụ thể với độ chính xác đáng kinh ngạc, cuối cùng để thúc đẩy nhiều cú nhấp chuột hơn, nhiều bình luận hơn và do đó có nhiều lượt xem hơn. Ngược lại, sự tương tác này cung cấp dữ liệu cho các thuật toán được thiết kế chỉ để truyền bá nội dung bất kể chúng có chính xác hay không.
Vậy tiếp theo là gì? Nếu các nền tảng muốn hoạt động trên quy mô toàn cầu, thì ngôn ngữ không nên là rào cản để giữ cho cộng đồng an toàn. Quốc hội và Ủy ban Thương mại Liên bang phải làm việc cùng nhau để thông qua một khung quyền riêng tư bảo vệ các quyền công dân của những người sống trong nền dân chủ đa ngôn ngữ và đa dạng của chúng ta.
Các nền tảng cũng phải công bố các báo cáo minh bạch thường xuyên và cho phép các nhà nghiên cứu độc lập, những người đang tìm cách hiểu những tác hại do mô hình kinh doanh dựa trên sự tham gia của các công ty này gây ra, được quyền tiếp cận.
Hơn hết, phân biệt ngôn ngữ rõ ràng đã làm tổn thương tất cả người dân Mỹ. Sức khỏe và an toàn cộng đồng không nên là điều bị loại bỏ khi chuyển ngữ.
Lược dịch: Duong Nguyen
Biên tập: Derek
Comments