Translated from Politifact's article In his continued sparring with Fauci, Sen. Paul oversimplified the science
By Julie Appleby, on 25-03-2021, 13:00:00
Thượng nghị sĩ Rand Paul của Kentucky, người được biết tới với những quan điểm trái ngược ý kiến chuyên gia bệnh truyền nhiễm- bác sĩ Anthony Fauci, lập luận chống lại khuyến nghị đeo khẩu trang cho những người đã mắc Covid-19 hoặc đã được tiêm vaccine bằng trích dẫn nghiên cứu trên tạp chí JAMA. Ông nói rằng:
“Xin lỗi bác sĩ Fauci và những kẻ gây hoang mang khác, nhưng nghiên cứu mới nhất đã cho thấy vaccine và miễn dịch thu được từ nhiễm tự nhiên CÓ hiệu quả tốt trong việc vô hiệu hoá các biến thể COVID.” Tweet ngày 21/03/2021.
Ông Paul đã đúng về bài báo nghiên cứu trên JAMA cho thấy việc tiêm chủng hoặc từng bị nhiễm bệnh giúp trung hoà virus trong lần nhiễm sau; nhưng nghiên cứu này có cỡ mẫu rất nhỏ. Và ông ta bỏ qua những chi tiết quan trọng về các biến thể, và điều đó làm đơn giản hoá quá mức một vấn đề phức tạp.
Cho nên, với những lý do trên, chúng tôi đánh giá nhận định của Thượng nghị sĩ chỉ là một nửa sự thật (Half True).
Thượng nghị sĩ Rand Paul của Kentucky, người được biết tới với những quan điểm trái ngược ý kiến chuyên gia bệnh truyền nhiễm- bác sĩ Anthony Fauci. Hai người đã xảy ra xung đột tại phiên điều trần Thượng viện khi ông Paul, thuộc Đảng cộng hoà, lập luận chống lại khuyến nghị đeo khẩu trang cho những người đã mắc Covid-19 hoặc đã được tiêm vaccine. Tại phiên điều trần, ông Fauci, cố vấn y tế trưởng của Tổng thống Joe Biden, phản đối việc ông Paul mô tả việc mang khẩu trang như là “đóng kịch.” Ông Fauci cho biết, việc tiếp tục thận trọng là cần thiết, trong khi các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu những biến thể đang lưu hành ở Mỹ và các quốc gia khác. Mấy ngày sau, ông Paul, một bác sĩ chuyên khoa mắt, tiếp tục réo tên Fauci trong một tweet khác, và chỉ ra một nghiên cứu mà theo như ông ấy "cho thấy rằng vaccine và miễn dịch đạt được tự nhiên CÓ hiệu quả tốt trong việc vô hiệu hoá những biến thể COVID.” Tweet trên có liên kết đến một nghiên cứu được đăng online ở JAMA Network, một hệ thống các tạp chí y tế chuyên khoa. Chúng tôi đã cố gắng liên hệ với văn phòng của ông Paul để tìm thêm nguồn cho tweet của ông ấy nhưng không nhận được phản hồi. Nên chúng tôi đã hỏi những chuyên gia: Liệu các biến thể Coronavirus có bị vô hiệu hoá bởi vaccine hay miễn dịch tự nhiên đạt được ở những người khỏi bệnh hay không? Nói một cách ngắn gọn, nghiên cứu được trích dẫn bởi ông Paul có cho thấy một mức độ tốt các kháng thể trung hoà trong máu những người đã bị nhiễm hoặc được tiêm vaccine, và chúng có thể chống lại ít nhất một số biến thể đang lưu hành. Nhưng đó không phải là tất cả. Tác giả của nghiên cứu trên, Mehul S. Suthar cho biết: Kết quả nghiên cứu rất đáng khích lệ nhưng không nói lên tất cả vấn đề: “Điều đó có nghĩa nghiên cứu của chúng tôi chỉ quan sát trên một khía cạnh của đáp ứng miễn dịch, là kháng thể.” Ví dụ nhỏ. Câu hỏi lớn. Kháng thể trung hoà rất