Translated from the Wall Street Journal article Can President Trump Pardon Himself and His Family?
Các chuyên gia pháp lý cho biết quyền hạn ân xá của tổng thống có phạm vi rộng, nhưng cũng có giới hạn
Byron Tau, ngày 2 tháng 12, 2020
Tổng thống Trump và các thành viên trong gia đình tại một Đại hội Đảng Cộng hòa vào tháng Tám.
Ảnh: Saul Loeb/Agence France-Presse/Getty Images
Trong lúc nhiệm kỳ sắp kết thúc, một số người ủng hộ Tổng thống Trump đang thúc giục ông xem xét việc ân xá cho các đồng minh thân cận, các thành viên trong gia đình và thậm chí cả bản thân ông.
Ông Trump “cần phải ân xá cho cả gia đình và bản thân”, người dẫn chương trình Sean Hannity của Fox News cho biết trên chương trình radio của mình trong tuần này. Ông Hannity cho biết các cuộc điều tra có động cơ chính trị đối với ông Trump có thể xảy ra khi ông mãn nhiệm và khuyến khích tổng thống sử dụng quyền lực hiến pháp của mình để ngăn chặn chúng.
Ông Trump đã ân xá cho cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn. Dưới đây là những gì ông ta có thể và không thể làm với quyền lực ân xá của mình.
Tổng thống có thể ân xá cho con cái, gia đình và các cộng sự thân cận của ông không?
Câu trả lời gần như chắc chắn là có. Hiến pháp Hoa Kỳ trao cho tổng thống quyền "ban hành các lệnh giảm tội và ân xá cho các tội chống lại Hoa Kỳ" - với một số giới hạn về quyền lực đó được tìm thấy trong văn bản của Hiến pháp hoặc trong các quyết định sau đó của tòa án.
Điều khoản này được phân tích để cho phép các tổng thống ân xá, xóa bỏ hoàn toàn các cáo buộc, hoặc ân giảm để giúp giảm án. Tổng thống cũng có thể giảm hoặc hủy bỏ tiền phạt.
Vào năm 1866, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ phán quyết rằng quyền ân xá “là không giới hạn, ngoại trừ các trường hợp bị luận tội”. Tòa án nói thêm: "Nó áp dụng tới mọi hành vi phạm tội có trong pháp luật, và có hiệu nghiệm bất cứ lúc nào sau khi được áp dụng, trước khi các thủ tục pháp lý được thực hiện hoặc trong thời gian ngừng hoạt động, hoặc sau khi kết án và phán xét."
Người kế nhiệm tổng thống không thể thu hồi hoặc đảo ngược lệnh ân xá.
Thậm chí có tiền lệ gần đây về việc một tổng thống đề nghị ân xá cho gia đình và các cộng sự thân cận của mình. Khi Bill Clinton rời chức tổng thống vào năm 2000, ông đã ân xá cho người anh cùng cha khác mẹ, Roger Clinton, cũng như một người bạn và cộng sự lâu năm, Susan McDougal, người đã từng ngồi tù vì từ chối khai trong cuộc điều tra về ông Clinton.
Tổng thống có thể tha thứ cho mình không?
Trong một bản ghi nhớ pháp lý ngắn được viết vài ngày trước khi Richard Nixon từ chức trong năm 1974 vì vai trò của mình trong vụ bê bối Watergate, Bộ Tư pháp đã nói rằng một tổng thống không thể ân xá cho chính mình theo nguyên tắc pháp lý lâu đời rằng “không ai có thể là thẩm phán trong trường hợp của riêng anh ấy. ”
Không có tổng thống nào từng cố gắng ân xá cho chính mình, và một số học giả pháp lý không đồng ý với ý kiến năm của Bộ Tư pháp vào năm 1974.
“Câu trả lời rất rõ ràng: Không ai biết, và chúng tôi có thể sẽ không bao giờ có được câu trả lời chắc chắn”, Giáo sư Alan Dershowitz của đại học Harvard viết trong một bài bày tỏ ý kiến vào năm 2018. Những người khác, như cựu công tố viên liên bang Andy McCarthy, cho rằng tổng thống được phép tự ân xá.
Ông Trump dường như tin rằng ông có thể ban cho mình sự khoan dung. Vào tháng 6 năm 2018, ông đã viết trên Twitter: “Như đã được nhiều học giả pháp luật tuyên bố, tôi hoàn toàn có quyền ÂN XÁ cho chính mình, nhưng tại sao tôi phải làm như vậy khi tôi chưa từng làm gì sai?”
Bất chấp ý kiến của Bộ Tư pháp vào năm 1974, ông Trump có thể cố gắng viết cho mình một lệnh ân xá trước khi rời chức tổng thống. Vấn đề sẽ chỉ đến tai một thẩm phán nếu Bộ Tư pháp trong tương lai quyết định truy tố ông, điều này sẽ buộc tòa án phải cân nhắc vấn đề này.
