Translated from The New York Times article What’s a Runoff, and Why Are There Two? Here’s Why Georgia Matters
Cả hai Thượng nghị sĩ bang Georgia đều chưa giành được đa số phiếu bầu trong Ngày Bầu cử và phải tiến tới tranh cử tái đấu vào tháng Giêng, một bước ngoặt quyết định quyền kiểm soát Thượng viện.
Luke Broadwater, ngày 07 tháng 11, 2020
Ông Jon Ossoff, thuộc Đảng Dân chủ, đang tiến tới cuộc tranh cử tái đấu sau khi Thượng Nghị sĩ David Perdue không giành được đa số phiếu để tái cử. Nicole Craine | The New York Times.
Khi dư âm cuộc chạy đua vào Nhà trắng tạm lắng xuống, giới chính trị lại dồn mắt vào Georgia, tiểu bang nơi hai cuộc tranh cử tái đấu vào tháng Giêng tới sẽ gần như quyết định đảng phái nào nắm quyền kiểm soát Thượng viện.
Kết quả hai cuộc đấu này sẽ ngã ngũ hai tuần trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Joseph R. Biden Jr.; hoặc sẽ mang lại thế đa số cho phe Dân chủ, góp phần trao thêm quyền lực vào tay vị tân tổng thống để thực thi các chính sách và đề cử các vị trí quan trọng theo ý ông, hoặc phe Cộng hoà sẽ tại vị và gây ảnh hưởng lên kế hoạch của ông.
Trong những tuần sắp tới, hàng chục triệu đô ngân sách tranh cử sẽ đổ về tiểu bang này phục vụ một cuộc đua quảng cáo chính trị, trong khi các lãnh đạo và nhóm lợi ích của cả hai phe tìm cách lèo lái sự chú ý về hai cuộc tranh cử này.
Đây là cách mọi chuyện sẽ diễn ra.
Tranh cử tái đấu là gì?
Một cuộc tranh cử tái đấu về cơ bản là một cuộc đấu lại khi không ứng viên nào đạt chỉ tiêu đắc cử. Theo luật tiểu bang Georgia, các ứng viên phải giành đa số phiếu bầu để đắc cử. Nếu không ứng viên nào vượt qua mốc 50 phần trăm, hai người dẫn trước sẽ đối đầu trong cuộc tranh cử tái đấu để quyết định người thắng cuộc.
Luật tái đấu bang Georgia ra đời vào những năm 1960 nhằm bảo vệ quyền lực chính trị của người da trắng tại một tiểu bang đa phần da trắng, hạn chế ảnh hưởng từ các nhà chính trị Da Đen, vốn có cửa thắng cao trong tranh cử đa ứng viên với lượng lớn phiếu bầu, theo báo cáo của Bộ Nội vụ.
Từ thập niên 1990, phe Dân chủ mới chỉ đắc cử một trong bảy lần tái đấu trong bầu cử đại chúng hoặc bầu cử đặc biệt, theo Inside Elections, một tờ báo chính trị không theo đảng phái.
Tại sao Georgia có tới hai cuộc tái đấu?
Mặc dù thông thường các cuộc tranh cử Thượng viện được sắp đặt xen kẽ nhằm tránh việc hai ghế Thượng viện tại cùng một tiểu bang cùng lúc đến kỳ tái bầu cử, năm nay là một năm bất thường đối với Georgia.
Thượng nghị sĩ David Perdue, thuộc Đảng Cộng hòa, đứng trước cuộc tái tranh cử cho vị trí ông giành được vào năm 2014. Bên cạnh đó, Thượng nghị sĩ Kelly Loeffler - cũng là đảng viên Cộng hòa được chỉ định vào năm ngoái nhằm thay thế Thượng Nghị sĩ Johnny Isakson về hưu vì lý do sức khỏe – đứng trước cuộc bầu cử đặc biệt để được làm nốt nhiệm kỳ cho đến năm 2022.
Cả hai cuộc chạy đua này đều đi đến tái đấu, vì cả ứng viên tại vị lẫn ứng viên mới đều không đạt đủ tối thiểu 50 phần trăm số phiếu bầu.
