Theo những tiêu chuẩn chính trị, việc ông Biden chọn bà Harris làm ứng cử viên phó tổng thống là chuyện bình thường. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ lại, sự lựa chọn này có tính chất lịch sử và mang nhiều ý nghĩa với phụ nữ Da Đen.
Jonathan Martin and Astead W. Herndon, ngày 11 tháng 8, 2020
Translated from The New York Times article In Kamala Harris, a Choice at Once Safe and Energizing
Joseph R. Biden Jr. và Thượng nghị sĩ Kamala harris vào tháng 9, sau buổi tranh luận nội bộ đảng Dân chủ ở Houston. Ruth Fremson/The New York Times
WASHINGTON -- Joseph R. Biden Jr. đã có sự lựa chọn đột phá khi ông đề cử một người phụ nữ da màu, bà Kamala Harris, làm ứng cử viên phó tổng thống, và có thể trở thành tổng thống trong tương lai. Nhưng nhìn kỹ lại, đây là một sự lựa chọn an toàn của ông Biden: là một thượng nghị sĩ, bà Harris có khả năng hòa giải sự khác biệt trong hệ tư tưởng và địa lý trên liên danh tổng thống của đảng Dân chủ, nhưng vẫn chia sẻ quan điểm trung tả của ông trong khi phe cấp tiến đang mạnh lên trong nội bộ đảng.
Cả hai ông Barack Obama và George W. Bush đều chọn những chính trị gia lão thành để làm ứng cử viên phó tổng thống. Ngược lại, ông Biden, 77 tuổi, dùng một mô hình lâu đời khác: chọn người không những giúp mình lãnh đạo mà còn biết học hỏi từ cấp trên của mình. Bà Harris là một ngôi sao đang lên trong thập niên qua, nhưng chỉ có 4 năm kinh nghiệm làm Thượng nghị sĩ. Khi Biden được bầu vào Quốc hội, Kamala chỉ mới 8 tuổi. Bà Harris bây giờ 55 tuổi. Điều này phản ánh một hình mẫu truyền thống trong một năm bầu cử phi truyền thống.
Dù vậy, bà vẫn hoàn toàn là một người gần gũi với phe Dân chủ “gà nhà” (không thiên tả nhiều, hoặc trung tả), giống ông Biden: Cả hai đều không đi quá xa khỏi phe chính thống của đảng. Họ trở nên thiên tả dần theo thời gian nhưng vẫn hướng theo cử tri để bảo vệ cơ hội thắng cử. Khi chọn bà Harris, Biden đã tìm được người “ăn ý” với ông, ít nhất là trong tư tưởng.
Phe Dân chủ cấp tiến bây giờ phải chấp nhận sự lãnh đạo của hai người với khuynh hướng ôn hoà và cẩn trọng hơn, mặc dù họ đang chiếm ưu thế qua những chiến thắng của nhiều ứng cử viên cấp tiến. Điều nổi bật nhất là ông Biden và bà Harris đã bày tỏ sự ủng hộ với những người trẻ xuống đường biểu tình chống lại sự bạo tàn của cảnh sát và Tổng thống Trump, mặc dù họ đã từng có nhiều quan hệ với những cơ quan cảnh sát trong sự nghiệp chính trị của họ.
“Bà ấy không thuộc về phía cực tả của đảng, bà là một cựu công tố viên,” Janet Napolitano, cựu thống đốc Arizona và Bộ trưởng Bộ Nội an, đánh giá Harris. “Và khi quý vị là một công tố viên, quý vị phải có nhiều quyết định khó khăn.”
Lý lịch ủy viên công tố quận San Francisco và Bộ trưởng Bộ tư pháp California của bà Kamala có thể là một ưu điểm hơn là gánh nặng đối với những cử tri ôn hoà. Đó là con đường mà bà Napolitano và rất nhiều người phụ nữ khác cũng từng trải qua khi họ bắt đầu sự nghiệp chính trường của mình từ cương vị công tố viên.
