Sự vĩ đại chưa bao giờ đủ với phụ nữ Da đen, dù có xuất chúng như Simone Biles

Translated from The Washington Post's article For exceptional Black women like Simone Biles, greatness is never enough

By Candace Buckner, on 27-07-2021

Có một ngày mà Simone Biles không là huyền thoại, mặc dù đài NBC Sports vẫn gọi cô như vậy khi cô chuẩn bị cho vòng chung kết đồng đội nữ ở nội dung nhảy chống vào ngày thứ ba tại thế vận hội Tokyo.

Cô cũng không tránh khỏi việc phạm phải sai lầm. Điều đó được thể hiện rõ nét khi người đưa tin thở hắt trong bàng hoàng khi Biles sải bước để tiếp đất. Mỗi lúc khoác lên mình trang phục thi đấu, Biles như cô đang thắt một chiếc áo choàng quanh cổ mình. Cô chính là người hùng thực hiện nhiệm vụ giải cứu môn thể thao tai tiếng này. Cô như một hiện thân cho thứ niềm tin sáo mòn vào sự thống trị của nước Mỹ khi đồng thời mang trên mình gánh nặng của toàn bộ giới nữ và chủng tộc Da đen. Một tấm áo nặng đô khiến cô nghẹt thở. Nhưng nó là thứ mà những người phụ nữ Da đen và da màu xuất chúng phải khoác lên. Đơn giản vì “vĩ đại” thôi vẫn là chưa đủ. Họ phải là những người giỏi nhất, những người đi đầu. Họ phải đại diện cho sự tiến bộ và thay đổi, làm tròn trách nhiệm xã hội như những hình mẫu lý tưởng phá vỡ trần nhà lát kính khi đang phá kỉ lục. Nhưng nghe này: Chỉ cần Biles biểu diễn tuyệt vời là được. Hãy để sự vĩ đại của cô ấy là minh chứng cho chính nó. Chúng ta có thể thán phục và chúc mừng những thành tích đáng nể của cô mà không kỳ vọng cô vừa giúp hồi sinh lại môn thể dục dụng cụ sau scandal quấy rối tình dục bê bối, vừa chỉ cách giữ cân bằng trên xà cho các cô bé Da đen khắp cả nước. Thật là một hình ảnh tuyệt đẹp khi Sunisa Lee, người Mỹ gốc H'Mông đầu tiên thi đấu cho tuyển Mỹ, uyển chuyển chinh phục những thanh xà sau khi Biles rút khỏi trận đấu. Cũng thật khơi gợi cảm hứng làm sao khi Jordan Chiles, một nữ vận động viên Da đen khác trong đội, thế chỗ Biles và hoàn thành xuất sắc 2 vòng đấu. Khoảnh khắc này sẽ là bàn đạp tiếp sức cho ước mơ của những bé gái da màu khi chúng thức dậy vào sáng thứ 3 và xem màn trình diễn của 2 ngôi sao này. Nhiều năm trước, trường hợp tương tự đã xảy ra với huyền thoại ở bộ môn này. “Tôi nhớ lúc Gabby Douglas giành chiến thắng, tôi kiểu ‘Ôi trời ơi, nếu cô ấy làm được, thì mình cũng làm được,'" Biles chia sẻ trong một sự kiện quảng bá năm 2020. Giờ đây, hơn bất cứ ai khác, Biles là hiện thân cho những giấc mơ trên sàn đấu Olympic. Cô được ví giống phần nào nhà tiên tri Moses, dẫn dắt các bé gái có cùng mục tiêu như cô đến vùng đất hứa nơi họ được thoải mái tập “Yurchenko double pikes” mà không e ngại ai đó sẽ phát âm sai hoặc cố gắng chạm vào tóc tự nhiên của mình. Ấy là một sứ mệnh cao cả, và cô đã tự mình cố gắng gánh áp lực ấy với thân hình chỉ 1m42. Nhưng điều này vô cùng có hại và không hề công bằng. Trong trận chung kết bơi tự do 400 mét nữ, khi vận động viên Katie Ledecky chạm đích thứ hai sau vận động viên người Úc Ariarne Titmus, cô không mang trên vai gánh nặng của toàn bộ những cô gái Mỹ. Trên thực tế, việc thua trận khiến câu chuyện của cô thêm phần thú vị. Và khả năng là không một cô gái nào ở vùng ngoại ô sẽ từ bỏ tham gia bóng đá sau khi đội