Sau khi cuộc kiểm phiếu kéo dài kết thúc vào đêm thứ Sáu, ông Perdue hụt mất thế đa số cần để tái đắc cử trong cuộc đối đầu với ông Jon Ossoff, phe Dân chủ, dẫn đến cuộc tái đấu với hai ứng viên này. Ông Ossoff đã thất bại trong cuộc tái đấu cho vị trí Hạ viện.
Kết quả đã cho thấy rõ từ thứ Ba rằng cuộc tranh cử của bà Loeffler sẽ đi đến tái đấu, sau khi Mục sư Raphael Warnock, đảng viên Dân chủ, và bà Loeffler cùng dẫn đầu cuộc đua khắc nghiệt cho vị trí thay thế ông Isakson.
Các cuộc tái đấu diễn ra khi nào và làm sao để người dân tham gia?
Luật tiểu bang Georgia quy định các cuộc tái đấu sẽ diễn ra vào thứ Ba của tuần thứ chín tính từ ngày bầu cử. Ngày này rơi vào mùng 05 tháng Giêng. Cử tri phải đăng ký tham gia chậm nhất đến mùng 07 tháng 12.
Tiểu bang sẽ mở hòm phiếu bầu sớm trong ba tuần. Cử tri đã đăng ký sẽ được bỏ phiếu qua thư nếu yêu cầu phiếu bầu vắng mặt.
Mục sư Raphael Warnock, đảng viên Dân chủ, sẽ tham gia tái cuộc tái đấu vào tháng Giêng cho vị trí tại Thượng viện hiện đang nằm trong tay bà Kelly Loeffler. Lynsey Weatherspoon | The New York Times
Tái đấu có gì khác so với các cuộc bỏ phiếu khác trong Ngày Bầu cử?
Thông thường các ứng viên sẽ gặp khó khăn hơn khi vận động cử tri đi bỏ phiếu cho các cuộc tranh cử không liên quan đến vị trí Tổng thống, chưa kể đợt tranh cử đặc biệt này lại ngay sau kỳ lễ năm mới, giữa đại dịch coronavirus.
Trước đây phe Dân chủ thường có ít cửa thắng trong các cuộc tái đấu, trong khi phe Cộng hòa thường xuyên vượt mặt nhờ thiên hướng chính trị bảo thủ tại Georgia.
Tuy nhiên, năm nay cả hai đảng phái đều được dự báo sẽ dốc mọi nguồn lực nhằm vận động cử tri cho cuộc tái đấu, và vì không còn cuộc tranh cử nào khác trên cả nước, sự chú ý của dư luận toàn quốc sẽ đổ dồn về Georgia.
Hệ quả sẽ là rất lớn. Phe Cộng hòa đang nắm thế đa số 53 – 47, nhưng sau các cuộc bầu cử tuần này, họ đang ở thế hòa 48 – 48 với phe Dân chủ. Trong khi các cuộc tranh cử vào Thượng viện tại Alaska và North Carolina còn chưa ngã ngũ, phe Cộng hòa vẫn được xem là sẽ dẫn dầu ở những tiểu bang này, mang lại 50 ghế Thượng viện.
Nếu phe Cộng hòa giữ được thế dẫn trước ở những nơi này, phe Dân chủ phải giành được cả hai ghế ở Georgia thì mới kéo lại được thế hòa 50 – 50 tại Thượng viện. Khi đó, Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris có thể bỏ phiếu quyết định nhằm thực thi các chính sách của phe Dân chủ. Nếu chỉ thiếu một phiếu, phe Cộng hòa sẽ giữ được thế đa số, mặc dù ở mức chênh lệch vô cùng nhỏ.
Đối mặt với các vấn đề như ứng viên cho các vị trí tư pháp, gói kích cầu, các giải pháp về hạ tầng và y tế, chính sách thuế và chi tiêu, cuộc chạy đua vào Thượng viện tại Georgia sẽ căng thẳng gần như đợt tranh cử tổng thống nghẹt thở vừa qua.
Và với việc Tổng thống Trump từ chối thừa nhận thất bại, đưa ra cáo buộc vô căn cứ rằng ông bị nẫng tay trên, phe Cộng hòa có lẽ sẽ lợi dụng sự bất bình về cuộc bầu cử tổng thống vừa qua để khuấy động cử tri đi bỏ phiếu tại Georgia và ngăn chặn ông Biden nắm được Thượng viện, điều ông cần để có thể “bột gột nên hồ”.
Người dịch: Tom Nguyen
Biên tập: K. Tran
Comments