Lệnh buộc mang khẩu trang nguy hiểm và bất công, bất kể do chính quyền ở cấp nào ban hành.
Christian Britschgi ngày 17 tháng 7, 2020
Translated from Reason’s article Georgia Gov. Brian Kemp is suing Atlanta’s Mayor Over the City’s Mask Mandate. Good.
(Ben Gray/TNS/Newscom)
Thống Đốc tiểu bang Georgia Brian Kemp đã đệ đơn kiện Thị Trưởng Keisha Lance Bottoms của thành phố Atlanta cùng với các nghị viên thành phố Atlanta. Vụ kiện nhằm mục đích ngăn cản thành phố Atlanta thi hành lệnh buộc dân chúng phải đeo khẩu trang hay thu hồi các bước mở cửa trở lại.
Đơn kiện được đưa ra chỉ một ngày sau khi vị thống đốc Cộng Hòa ban hành sắc lệnh ngừng quy định bắt buộc người dân đeo khẩu trang của chính quyền địa phương, một chính sách đã được khoảng 15 địa phương thông qua. Sắc lệnh COVID-19 của thống đốc chỉ khuyến cáo, chứ không bắt buộc đeo khẩu trang.
“Vụ kiện này là vì các chủ doanh nghiệp ở Atlanta và nhân viên của họ, những người đang vật lộn để sống còn trong thời buổi khó khăn này,” Thống Đốc Kemp viết trên trang mạng Twitter. “Những người này đang cố gắng hết mình để nuôi sống gia đình họ trong khi các vị dân cử địa phương lại đóng cửa các doanh nghiệp và phá hoại sự tăng trưởng kinh tế.”
“3,104 người dân Georgia đã tử vong và tôi và gia đình tôi cũng nằm trong con số [106,000] người bị dương tính covid-19,” bà Bottoms đáp trả. (Vị thị trưởng Dân Chủ tuyên bố tuần qua là bà bị dương tính coronavirus.) “Mở rộng việc xét nghiệm và theo dấu người nhiễm bệnh là cách sử dụng tiền thuế của người dân tốt hơn.”
Ngoài việc nhắm vào lệnh buộc đeo khẩu trang, đơn kiện của Thống Đốc Kemp còn tố cáo bà Thị Trưởng Bottoms đã ra lệnh cho sở cảnh sát Atlanta không cưỡng chế lệnh cấm tụ họp trên 50 người của tiểu bang.
Nỗ lực của ông thống đốc nhằm hạn chế thẩm quyền của địa phương làm khuấy động một làn sóng chỉ trích trên toàn quốc từ những người theo chủ nghĩa tự do - cũng như từ một dân biểu đảng Tự do duy nhất của Quốc Hội, dân biểu Justin Amash của Michigan.
Hãng thông tấn Associated Press:
Tin Mới Nhất: Thống đốc tiểu bang Georgia Brian Kemp kiện thành phố Atlanta về yêu cầu của thành phố phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng và các hạn chế COVID-19 khác. http://apne.ws/MsyYqgI
Jemele Hill:
Đầu đề đúng hơn là: Thống đốc kiện cho quyền lợi của ổng để có thể giết những người ủy nhiệm
Hãng thông tấn Associated Press:
Tin Mới Nhất: Thống đốc tiểu bang Georgia Brian Kemp kiện thành phố Atlanta về yêu cầu của thành phố phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng và các hạn chế COVID-19 khác. http://apne.ws/MsyYqgI
Sherrilyn Ifill:
Việc này thật là điên rồ. Thống đốc của Georgia đang sử dụng các nguồn lực/tài nguyên của tiểu bang để kiện thị trưởng thành phố có một cộng đồng dễ bị tổn thương một cách bất cân xứng với một loại virus chết người, để ngăn bà ấy yêu cầu một biện pháp an toàn công cộng tối thiểu được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) khuyến nghị. Hãy đứng vững lên Thị trưởng @KeishaBottoms.