Việc bà Harris đã từng cộng tác chặt chẽ với Beau, con trai quá cố của ông Biden khi cả hai làm trong ngành tư pháp chỉ là một trong những lý do tại sao ông đã chọn bà.
Ông chọn bà để giúp tạo nên nhiều phấn khởi cho cuộc vận động tranh cử của mình mặc dù ông đang dẫn đầu trong các cuộc thăm dò dư luận. Điều này cũng dễ hiểu vì đối thủ của ông là một tổng thống gây chia rẽ nhất trong lịch sử và phải chịu trách nhiệm về một đại dịch và một nền kinh tế suy sụp.
Sự nghiệp chính trị của ông Biden bắt đầu từ vụ bê bối Watergate khi quyền lực nằm trong tay của những người đàn ông Mỹ trắng. Chính vì vậy, ông hy vọng bà Harris sẽ mang lại một quan điểm mới mẻ đến Nhà Trắng nếu họ thắng cử. Sự tính toán này tương tự như khi Biden được cho là người lão luyện so với Obama 12 năm về trước.
Ông Biden đã loại Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren, một người có khuynh hướng tự do và được phe cấp tiến ủng hộ, để chọn một người lãnh đạo xuất chúng của chính những cử tri đã giúp ông dành được chiến thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ. Với việc chọn lựa một người đồng hành tranh cử Da Đen, điều mà Hillary Clinton đã không làm, ông có thể thuyết phục cử tri bầu cho ông vì một lý do khác ngoài sự phẫn nộ của họ đối với Trump.
Bà Harris đã đặt tên mình vào danh sách ứng cử viên nhờ sự nghiệp bắt đầu từ “lò lửa" chính trị của San Francisco. Bà đã chiến thắng văn phòng dân cử ở tiểu bang đông dân nhất Hoa Kỳ và đã từng tranh cử cho chức vị tổng thống. Bà có nhiều mối quan hệ với nhiều nhà tài trợ, các nhà lập pháp và những nhà hoạt động. Bà đã bị xoi mói nhiều hơn các cá nhân có nhiều tiềm năng khác, như cựu Cố vấn An ninh Quốc gia Susan Rice hoặc những dân biểu chưa có nhiều kinh nghiệm.
Điều này cũng không có nghĩa là ông Biden đã có sự lựa chọn dè dặt về mặt chính trị.
Ông Biden giờ đang nhắm thẳng vào thủ đoạn đưa chủng tộc vào chính trường của Trump khi chọn con gái của những người nhập cư từ Jamaica và Ấn Độ làm người đồng hành chính trị với ông. Ông đã bỏ qua Thống đốc Gretchen Whitmer của Michigan, người có thể lôi cuốn được cử tri ôn hoà Da Trắng và kể cả cử tri Cộng hoà ở những tiểu bang dao động lâu nay như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania.
Thượng nghị sĩ Harris vào tháng Sáu ở một cuộc họp báo ở Capitol Hill. Bà được biết đến vì sự hiệu quả phi thường khi bà có chuẩn bị kỹ càng. Anna Moneymaker/The New York Times
Như ông Biden, bà Harris cũng là một ứng cử viên khiến nhiều người Dân chủ vui mừng khi bà ra tranh cử trong thời kỳ đại dịch không thuận tiện cho những cuộc tập họp đột xuất: Bà gây rất nhiều ấn tượng khi được chuẩn bị tốt, nhưng lại gặp khó khăn hơn và đôi khi lại dễ nói hớ khi bà đi chệch kịch bản.
Tuy nhiên, quyết định của ông Biden có thể đem đến những hậu quả ảnh hưởng đến tương lai của đảng Dân Chủ. Mặc dù một số cố vấn riêng của Biden không hài lòng về bất cứ ứng viên liên danh nào có ý định chạy đua vào chiếc ghế tổng thống năm 2024 nếu ông không tái tranh cử, ông Biden đã quyết định đặt một bước đệm cho bà Harris trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ.