quan trọng bởi vì chúng có thể ngăn ngừa khả năng virus lây nhiễm vào tế bào (như virus gây nên Covid). Nhưng cơ thể còn nhiều cơ chế bảo vệ khác. Suthar ví dụ tế bào lympho T có thể bị kích thích bởi nhiễm bệnh hoặc tiêm chủng, mặc dù nghiên cứu không được thiết kế để quan sát việc này. Các nhà nghiên cứu đã thu thập mẫu máu từ 40 người đang điều trị Covid ở bệnh viện hoặc đã khỏi bệnh. Trợ lý giáo sự tại trung tâm vaccine đại học Emony, Suthar cho biết rằng họ đã nhận 14 mẫu máu của những người đã tiêm hai mũi vaccine Moderna từ Viện y tế quốc gia. Sau đó, họ tiến hành thí nghiệm trên những mẫu đó với virus SARS-CoV-2 nguyên thủy và những biến thể khác, bao gồm cả biến thể được đặt tên B.1.1.7. Biến thể này xuất hiện đầu tiên ở Vương quốc Anh và hiện nay đang lây lan rộng rãi tại Hoa Kỳ. Họ muốn biết liệu kháng thể sinh ra từ nhiễm bệnh tự nhiên hoặc do tiêm chủng có bất hoạt được biến thể B.1.1.7-alpha không? Suthar cho biết: “May mắn là kháng thể của chúng ta hoạt động tốt trước biến thể Alpha.” Tuy nhiên, bất kỳ nghiên cứu nào cũng có những lưu ý. Trước hết, kết quả nghiên cứu được dựa trên một lượng mẫu nhỏ. Và phân tích này không bao gồm những biến thể khác cần quan tâm, ví dụ như biến thể Beta và Gamma, do đó làm cho việc đưa ra một kết luận chung trở nên khó khăn. Cuối cùng, kháng thể chỉ là một trong những thước đo về khả năng bảo vệ trước bệnh tật. Nghiên cứu đo lường lượng kháng thể trong phòng thí nghiệm cho thấy một số khả năng miễn dịch được tạo ra từ cả nhiễm bệnh và tiêm chủng, nhưng sức mạnh và độ bền của sự bảo vệ này - sự hiệu quả trên thực thế - là một câu hỏi hoàn toàn khác. Điều này một phần là do nồng độ lý tưởng của kháng thể trung hoà cần có để đạt được sự bảo vệ vẫn chưa rõ, và những biện pháp bảo vệ khác của hệ miễn dịch như tế bào lympho T vẫn chưa được đo lường. Ngoài ra, trên thực tế, những nhân tố khác như là loại biến thể mà một người tiếp xúc, và sự hiện diện của những yếu tố giảm nhẹ khác có thể gây ra sự khác biệt, bao gồm khẩu trang và hệ thống thông gió tốt. Một học giả thâm niên tại đại học Y tế cộng đồngJohns Hopkins Bloomberg, Gigi Gronvall cho biết: “Một phần của lý do dữ liệu thực tế rất quan trọng là nhìn vào bức tranh tổng thể của miễn dịch. Ngoài ra, với mức độ lây lan bệnh tật trong cộng đồng, tôi lo ngại rằng sẽ có thêm nhiều biến thể xuất hiện.” Vấn đề biến thể virus Tweet của ông Paul nhắm vào sự tiếp cận quá thận trọng của các chuyên gia sức khoẻ cộng đồng. Nhưng tweet của ông lại không nắm bắt được nghiên cứu đó trên biến thể virus nào, cũng không để cập đến những nghiên cứu trên các biến thể khác. Gronvall cho biết: “Những khẳng định quy chụp từ các chuyên gia phi khoa học sẽ không có ý nghĩa gì”. Giáo sư y khoa và chuyên gia bệnh truyền nhiễm tại đại học Georgetown, tiến sĩ Jesse Goodman đồng ý với nhận định trên. Tiến sĩ Goodman, ngừời từng là nhà khoa học trưởng của Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm dưới thời tổng tống Obama, cho biết: "Thật sai lầm khi tuyên bố chiến thắng và nói rằng không còn vấn đề gì với các biến thể, và những người đã từng nhiễm bệnh trước đó sẽ an toàn." Virus đột biến một cách tự nhiên khi nhân lên. Cho nên không có gì đáng ngạc nhiên khi virus corona đã làm tương tự. Một vài biến thể đã xuất hiện, bao gồm cả những biến thể tự phát triển từ California và New York. Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm trên những mẫu máu từ những người tham gia thử nghiệm vaccine ở Nam Phi cho thấy lượng kháng thể trung hoà thấp hơn, có thể liên quan đến biến thể đang lưu hành tại đây. Mức độ chênh lệnh nồng độ kháng thể của những mẫu trên vẫn chưa được xác định được. Ngày 11 tháng 2, ông Fauci đã viết trong một bài viết xuất bản trên JAMA: Nồng độ vẫn còn cao và có thể “vô hiệu hoá hiệu quả virus”. Dù vây, các thử nghiệm lâm sàng để kiểm tra vaccine Covid trước khi chúng được chấp thuận sử dụng cho tình trạng khẩn cấp cho thấy hiệu quả thấp hơn khi thử nghiệm ở những khu vực có biến thể Beta lưu hành. Goodman cho biết :"Chúng tôi hi vọng vaccine và sự nhiễm bệnh trước đó cung cấp khả năng bảo vệ đáng kể trước những biến thể có kiểu gene gần giống nhau. Nhưng khi bộ gene của các biến thể trở nên khác biệt (như biến thể Beta) khả năng bảo vệ có thể sẽ giảm xuống.” Theo nghiên cứu, mục tiêu chính của vaccine là giảm nằm viện và tử vong do Covid, và tất cả vaccine ở Hoa Kỳ về căn bản làm được điều đó. Goodman nói:“Cho dù vaccine hiện tại không phải là hoàn hảo, chúng đều có khả năng ngăn bệnh nặng.” Đừng cho rằng những người bình phục từ covid hay đã được tiêm chủng nghĩa là không có nguy cơ nhiễm bệnh như tweet của ông Paul ám chỉ. Trước hết, tái nhiễm khá hiếm nhưng có thể xảy ra. Goodman chỉ ra một nghiên cứu gần đây ở Đan Mạch cho thấy một lượng nhỏ (0.65%) người đã từng dương tính với Covid vào mùa xuân lại bị bệnh. Goodman nói: “Mọi người không nên cho rằng nếu được tiêm vaccine hoặc từng bị nhiễm bệnh là sẽ không còn nguy cơ tái nhiễm trong tương lai”. Mặc dù không có vaccine nào có hiệu quả 100%, Gronvall tại Hopkins cho rằng không được sử dụng nó để né tránh việc tiêm chủng. Cô cho biết: “Vaccine có vẻ rất tuyệt. Hãy tiêm nó khi bạn có thể.” Nhận định của chúng tôi Ông Paul đã đúng về việc nghiên cứu tại JAMA cho thấy việc tiêm chủng hoặc từng bị nhiễm bệnh giúp trung hoà virus trong lần nhiễm sau; nhưng nghiên cứu này có cỡ mẫu rất nhỏ. Và ông ta bỏ qua những chi tiết quan trọng, và điều đó làm đơn giản hoá quá mức một vấn đề phức tạp. Nghiên cứu chỉ đề cập đến một loại biến thể alpha - và không bao gồm việc phân tích những biến thể khác đang lưu hành, hay khả năng những xuất hiện thêm những biến thể mới. Ngoài ra, loại kháng thể được nghiên cứu chỉ là một trong những yếu tố giúp đề kháng trước bệnh tật, và ý nghĩa của nồng độ kháng thể đo được trong phòng thí nghiệm đối với thực tế vẫn còn là dấu chấm hỏi. Cho nên, với những lý do trên, chúng tôi đánh giá nhận định của Thượng nghị sĩ chỉ là một nửa sự thật (Half True).
Người dịch: Tran Tuan Hanh
Biên tập: Chau Tran & Tran Tuan Hanh
Comments