Hãng thông tấn Associated Press:
Thống đốc đảng Cộng Hòa Brian Kemp đang cấm các thành phố và các quận của tiểu bang Georgia ra lệnh cho mọi người đeo khẩu trang ở những nơi công cộng, ngay cả khi ngày càng thêm nhiều tiểu bang khác đang bắt buộc đeo khẩu trang. Thay vào đó, ông Kemp đã ráng khuyến khích tự nguyện đeo khẩu trang, http://apne.ws/93prsz5
Justin Amash:
Chuyện gì đã xảy ra với việc ủng hộ quyền quyết định của địa phương? Chính phủ tiểu bang không nên ra việc bắt buộc đeo khẩu trang hay cấm lệnh bắt đeo khẩu trang của các đơn vị địa phương.
Một trong những sắc lệnh khẩn cấp về COVID-19 của Thống Đốc Kemp là một sắc lệnh cấm chính quyền địa phương ban hành những điều lệ không nhất quán với những gì chính quyền tiểu bang ban ra. Sắc lệnh mới nhất ngày 15 tháng bảy cũng đình chỉ một cách rõ ràng những chỉ thị về khẩu trang “đến mức độ hạn chế hơn” chỉ thị của thống đốc.
Chỉ thị đeo khẩu trang mới nhất của bà Bottoms - theo luật của Atlanta thì các lệnh khẩn cấp sẽ hết hiệu lực sau 72 tiếng đồng hồ, sau đó nếu cần thì phải ban hành lại - thừa nhận sự đình chỉ này. Nhưng chỉ thị này lý luận rằng chỉ có việc cấm đeo khẩu trang mới có thể coi là “hạn chế hơn”. Sự đòi hỏi của thành phố về việc đeo khẩu trang, chỉ thị của bà Bottoms quả quyết, thực sự không phải là một sự hạn chế trong việc đeo khẩu trang và như thế không mâu thuẫn với chỉ thị của thống đốc.
Lập luận này có hơi kỳ lạ. Việc bắt phải đeo khẩu trang nơi công cộng đồng nghĩa với lệnh cấm hành vi không đeo khẩu trang. Sự cấm đoán đó rõ ràng là khắt khe hơn sự chỉ đạo có tính cách tự nguyện của ông Kem. Về phương diện pháp lý, ông Kemp có lý lẽ tốt hơn.
Dù vậy, rõ ràng là ông Kem đang chơi trò chính trị. Việc ông ta chỉ kiện để ngăn chặn sắc lệnh của Atlanta mà không đả động gì đến 14 thành phố khác của Georgia đưa ra sắc lệnh tương tự, cho thấy vụ kiện này chẳng qua là trò đấu đá chính trị giữa Thống Đốc Cộng Hoà và Thị Trưởng Dân Chủ của thành phố lớn nhất tiểu bang, không hơn không kém.
Cùng lúc đó, bà Bottoms dường như sẵn sàng đẩy sự xung đột lên cao trào khi bà gia hạn sắc lệnh bất chấp lệnh cấm đưa ra những sắc lệnh như thế từ tiểu bang, và bà dùng những lý lẽ thực sự khiên cưỡng để biện hộ cho hành động của mình.
Những thị trưởng khác còn khuấy đục sự việc lên bằng cách đem những lý lẽ về các lợi ích trong việc đeo khẩu trang ra bàn thảo, hơn là bàn về việc chính quyền địa phương có quyền bắt buộc phải đeo khẩu trang hay không. Lấy ví dụ, Thị Trưởng Savannah, ông Van Johnson đã tweet:
Thị trưởng Van Johnson:
Đã chính thức trở thành chính thức. Thống đốc Kemp đếch quan tâm đến chúng ta. Mỗi người hãy tự lo cho chính mình. Phớt lờ khoa học và cố sống sót bằng mọi cách.
Trong (thành phố) #Savannah, chúng tôi sẽ tiếp tục giữ vững niềm tin và đi theo khoa học. Khẩu trang sẽ luôn có sẵn cho mọi người!
