Translated from BBC's article Why the proposed US ban on menthol cigarettes is controversial
FDA vừa giáng một đòn mạnh vào ngành công nghiệp nhẹ này thông qua việc ra lệnh cấm lưu hành thuốc lá hương bạc hà.
By BBC News, on 01-05-2021, 01:00:00
Các tổ chức về sức khỏe cộng đồng và quyền dân sự đã vận động quyết liệt cho lệnh cấm, đưa ra nhiều tác hại của sản phẩm này với người Mỹ da đen.
Nhưng các chuyên gia lo sợ rằng động thái này sẽ tạo cơ hội cho môi trường chợ đen và dẫn tới nhiều tranh cãi trong quá trình thực thi.
Dự thảo này sẽ ảnh hưởng tới hơn một phần ba lượng tiêu thụ thuốc lá tại Mỹ.
Tuy vậy, có thể phải mất hàng tháng - thậm chí là năm - để đưa ra phán quyết cuối cùng.
Thông báo của FDA vào thứ Năm đánh dấu hạn chót để tổ chức này phản hồi lại đơn kiện liên bang từ các nhóm đấu tranh vì sức khỏe cộng đồng.
Trích dẫn một số nghiên cứu về tác hại khôn lường của menthol, Ủy viên hội đồng FDA Janet Woodcock nói rằng việc thông qua chính sách này có thể “cứu người” và “tạo ra thay đổi lớn về sức khỏe với các cộng đồng người da màu, người có thu nhập thấp và LGBTQ+ - những người thường sử dụng các sản phẩm thuốc lá."
Cùng với đó, cơ quan liên bang này còn tuyên bố sẽ tìm cách cấm tất cả các loại thuốc lá có vị, không nhắc tới thuốc lá điện tử hương bạc hà.
Khi nào lệnh cấm này có hiệu lực?
Lệnh cấm thuốc lá menthol không yêu cầu quốc hội phải thông qua nhưng sẽ không xảy ra ngay lập tức và có thể mất hàng năm.
Giờ đây FDA sẽ bước vào một quá trình lập pháp kéo dài, bao gồm một giai đoạn thu thập ý kiến cộng đồng.
Bất kì quy định nào được thông qua cũng sẽ gặp phải rào cản pháp lý từ các công ty sản xuất thuốc lá.
Các nhóm cấm hút thuốc lá cho rằng đây là quyết định muộn màng, nhưng cuộc chiến chống lại các sản phẩm thuốc lá hương vị ít ra cũng đã bắt đầu.
Khi cho phép FDA quyền quản lý các sản phẩm thuốc lá hồi 2009, Quốc hội đã cấm tất cả các loại thuốc lá có vị trừ bạc hà.
Tổ chức đã trình một bản báo cáo vào năm 2013 để lần đầu chứng minh những nguy cơ tiềm ẩn của sản phẩm này đối với sức khỏe cộng đồng do khả năng làm dịu vị gắt và cảm giác ngứa họng bởi nicotine.
Báo cáo cho rằng loại thuốc lá này sẽ dễ nghiện và khó bỏ hơn thuốc lá không vị.
Cả chính quyền Obama và Trump đều không có động thái nào, bất chấp các sự phản đối từ phía các công ty sản xuất mặt hàng này.
Ai ủng hộ lệnh cấm?
Thị trường thuốc lá tại Mỹ đã giảm mạnh qua thời gian, nhưng thị phần sử dụng thuốc lá bạc hà lại tăng lên, nhất là tại khu vực người da đen sinh sống và với các bạn trẻ.
Số liệu từ CDC cho thấy người Mỹ gốc Phi thường hút ít thuốc lá và bắt đầu muộn hơn người da trắng, nhưng tỉ lệ tử vong do các bệnh liên quan tới nó như ung thư và bệnh tim mạch lại cao hơn.
Thêm vào đó, các tổ chức về sức khỏe cộng đồng và quyền dân sự cho biết các cơ sở sản xuất thuốc lá menthol đã luôn nhắm vào đối tượng những người trẻ có mức sống dưới trung bình, tăng tỉ lệ tiếp xúc với sản phẩm thông qua các quảng cáo phù hợp với văn hóa, tài trợ cho các sự kiện địa phương và thậm chí là cho dùng thử miễn phí tại các buổi gặp mặt cộng đồng.
Những người ủng hộ lệnh cấm công khai chỉ trích chiến lược này trong một lá thư gửi tới chính quyền Biden: “Lối tiếp thị “săn mồi” với thuốc lá menthol cũng như các loại thuốc lá có vị khác phải được ngăn chặn và cần được nhìn nhận như một vấn đề về công lý.”
Lá thư dẫn nguồn một báo cáo chỉ ra rằng 85% lượng thuốc lá menthol hiện nay được mua bởi người Mỹ da đen trong khi vào những năm 1950, con số chỉ dừng ở mức dưới 10%.
Ai phản đối lệnh cấm?
Phe còn lại, bao gồm những lãnh đạo người da đen như Al Sharpton, cho rằng hành vi cấm lưu hành một sản phẩm nhiều người Mỹ gốc Phi tiêu thụ chính là sự phân biệt.
Họ cảnh báo rằng việc bất hợp pháp hóa các loại thuốc lá này tạo ra thị trường mua và bán ngầm, đồng thời có thể gây ra nhiều va chạm không đáng có giữa hệ thống hành pháp và những nam thanh niên da đen.
Họ dẫn ra ví dụ về vụ bắt giữ Eric Garner, một người đàn ông da đen tay không, vào năm 2014 bởi cảnh sát Thành phố New York vì bị nghi ngờ buôn bán trái phép “loosies”, hay thuốc lá bán lẻ theo điếu.
Đây chính là lá bài giúp bãi bỏ lệnh cấm methol tại Thành phố New York vào năm 2019.
Nhưng chính quyền Biden quyết tâm đặt các chính sách thay đổi sự chênh lệch về sức khỏe trong cộng đồng da màu, vốn đang nhạy cảm trước đại dịch, làm ưu tiên hàng đầu.
Các nhà hành pháp da đen và tổ chức về sức khỏe hầu hết đều đồng ý lệnh cấm chính vì mục tiêu vĩ mô này.
Người dịch: Phuong Dang
Biên tập: Chau Tran
Comments