- Jun 11, 2020
- 8 min read

Cách chính phủ Mỹ cách ly chủng tộc- một lịch sử bị lãng quên

Updated: Jun 28, 2020

Terry Gross, ngày 3 tháng 5, 2017

Translated from NPR article "A 'Forgotten History' of How the U.S. Government Segregated America."

Các chính sách nhà ở liên bang được tạo ra sau cuộc đại khủng hoảng kinh tế đảm bảo rằng người Mỹ gốc Phi và những người da màu khác bị cách ly khỏi các cộng đồng ngoại ô mới - và thay vào đó họ bị đẩy vào các dự án nhà ở đô thị, như tòa tháp Brewster-Doulass của Detroit.

Paul Sancya / AP

Vào năm 1933, vì nạn thiếu nhà ở, chính phủ liên bang Mỹ đã kiến tạo một chương trình với mục đích làm gia tăng - và cách ly - số lượng nhà cửa tại Mỹ. Tác giả Richard Rothstein cho biết rằng những chương trình hỗ trợ nhà cửa được đưa ra dưới tổ hợp Chính Sách Kinh Tế Mới (New Deal) là tương đương với việc tài trợ một hệ thống cách ly chủng tộc từ chính phủ.

Theo lời ông nói, những nỗ lực từ chính phủ "chủ yếu chỉ để cung cấp nhà cửa cho gia đình người da trắng có tầng lớp trung lưu hoặc thấp hơn". Cộng đồng người Mỹ gốc Phi và những thành phần người da màu khác đã không được gia nhập vào những cộng đồng ngoại thành mới, và đã bị đẩy vào những dự án địa ốc ở nội thành.

Cuốn sách mới của Rothstein - tựa đề là The Color of Law (Màu Sắc Của Luật) - phân tích cách mà những chính sách từ địa phương, tiểu bang, và liên bang đã dẫn đến sự cách ly chủng tộc. Theo ông cho thấy, Cục Quản Lý Gia Cư Liên Bang (Federal Housing Administration, viết tắt là FHA) được thành lập trong năm 1934 đã đẩy mạnh thêm nỗ lực cách ly chủng tộc với chính sách được gọi là "khoanh vùng đỏ" (redlining). Ở chính thời điểm đó, FHA cũng phụ cấp cho các chủ thầu chuyên sản xuất hàng loạt nhà cửa cho những khu vực người da trắng ở, dưới điều kiện là không có ngôi nhà nào được bán cho người Mỹ gốc Phi.

Rothstein cho biết là những chính sách xưa này đã gây ra ảnh hưởng lâu dài ở xã hội Mỹ. "Hiện tại, việc cách ly chủng tộc ở nhiều đô thị lại dẫn đến một sự bất bình đẳng bị động, bởi vì gia đình ở những khu phố bị cách ly khó mà tiến lên được do thiếu cơ hội", theo lời ông. "Nếu chúng ta muốn tăng cường sự bình đẳng xã hội, nếu chúng ta muốn làm giảm thái độ thù địch giữa cảnh sát và những thanh niên người Mỹ gốc Phi, thì ta cần bắt tay huỷ bỏ sự cách ly chủng tộc"

Những điểm nổi bật trong cuộc phỏng vấn

Cách FHA biện hộ cho sự phân biệt chủng tộc

FHA lý luận rằng nếu người Mỹ gốc Phi được mua nhà ở những ngoại thành này, thậm chí nếu họ chỉ được mua căn ở gần đó, thì những căn nhà của người da trắng mà FHA đang cho bảo hiểm sẽ bị tuột giá, và vì vậy số tiền họ cho vay sẽ gặp rủi ro.

Lý luận này từ phía FHA lại không có căn cứ. Thực tế là khi người Mỹ gốc Phi cố gắng mua nhà trong những khu vực mà hoàn toàn (hoặc phần đông) chỉ có người da trắng ở, giá bất động sản tăng lên vì người Mỹ gốc Phi sẵn sàng trả giá cao hơn so với người da trắng, đơn giản là vì nguồn cung cấp nhà cửa của họ bị hạn chế và họ có quá ít sự lựa chọn. Vì thế, lời giải thích mà FHA đã đưa ra không hề dựa trên một khảo sát nào. Nó không hề dựa trên thực tế nào cả.

