Translated from NPR news's article A second version of omicron is spreading. Here's why scientists are on alert
By MICHAELEEN DOUCLEFF, on 27-01-2022
Ngay khi đợt gia tăng lây nhiễm chủng omicron tại Mỹ đang dần thoái lui ở vài địa phương, các nhà khoa học đã để mắt tới một biến thể coronavirus khác đang lan rộng chóng mặt ở các khu vực châu Á và châu Âu. Nó có tên chính thức là “omicron BA.2” và tuần này các nhà khoa học đã xác định các ca của chủng này ở một vài bang ở Mỹ, bao gồm California, Texas và Washington.
Cho dù Mỹ chưa có nhiều ca nhiễm BA.2, các nhà khoa học dự đoán nó sẽ lây lan trong toàn quốc vào tháng tới. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy rằng nó cũng có sức lây lan tương tự - hoặc thậm chí có khi hơn một chút - chủng omicron đầu tiên, được gọi là “omicron BA.1” Emma Hodcroft cho biết, một nhà dịch tễ học ở Đại học Bern người đã truy lùng các biến thể vòng quanh trái đất trong suốt đại dịch với dự án Nextstrain cho biết “Có khả năng BA.2 có lợi thế hơn từ 1% tới 3% khả năng lây truyền, đại loại là như thế.” Vậy câu hỏi lớn được đặt ra là, liệu sự khác biệt nhỏ đó có đủ để biến thể này kéo dài sự gia tăng lây nhiễm trong nước Mỹ, như nó đã làm trong Đan Mạch?
Omicron BA.2 là gì? Bạn có thể nghĩ rằng BA.2 như một người anh em của BA.1, Hodcroft nói. Chúng chia sẻ rất nhiều đột biến chung - tầm 30 hoặc hơn - nhưng chúng có những đột biến riêng biệt. “Chúng khá giống nhau, nhưng cũng khá khác biệt,” cô cho biết. “Rất giống như anh em ruột, theo tôi nghĩ là vậy. Khác đó nhưng rõ ràng là chung một nhà.”
Quay lại hồi tháng 11, khi các nhà khoa học ở châu Phi và Botswana phát hiện ra omicron, họ không chỉ tìm thấy một chủng. Họ tìm được ba chủng, đặt tên là BA.1, BA.2 và BA.3 bởi bộ phận Định danh Giống Loài Của Các Dòng Đại dịch Toàn cầu tại Đại học Edinburgh. Chủng đầu tiên, BA.1, “cất cánh” mau lẹ và đã lây lan toàn thế giới, bao gồm Mỹ. Thuở ban đầu, nó giống BA.2 và mạnh hơn BA.3; BA.3 không thể nào đuổi kịp BA.1.
Hodcroft nói: chúng tôi đã nghĩ 'OK, BA.2 không ”xứng" làm em BA.1, rồi nó sẽ biến mất thôi'
Nhưng điều đó hoàn toàn sai lầm. Omicron BA.2 có dễ lây nhiễm như Omicron BA.1? Trong vài tuần vừa qua, omicron BA.2 đã bắt đầu gây bất ngờ cho các nhà khoa học. Và dường như nó bắt đầu có khả năng, ở một vài quốc gia, vượt mặt người anh omicron BA.1 - hoặc bất kì biến thể nào khác. Vào tháng 12, omicron BA.1 đã gây ra đợt bùng dịch mới tại Đan Mạch, tương tự như đợt gia tăng tại Mỹ. Nhưng khi ấy, ngay khi các ca bệnh bắt đầu giảm, BA.2 lại bắt đầu lây lan rất nhanh chóng ở Đan Mạch. Chỉ sau một vài tuần, BA.2 đã hoàn toàn làm chủ bệnh dịch ở đây và làm dịch kéo dài ra. Các ca bệnh ở Đan Mạch gia tăng chóng mặt, với hơn 40,000 ca được ghi nhận mỗi ngày. Kể từ tuần thứ hai tháng 1, BA.2 đã nhiễm hơn 50% số ca bệnh, theo Viện Statens Serum ở Copenhagen.
Omicron BA.2 đang gia tăng mạnh mẽ ở Anh và Đức, chiếm gần 5% tỉ lệ số ca mắc ở 2 nước. Các nhà khoa học lo lắng rằng biến chủng này có thể tiếp tục gia tăng ở những quốc gia này cũng như ở Hoa Kỳ.
Những số liệu này chỉ ra rằng BA.2 không phải biến thể yếu hơn của BA.1 mà thậm chí còn khá mạnh và có thể là dễ lây lan hơn.
Is BA.2 more dangerous than BA.1? Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các ca nhiễm omicron BA.1 có nguy cơ trở nặng thấp hơn so với chủng delta của virus corona.
Tiến sĩ Peter Chin-Hong tại đại học California ở San Francisco cho biết các bằng chứng từ Đan Mạch cho thấy rằng điều này cũng xảy ra với biến chủng omicron BA.2. “Các nhà khoa học ở đây đã phát hiện ra rằng nếu nhiễm BA.2 thì khả năng phải nhập viện sẽ không cao hơn nếu nhiễm BA.1”, Chin-Hong nói. “Trong tương lai, điều này có thể thay đổi, nhưng ở thời điểm hiện tại thì đây là những gì chúng tôi có thể kết luận.”
Cùng lúc, vẫn còn nhiều do dự về việc tiêm chủng. Dữ liệu sơ bộ từ chính phủ Anh cho thấy rằng mũi tiêm thứ ba của vaccine COVID-19 có thể bảo vệ cơ thể khỏi BA.2 với hiệu quả tương như BA.1. Đối với cả hai biến thể, vaccine đều có khả năng giảm 60% đến 70% nguy cơ mắc bệnh có triệu chứng. Ngoài ra, giữa các protein đột biến của BA.1 và BA.2, một phần của virus mà các kháng thể tập trung vào, có nhiều điểm tương đồng. Vì vậy, Chin-Hong mong rằng vaccine có thể bảo vệ cơ thể tuyệt đối khỏi việc trở bệnh nặng.
"Tôi không đảm bảo rằng bạn sẽ không bị nhiễm hay không bị tái nhiễm [nếu bạn đã mắc COVID-19]. Điều này có nghĩa là bạn có thể bị sụt sịt hoặc thấy mình như lại vừa bị cảm lạnh, nhưng tôi rất rất tự tin khi nói rằng bạn sẽ được bảo vệ khỏi các triệu chứng bệnh nặng."
Và Chin-Hong nói rằng sự khác biệt này rất quan trọng đối với tương lai của COVID-19. Ông nói tiếp, các tổ chức cần chuyển trọng tâm từ việc ngăn chặn sao cho không còn một ca nhiễm sang việc giữ cho mọi người không trở nặng và phải nhập viện.
Nguoi dich: Kim Pham, Pham Khanh Linh
Bien tap: Chau Tran
Comentários