Liệu ân xá phải là ân xá cho những tội cụ thể? Tổng thống có thể viết đơn ân xá ngay cả khi một người nào đó hiện đang không bị điều tra không?
Jonathan Adler, giáo sư luật tại Đại học Case Western Reserve, cho biết: “Việc ân xá thường dành cho những tội cụ thể”. “Ở đây có những lý do để nghi ngờ rằng một lệnh ân xá có thể chỉ đơn giản áp dụng cho ‘bất kỳ và tất cả các hành vi vi phạm luật liên bang đã từng được thực hiện’".
Tuy nhiên, ranh giới chính xác của việc ân xá có thể mở rộng như thế nào thì vẫn chưa được xác nhận — và nhiều tổng thống đã ban đặc ân rộng rãi hoặc các khoan dung khác cho các nhóm người.
Ân xá của Gerald Ford cho ông Nixon là khá rộng - ân xá cựu tổng thống cho "tất cả các tội chống lại Hoa Kỳ" trong thời kỳ đương nhiệm.
Các ân xá khác liên quan đến số lượng người đông đảo. Jimmy Carter đã ban hành lệnh ân xá cho những người trốn tránh nghĩa vụ bộ đội trong Chiến tranh Việt Nam. George Washington và John Adams đã ban khoan dung cho những người tham gia vào cuộc nổi dậy chống lại những người thu thuế liên bang và James Madison ân xá cho nhiều cướp biển hoạt động ở Louisiana, trong khi Abraham Lincoln và Andrew Johnson đã ban sự khoan dung rộng rãi cho các cựu Liên minh miền Nam sau Nội chiến.
Việc ông Trump ân xá cho ông Flynn đã cứu ông thoát khỏi mọi tội phạm trong phạm vi quyền hạn điều tra của luật sư đặc biệt.
Tổng thống có thể ban lệnh ân xá trước khi bất kỳ cáo buộc nào được đưa ra. Hầu hết các học giả pháp lý đồng ý rằng tổng thống không thể ban hành ân xá cho những phạm tội chưa được thực hiện, nhưng có thể hứa hẹn một sự ân xá trong tương lai cho một cận sự đang lập kế hoạch phạm tội.
Những người lập Hiến pháp đã lo ngại về khả năng này khi soạn thảo quyền lực, nhưng tin rằng nó có thể được cân nhắc lại trong trường hợp luận tội.
“Điều mà mọi người lo sợ rằng nó sẽ được sử dụng cho việc tổng thống sẽ cử tay sai của mình làm những điều tồi tệ với lời hứa rằng một khi hành vi đã được thực hiện, họ sẽ được ân xá”, ông Adler nói. "May mắn thay, trong lịch sử của mình, chúng ta đã chưa từng thấy điều đó."
Có những khống chế nào về quyền ân xá không?
Tối cao Pháp viện đã cho rằng quyền lực ân xá nằm ngoài sự kiểm soát của Quốc hội, có nghĩa là nếu không có sửa đổi hiến pháp thì nhánh lập pháp có thể làm rất ít để khống chế quyền lực này.
Bất kỳ hành vi tham nhũng nào để đổi lấy ân xá đều có khả năng bị điều tra và bị buộc tội như một tội danh riêng biệt trong một số trường hợp, mặc dù điều đó ít có khả năng vô hiệu hóa sự ân xá.
Bộ Tư pháp đã mở một cuộc điều tra về những hoàn cảnh xung quanh việc ông Clinton ân xá cho nhà tị nạn tài chính Marc Rich, nhưng đã đóng lại cuộc điều tra vài năm sau đó mà không có bất kỳ cáo buộc nào. Người vợ quá cố của ông Rich đã là một nhà tài trợ đáng kể cho các hoạt động của đảng Dân chủ, bao gồm cả việc là một nhà hảo tâm lớn cho thư viện tổng thống của ông Clinton.
Quyền lực ân xá của tổng thống có áp dụng cho các hành vi vi phạm của tiểu bang không?
Không. Tổng thống chỉ có thể ban hành lệnh ân xá cho những tội liên bang. Sự khoan hồng của Tổng thống không thể ngăn các quan chức tiểu bang điều tra các hành vi vi phạm pháp luật tiểu bang mà ông Trump có thể từng làm, các cộng sự hoặc các thành viên gia đình của ông.
Các công tố viên của bang New York đang đấu tranh để được truy cập các bản khai thuế của ông Trump như một phần của cuộc điều tra hình sự diện rộng do Luật sư Cyrus Vance Jr của Quận Manhattan tiến hành về việc có thể có gian lận bảo hiểm hoặc ngân hàng. Thêm nữa, tổng chưởng lý New York đang tiến hành một cuộc điều tra dân sự riêng biệt.
Tổng thống không có thể cắt giảm hoặc chấm dứt các cuộc điều tra đó bằng cách sử dụng quyền lực ân xá của mình.
Biên dịch: Khang Tôn
ความคิดเห็น