Cách các cơ quan liên bang sử dụng khoanh vùng đỏ để cách ly người Mỹ gốc Phi

Cụm từ "khoanh vùng đỏ"...bắt nguồn từ quá trình triển khai tổ hợp Chính Sách Kinh Tế Mới (New Deal), từ những bản đồ của mỗi khu đô thị trong toàn nước. Những bản đồ đó được Tập Đoàn Vốn Địa Ốc (Home Owners Loan Corp) mã hoá bằng màu, và sau đó FHA đã dùng những mã hoá màu này để biểu thị nơi nào là an toàn cho việc bảo hiểm thế chấp. Tất cả những nơi nào mà người Mỹ gốc Phi ở, và tất cả những nơi xung quanh đó, đều được tô màu đỏ để cho các thẩm định viên biết rằng những khu phố này quá rủi ro để bảo hiểm thế chấp.

Nói đến Cẩm Nang của FHA rõ ràng đề ra những chính sách mang tính phân biệt (segregationist)

Trong một văn bản mang tên "Cẩm Nang của FHA (Underwriting Manual of the FHA)" có câu ghi rằng "những nhóm có sắc tộc không tương hợp với nhau không nên được ở chung một cộng đồng", có nghĩa là vốn vay cho người Mỹ gốc Phi không được bán bảo hiểm.

Trong một dự án xây dựng ở Detroit giữa thời Đệ Nhị Thế Chiến, FHA đã từ chối tiến hành dự án này trừ khi nhà xây dựng lập nên một bức tường xi măng cao 2 mét để tách riêng nó khỏi khu vực của người Mỹ gốc Phi ở gần đó, mục đích để đảm bảo rằng không một người Mỹ gốc Phi nào có thể bước chân vào khu phố đó.

Cuốn Cẩm Nang của FHA khuyến nghị rằng một cách hiệu quả để chia tách khu phố của người Mỹ gốc Phi và người Mỹ da trắng là bằng cách xây dựng đại lộ. Vậy đây không phải là một chính sách pháp luật ban hành, mà là quy định chung của chính phủ.

Nói đến những ảnh hưởng lâu dài của việc người Mỹ gốc Phi bị cấm mua nhà ở ngoại thành và thế chấp tài sản nhà

Hiện tại, thu nhập trung bình của người Mỹ gốc Phi chiếm 60% thu nhập trung bình của người da trắng. Nhưng tài sản của họ chỉ bằng 5% tài sản của người da trắng. Phần lớn gia đình trong tầng lớp trung lưu ở nước Mỹ tích lũy tài sản từ vốn thế chấp nhà. Vì thế, sự khác biệt quá chênh lệch giữa 60% tỷ lệ thu nhập và 5% tỷ lệ tài sản phần lớn là vì những chính sách xây dựng nhà cửa đã được liên bang ban hành trong suốt thế kỷ 20.

Những gia đình người Mỹ gốc Phi bị FHA cấm mua nhà ở ngoại thành vào những thập niên 40, 50, đến cả 60, không đạt được bất kỳ tăng trưởng trong vốn thế chấp nhà như người da trắng đạt được. Vì thế, trong cuối thập niên 40 và 50, những ngôi nhà nằm trong ngoại thành ở phía Nam San Francisco như là Daly City, như Levittown, hay bất kỳ thành phố tương tự xuyên trong nước đã được bán với mức giá gấp đôi mức thu nhập trung bình quốc gia. Những gia đình giai cấp công nhân được FHA thế chấp đã có khả năng mua những ngôi nhà này. Người Mỹ gốc Phi cũng có đủ khả năng mua các ngôi nhà đó nhưng lại bị cấm mua. Hiện tại, những ngôi nhà đó tối thiểu đáng giá $300,000 hay $400,000, cao gấp 6 đến 8 lần so với thu nhập trung bình quốc gia.

Vào năm 1968, Đạo Luật Bình Đẳng Gia Cư được ban hành, như để nói, “OK, người Mỹ gốc Phi, các ông bà có thể mua nhà ở Daly City hay Levittown rồi” ...nhưng đây là một lời hứa trống rỗng bởi vì trong lúc người Mỹ trắng được mua nhà và tích lũy được tài sản thế chấp và của cải, những ngôi nhà đó đã không còn nằm trong tầm khả năng của những gia đình người Mỹ gốc Phi dù họ có thể đủ điều kiện nếu trước đó không phải vì bị cấm.