Dĩ nhiên, các khẩu trang vẫn có sẵn. Câu hỏi đặt ra là dân chúng có bị buộc phải đeo hay không.
Những người theo chủ nghĩa tự do cá nhân nhận định thế nào về chuyện này?
Một lý lẽ có thể hiểu được của những người theo chủ nghĩa tự do cá nhân về việc bắt buộc đeo khẩu trang là họ cho rằng khẩu trang giúp người đeo khỏi lây bệnh cho những người xung quanh, hơn là bảo vệ người đeo khỏi bị lây bệnh. Dưới góc nhìn này, người nào không đeo khẩu trang sẽ bị coi như một sự phiền phức biết đi mà hành vi của họ có lý do chính đáng để bị quản chế. Nhưng dù chúng ta có chấp nhận lý lẽ này hay không, những sắc lệnh về khẩu trang sẽ áp dụng cho tất cả mọi người dù cho có dương tính hay không, và, như thế, bất kể họ có phải là nguy cơ cho người khác hay không.
Những người theo chủ nghĩa tự do cá nhân khác, như ông Amash, có thể nghĩ rằng chính quyền tiểu bang nên để cho chính quyền địa phương tự lên chương trình chống COVID-19. Mức độ nặng hay nhẹ của trận dịch khác nhau tuỳ từng vùng trong tiểu bang, đồng nghĩa là một chính sách cho thành phố này chưa chắc đã đúng cho thành phố khác. Nỗ lực của Thống Đốc Kemp để khống chế trận đại dịch, có thể là lỏng lẻo hơn nhiều so với chính sách của các thống đốc khác, nhưng nó là một chính sách mang tính tập trung nhất.
Dầu vậy, việc chính quyền tiểu bang chặn trước các đạo luật bất công hay thiển cận của chính quyền địa phương cũng không có gì là trái với tự do cá nhân. Một số người theo chủ nghĩa tự do cá nhân không có vấn đề gì khi luật tiểu bang cấm địa phương đánh thuế thu nhập hay kiểm soát giá thuê nhà chẳng hạn.
Mọi người cũng nên lưu ý một điều là việc bắt buộc phải đeo khẩu trang sẽ kèm theo một hình phạt khá nặng nếu không tuân theo. Ở Savannah, vi phạm luật này có thể bị phạt tới $500 (mặc dù ông Johnson nói với thông tấn AP là người nào bị bắt gặp không đeo khẩu trang lần đầu sẽ được phát một khẩu trang miễn phí). Ở Atlanta ai vi phạm sắc lệnh khẩn của thị trưởng sẽ bị coi như là phạm tội tiểu hình, có nghĩa là có thể bị phạt từ $1,000 tiền phạt đến 6 tháng tù nếu không đeo khẩu trang nơi công cộng.
Chúng ta, trên toàn quốc, đã chứng kiến 2 tháng trời các cuộc biểu tình chống đối dựa trên lập luận là cảnh sát thường dùng các hình phạt không cần thiết hay tàn bạo khi thi hành phận sự. Sở cảnh sát của Atlanta, nơi mà một số cảnh sát gần đây đã dính líu vào một số những vụ lạm dụng vũ lực tai tiếng và gây tranh cãi,cũng nằm trong số đó. Lực lượng cảnh sát này, không ai khác, cũng là những người sẽ thi hành nhiệm vụ cưỡng chế đạo luật buộc đeo khẩu trang.
Trong khi đó, các công ty tư nhân - gồm những công ty lớn như Walmart, Target, Starbucks và CVS - đã yêu cầu khách hàng vào tiệm phải đeo khẩu trang. Điều này sẽ giúp bảo vệ khách hàng an toàn mà không phải lo bị phạt tiền hay ngồi tù.
Vụ kiện của Thống Đốc Kemp rõ ràng là có động cơ chính trị. Nhưng cả tự do và pháp luật đều đứng về phía ông ta.
CHRISTIAN BRITSCHGI là một biên tập viên tại Reason.
Translated by Minhly Pham and Que Do
Comments