tuyển bóng đá nữ Mỹ thua đội tuyển bóng đá nữ Thụy Điển. Ledecky và những người giống Megan Rapinoe là những tấm gương cho bộ môn thể thao mà họ chơi. Tuy nhiên, họ không phải vào vai đấng cứu thế. “Cũng có lúc tôi thực sự cảm thấy như thể mình mang theo gánh nặng của cả thế giới trên vai,” Biles đăng trên Instagram 1 ngày trước trận chung kết đội. Phụ nữ Da đen phải chịu một kiểu áp lực khác khi họ đạt thành tích trong những môn thường nhiều vận động viên Da trắng. Nếu họ có những người mẹ thực tế, thì chắc từ thời niên thiếu họ đã nghe đi nghe lại những lời căn dặn rằng họ phải làm việc chăm chỉ gấp đôi để nhận lại một nửa so với người khác. Chỉ cần ở trên đất Mỹ hai giây thôi cũng đủ để họ thấy rằng mẹ đã đúng. Có người cảm thấy rằng trở nên xuất chúng là cách duy nhất để giành được chút tôn trọng nào đó. Làm tốt hơn mong đợi không chỉ là làm cho bản thân họ, mà còn là mở đường cho thế hệ phụ nữ Da đen sau này cũng theo vết chân họ. Hãy cùng nghe chia sẻ của Violet Townsend, một cô bé xuất chúng người Da đen. Dù mới chỉ 15 tuổi nhưng Violet đã đua xe Go-Karts hơn 10 năm, đến cô không còn chỗ trữ số cúp cô đã đạt được trong ngôi nhà đặt cạnh đường đua mà gia đình cô sở hữu ở Ravenna, bang Michigan. Nhưng bởi cô bé là một tài năng hiếm hoi trong bộ môn thể thao này, cô đã bắt đầu cảm thấy những áp lực khác ngoài kỳ vọng thắng cuộc đua tiếp theo. “Vì là người duy nhất nên chắc hẳn có nhiều người dõi theo mình không chỉ trên đường đua mà còn ngoài đường đua,” Townsend chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại gần đây. “Mình sẽ nhận thức được là muốn thể hiện bản thân theo một cách nhất định cho một nhóm người nhất định, và từ đó mà mình muốn cố đạt được kỳ vọng ấy." Với sự tự tin vô tư lự của cô bé, Townsend nói rằng điều này không cản trở cô khi cô bước lên đường đua. Sự tự tin này không khác mấy cô bé 14 tuổi Zaila Avant-garde, người người Mỹ gốc Phi đầu tiên thắng cuộc thi Scripps National Spelling Bee trong 96 năm lịch sử cuộc thi. Zaila dạn dĩ nói với đài CNN: “Cháu gần như giỏi bất cứ thứ gì mà cháu làm.” Điều tuyệt vời ở những cô gái người Da đen này chính là, ta không thể ngó lơ họ được. Thế nhưng, con người họ không chỉ gói gọng trong những thành tựu mà họ đạt được. Violet và Zaila đều sẽ lớn lên và trở nên vĩ đại. Và ta nên để các bé tự nhiên như thế. Không cần dồn thêm gánh nặng cho chúng. Hãy để Violet cầm bánh lái mà không phải lo về những kỳ vọng và giấc mơ dang dở của người Da đen trên đường đua. Và để cho Zaila học những gì cô bé muốn thay vì phải khôi phục danh dự cho thành tựu học thuật của người da màu. Câu chuyện của Simone cũng không nhất thiết phải khép lại ở đây. Cô có trở lại vào những mùa Olympics tiếp hay không cũng không phải vấn đề. Cô vẫn sẽ được ghi danh là nữ vận động viên thể dục dụng cụ vĩ đại nhất mọi thời đại, và thật vinh dự biết bao khi được nhìn cô ấy thắp sáng cho cả bộ môn thể theo này. Chắc hẳn cũng sẽ có những cô bé muốn noi gương cô và tham gia thể dục dụng cụ. Nhưng bước tiếp theo của chúng ta, phải là để phụ nữ Da đen bước đến sự vĩ đại mà không đem theo gánh nặng của một câu chuyện lớn hơn chính bản thân họ.

Người dịch: Linh Nguyen & An Nguyen

Biên tập: Ren Dinh