Những gia đình người da trắng có khả năng cho con cái học đại học với thế chấp tài sản của họ; họ có thể chăm sóc cho ba mẹ lớn tuổi của mình mà không cần lệ thuộc đến những người con cái. Họ có khả năng để lại của cải cho con cái mình. Những người Mỹ gốc Phi không nhận được bất kỳ lợi thế nào cả vì lâu nay đã bị ngăn cấm không được mua nhà trong các ngoại thành này.

Nói đến cách mà dự án địa ốc ngày xưa dành cho giới người da trắng tầng lớp trung lưu và thấp hơn nay đã trở thành nơi mà phần đông là người da Đen và người nghèo.

Mô hình nhà ở xã hội được khởi đầu trong nước giữa thời Chính Sách Kinh Tế Mới (New Deal) với mục đích nhắm đến tệ nạn thiếu nhà ở; nó không phải là chương trình phúc lợi xã hội dành cho người nghèo. Trong thời kỳ Đại Khủng Hoảng (Great Depression), hoàn toàn không có dự án xây dựng nhà ở nào hoạt động cả. Những gia đình trung lưu và giai cấp công nhân lúc đó đã ở trong giai đoạn mất hết nhà cửa khi họ bị thất việc. Do đó, rất nhiều gia đình người trung lưu bị thất việc và gia đình giai cấp công nhân người da trắng đã trở thành nhóm cử tri mà chính quyền liên bang Mỹ quan tâm tới nhất. Vì thế, chính quyền liên bang đã bắt đầu lên kế hoạch xây dựng nhà ở xã hội dành riêng cho người da trắng trên nhiều thành phố khắp nước Mỹ. Bản năng của vài bang chức cầm quyền với chủ nghĩa Tự Do (Liberal) trong thời tổng thống Roosevelt cũng có dẫn đến một số dự án xây dựng nhà cửa cho người Mỹ gốc Phi, nhưng những dự án đó luôn là những dự án riêng, không được hội nhập chính thức.

Những dự án xây dựng dành cho người da trắng có rất nhiều nhà còn trống; những dự án xây dựng dành cho người da Đen thì phải chờ rất lâu mới tìm được chỗ. Cuối cùng thì tình trạng này trở nên quá lộ liễu, khiến những người cầm quyền trong chính quyền liên bang mở cửa cho người Mỹ gốc Phi vào những nơi được chỉ định cho người da trắng, và những nơi ấy đầy người Mỹ gốc Phi. Cũng trong lúc ấy, nhiều ngành công nghiệp dọn ra khỏi các thành phố, bỏ lại người Mỹ gốc Phi ở những khu vực đó để trở nên nghèo hơn. Những khu ở ấy trở thành khu ở của người nghèo, không còn dành cho giai cấp công nhân. Những khu ấy được nhận trợ cấp mà trước giờ chưa ba giờ nhận được...và chúng đã trở thành những "khu ở chuột" mà ngày nay ta hay so sánh với mô hình nhà ở xã hội.

Những nhà ở còn trống tại khu vực của người da trắng được tạo ra bởi FHA với mục đích để làm cho nước Mỹ chuyền về ngoại ô (suburbanize), và FHA trợ cấp việc xây dựng hàng loạt để nhà xây dựng tạo ra những tổ ở dành riêng cho người da trắng, và họ cũng trợ cấp cho những gia đình đang sống tại mô hình nhà ở xã hội, kể cả nhiều người da trắng đang sống ở trọng tâm thành phố để họ dời đến các ngoại thành riêng người da trắng này. Vì vậy FHA đã làm thu giảm dân số người da trắng tại các nhà ở xã hội, trong khi đó uỷ quyền nhà ở xã hội đã phải lãnh trách nhiệm đùm bọc những người Mỹ gốc Phi ngày càng nghèo đến mức mà họ không thể trả đủ tiền thuê nhà hàng tháng.

Khang Tôn đã phiên dịch bài viết này.

Cách chính phủ Mỹ cách ly chủng tộc- một lịch sử bị lãng quên

Những điểm nổi bật trong cuộc phỏng vấn

Recent Posts

Comments

Subscribe to Our Newsletter