Nếu bà Harris trở thành phó tổng thống, không có một người với tham vọng làm tổng thống nào khác trong Đảng Dân chủ sẽ thích những cương lĩnh của bà. Và nếu ông Biden đắc cử, bà sẽ là “bóng hồng" duy nhất dưới 70 tuổi trong hàng ghế lãnh đạo của đảng tại Hạ viện, Thượng viện và Nhà Trắng.
“Điều đó cho thấy Biden không quan tâm về lời chỉ trích việc Harris có nhiều tham vọng,” bà Napolitano nói, ám chỉ đến những bức tranh biếm họa khiến nhiều phụ nữ tức giận nhưng lại khiến một số người ủng hộ ông Biden, và thậm chí cả nhân viên của ông, trở nên thận trọng với bà Harris.
Ở một khía cạnh khác, cặp đôi Biden-Harris làm tròn những mong đợi mà nhiều nhà hoạt động đảng hy vọng sẽ là liên danh của năm 2020, mặc dù trước đó bà Harris đã chỉ trích gay gắt việc ông Biden phản đối đưa đón học sinh vào thập niên 70.
Toàn bộ Đảng Dân chủ từ trên xuống dưới đều thở phào nhẹ nhõm.
Nhiều người đã phấn khởi về việc lựa chọn bà Harris, và ít nhất, họ cảm thấy bà đáp ứng nhiều nhu cầu mà nhóm cử tri của họ yêu chuộng. Quyết định này đã tránh được những đề cử gây tranh cãi hơn. Quy tắc tổng quát "không gây thiệt hại" đã được đáp ứng.
Và đối với phụ nữ Da Đen trong lĩnh vực chính trị, sự thăng tiến của bà Harris để lại một dấu ấn đặc biệt— ngay cả khi họ thừa biết sự lựa chọn này khá thông thường.
“Những lựa chọn không gây thiệt hại thường không thú vị — nhưng đây là một lựa chọn thú vị”. Leah Daughtry, một cựu chiến binh trong các chiến dịch của đảng Dân chủ trong nhiều thập kỷ chia sẻ rằng: “Cô ấy là đại diện cho phụ nữ Da đen. Chúng tôi đã có được tiếng nói của mình trên liên danh.”
Khi chọn bà Harris, ông Biden cũng dập tắt hy vọng cuối cùng của những người mang tư tưởng cấp tiến — những người nuôi hy vọng rằng những chiến thắng gần đây ở thành phố New York, St. Louis và Chicago sẽ buộc ông Biden phải chọn một người thiên về cánh tả nhiều hơn.
Trong suốt sự nghiệp của họ, cả ông Biden và bà Harris đều bị cánh tả thúc đẩy, đặc biệt về những đề tài như tư pháp hình sự, y tế và kinh tế. Tuy nhiên, họ coi mình là những người hoà giải nội bộ. Thách thức của họ bây giờ sẽ là phải đoàn kết một liên minh Dân chủ để thu hút nhóm cử tri mà ông Trump đã đánh mất, đồng thời động viên những người trẻ tuổi và những người cấp tiến không cùng hoài bão với liên danh này.
Quá trình lựa chọn của ông Biden kéo dài nhiều tháng và đã tạo cơ hội cho nhiều nhóm vận động ông chọn người đại diện của họ từ tháng 3. Nổi bật nhất là các đảng viên Dân chủ Da Đen cổ vũ ông Biden chọn một phụ nữ Da Đen, một điệp khúc càng mãnh liệt hơn khi các cuộc biểu tình về bất bình đẳng chủng tộc bắt đầu.
Đôi khi, ông Biden có vẻ như đang bị lôi kéo ngược lại: lựa chọn một lãnh đạo luôn luôn sẵn sàng dẫn đầu và một người có thể cảm nhận được đất nước đang bị chia rẽ bởi chủng tộc và sự phân biệt chủng tộc. Ở bà Harris, ông Biden và các đảng viên Dân chủ tin rằng họ có cả hai yếu tố đó.
Derrick Johnson, chủ tịch NAACP, cho biết sự lựa chọn của ông Biden chứng tỏ rằng ông đặt nhóm cử tri Da Đen trong cuộc tổng tuyển cử lên hàng đầu nhằm đáp lại sự ủng hộ của họ đối với ông trong cuộc bầu cử sơ bộ.
“Nó sẽ tiếp thêm sinh lực cho các cử tri Da Đen vì giờ đây họ có thể nhìn thấy chính mình trong liên danh,” ông Johnson nói. “Việc hỗ trợ ông Biden trong cuộc bầu cử sơ hộ sẽ được phản ánh như thế nào trong nội các của ông ấy. Và cựu Phó Tổng thống Biden nói rằng chúng tôi sẽ có tiếng nói ở cấp cao nhất."
Mục sư Al Sharpton, nhà lãnh đạo nhân quyền và người dẫn chương trình truyền hình, đã gọi bà Harris là một “sự lựa chọn tuyệt vời”.
Ông Sharpton cho biết ông đã nói chuyện với ông Biden "ba bốn lần" trong quá trình lựa chọn phó tổng thống, và ông tin cuộc hội thoại quốc gia về bất bình đẳng chủng tộc đã thúc đẩy ông Biden chọn một phụ nữ Da Đen. Ông cho rằng các áp lực dư luận đã tạo ra một bối cảnh mà trong đó một phụ nữ không phải Da Đen sẽ bị coi thường.
“Ông ấy đã bị tác động bởi mọi thế hệ và từ khắp mọi nơi,” ông Sharpton nói, khi nhắc đến nhóm Đại diện James E. Clyburn, đảng viên Đảng Dân chủ Da Đen cao cấp nhất trong Quốc hội.“ Những người từ Clyburn và các thành viên thuộc Hội Da Đen của quốc hội, đến Sharpton và những người hoạt động nhân quyền, và thậm chí cả những nhân vật nổi tiếng trong xã hội và phụ nữ Da Đen đều có ảnh hưởng đến sự lựa chọn này.”
Nhưng phản ứng mạnh mẽ nhất nằm ở các phụ nữ Đảng Dân chủ. Mặc dù họ đã biết trước nhiều tháng rằng ông Biden sẽ chọn một phụ nữ làm đối tác tranh cử, họ cũng rất hào hứng với thông báo này. Với bà Harris, đảng Dân chủ sẽ quan tâm nhiều hơn với phụ nữ nhất là khi bà ra ứng cử tổng thống.
Nse Ufot, giám đốc điều hành của Dự án Georgia Đổi mới (New Georgia Project), bằng cách đăng ký cử tri mới, nói rằng “tất cả chúng ta đều biết rằng phụ nữ Da Đen đã từng là cột trụ của Đảng Dân chủ nhưng những nhà lãnh đạo của chúng ta đã không được công nhận từ lâu nay."
Cô nhắc đến bà Shirley Chisholm, nữ dân biểu New York, người phụ nữ Da đen đầu tiên ra tranh cử tổng thống. Khi bà Harris tuyên bố tranh cử tổng thống vào năm 2019, bà đã truy điệu bà Chisholm bằng cách chọn cùng tuần lễ bà Chisholm ra ứng cử, các màu sắc và biểu hiệu của bà đều dựa theo người hùng chính trị của mình, người được coi là “liêm khiết và độc lập."
Gần 50 năm sau khi bà Chisholm tranh cử, bà Harris đưa những người phụ nữ Da đen đến gần chức vị tổng thống hơn một bước nữa. Đó là sự thăng tiến của người Mỹ Da Đen trên lãnh vực chính trị, từ những người bên ngoài ngưỡng cửa dân chủ trở thành những vị khách quý được mời đón vào câu lạc bộ.
“Hôm nay Shirley Chisholm đang mỉm cười,” cô Ufot nói. “Đây mới chỉ là bước khởi đầu, vì có rất nhiều người trong chúng ta được ngồi tại bàn họp dân chủ.”
Người dịch: Cookie Duong & Christina Vo
Biên tập: Paul Nguyen
Comments